چرا ماهی بو می‌دهد؟

شما فکر می‌کنید یکی از تهوع‌آورترین بوهای دنیا چیست؟ اگر بگویید بوی ماهی گندیده، من با شما موافق‌ام، ولی هیچ می‌دانستید ماهی زنده نه تنها بوی بدی ندارد بلکه کاملا برعکس، بوی خوبی می‌دهد؟

ماهی سالم بوی دریا و ید می‌دهد و گوشت آن بوی ملایم و دلپذیری دارد. ‌اما در یک لحظه این موضوع می‌تواند تغییر کند. ماهی مرده می‌تواند بوی تندی از خود متصاعد کند که نه‌تنها روی دست ماهیگیر، آشپز و تخته گوشت آشپزخانه باقی می‌ماند بلکه می‌تواند تا کیلومترها در آب دریا پراکنده شود.

این بوی بد از ترکیبات نیتروژن‌داری به نام متیل‌امین به‌وجود می‌آید. ممکن است این ترکیبات و در نتیجه بوی بد در اثر تجزیه خود به خود پروتئین‌های گوشت ماهی (پس از مرگ) به وجود آید. پس از مرگ ماهی و به دلیل توقف فعالیت‌های جاندار، سلول‌های حیوان دچار تغییرات و اضمحلال درونی می‌شوند و به ویژه نوعی ترکیب به نام اکسید تری متیل‌امین بر اثر تغییر غلظت یون‌های درون سلول دچار تغییر شده و تبدیل به تری‌متیل‌امین می‌شود.

این ترکیب در هوا متصاعد شده و بوی بد ماهی از اینجا شروع می‌شود.‌اما مهم ترین و اصلی ترین دلیل پیدایش بوی بد ماهی، فعالیت باکتری‌هاست.

این باکتری‌ها روی پوست ماهی، درون آب شش‌ها و دستگاه گوارش آن وجود دارد. در زمان زنده‌بودن و تا چند لحظه پس از صید و کشته‌شدن ماهی، دستگاه ایمنی بدن ماهی مانع نفوذ باکتری‌ها به گوشت این حیوان می‌شود،‌ اما پس از مرگ، برخی باکتری‌ها از محل زندگی خود (مثلا از دستگاه گوارش) به قسمت‌های دیگر بدن حمله می‌کنند و باعث فساد و گندیدگی ماهی می‌شوند.

فعالیت باکتری‌ها باعث به‌وجود‌ آمدن ترکیباتی مانند متیل‌امین وآمونیاک و دیگر مواد بدبو از جمله ترکیبات گوگردی (بوی تخم مرغ گندیده)، آلدئیدها (بوی ترشیدگی) و اسیدهای چرب فرار می‌شود. بوی ترشیدگی در اثر اکسید شدن چربی ماهی به وجود می‌آید.

سرعت فساد و گندیدگی گوشت ماهی به نوع و گونه ماهی بستگی دارد. مثلا ماهی‌هایی که پوست نازک و سست دارند، سریع‌تر از آنهایی که فلس‌های ضخیم دارند، می‌گندند. شرایطی که ماهی‌ها در آن کنسرو می‌شوند هم می‌تواند بر بروز این بوی بد تاثیر بگذارد.