سوغات فرنگ(۲۱): راننده ناشنوا

صمدعلی لکی زاده
برای رانندگی اصولی و درست در غرب، علاوه بر مقررات و جرایم، آموزش و فرهنگ سازی هم شده است. در غرب، علایم رانندگی فقط منحصر به تابلوهای رانندگی سر خیابان ها و جاده ها (علایم عمودی ) و یا خط کشیها و نوشته های روی آسفالت در کف خیابان و جاده (علایم افقی) اکتفا نشده است بلکه از بدنه خود خودروها هم برای ارسال علایم و هشدار و اخطار به رانندگان پشت سر و مجاور استفاده بهینه شده است. یک نمونه آن تابلو یا برچسب " توقف مکرر" بود که در یادداشت قبلی اشاره شد. نمونه دیگر برچسب " Deaf " یا " راننده ناشنوا " است. به رغم اینکه در اروپا اصولا خیلی کم از بوق استفاده می شود در عین حال برچسب های راننده ناشنوا با علامت استاندارد بین المللی هم وجود دارد که راننده های ناشنوا پشت خودروهای خود می چسبانند تا رانندگان پشت سر را از وضعیت راننده خودرو جلو یا مجاور مطلع کند تا بی خود و بی دلیل بوق نزنند!

یک بار در مسیر بازار تهران کنار خیابان ایستاده بودم و به خودرو سواریی که داشت نزدیک می شد با دست اشاره کردم مستقیم و او توقف کرد و من هم سوارصندلی جلو شدم و سلام کردم و خسته نباشید گفتم ولی پاسخی نشنیدم. با خود فکر کردم چقدر بی ادب است که جواب سلام را هم نمی دهد. یا شاید حواسش پرت جای دیگری است لذا عمدا پرسیدم آقا امروز چند شنبه است؟ باز هم جواب نیامد؟! با تعجب برگشتم به صورتش نگاه کردم. یعنی اینکه چرا جواب نمی دهید؟ با دست و صدایی گنگ زیر آینه شیشه جلو را نشان داد دیدم گوشه زیر آینه با دست روی یک تکه کاغذ نوشته است راننده ناشنواست.

 

با همان صدای گنگ و اشاره سعی کرد به من بفهماند که هرکجا خواستم پیاده شوم به گونه ای اورا مطلع کنم که متوجه بشود. در طول مسیر رانندگان پشت سر چندین بار برای این خودرو بوق زدند حتی یکبار یک اتوبوس بوق خارج شهر (اصطلاحا بوق بیابانی) زد، غافل از اینکه راننده بیچاره کر و لال بود و اصلا متوجه بوق او نمی شد.

 

حتما شما هم بارها اتوبوسها یا کامیونهایی را دیده اید که هنگام رانندگی در داخل شهر یا مناطق مسکونی از بوقهای قوی با صدای وحشتناک و گوشخراش استفاده می کنند که برای جاده تعبیه شده است. نمی دانم چرا پلیس رانندگان خودروهای سنگین را اجبار نمی کند که یک بوق سبک (مانند بوق سواریها ) هم نصب کرده و در خیابانها از بوق بیابانی استفاده نکنند!

 

در غرب فرهنگ زیبای دیگری هم وجود دارد و آن برچسب " Baby on board " است که معمولا با طرح کارتونی یک نوزاد همراه است و معنی آن این است که در این خودرو نوزاد حضور دارد. لذا با توجه به معصومیت و آسیب پذیری نوزادان، رانندگان پشت سر متوجه میشوند پشت سر چنین خودرویی با احتیاط بیشتر رانندگی کنند تا تصادفی رخ ندهد و به علاوه حتی الامکان بوق هم نزنند تا اگر نوزاد خوابیده باشد، بیدار نشده یا اذیت نشود!

 

متاسفانه باید اقرار کرد فرهنگ رانندگی ما و فرهنگ سازی برای رانندگی در ایران آنقدر پایین است که اصلا به زبان فارسی چنین برچسب هایی نداریم. نه آنموقع که 25 سال پیش بود ونه حالا که سال 1393 است. مثلا راهنمایی و رانندگی نمیتواند به تولید کنندگان برچسب توصیه کند چنین برچسبهایی را به زبان فارسی هم تولید و در مراکز فروش وسایل خودرو بفروشند تا مردم کم کم عادت کنند و فرهنگ سازی شود؟ البته تابلوهای ناشنوا و سرنشین نوزاد به زبان انگلیسی در ایران هم وجود دارد که احتمالا وارداتی است و بومی نیست وگرنه بایستی به زبان فارسی باشد تا همه فهم و همه گیر شود.