متادون، از شایعترین عوامل مسمومیت کودکان در ایران است
از متادون، بصورت شربت و قرص و آمپول برای ترک اعتیاد به هروئین و تریاک استفاده می‌شود
نتایج تحقیقی که بر روی موارد مسمومیت در بیمارستان تخصصی کودکان کرمانشاه بین سالهای ۱۳۹۱ تا ۹۲ انجام شده نشان می‌دهد که پس از انواع قرص، شایع ترین عامل مسمومیت کودکان متادون بوده است.
بر اساس این تحقیق که به بیست و ششمین همایش بین‌المللی بیماری‌های کودکان ارائه شده، مسمومیت در کودکان زیر پنج سال شایعتر است و در سالهای ۹۱ و ۹۲ یکی از شایع ترین عوامل مسمومیت آنها، ماده متادون بوده است که توسط بزرگسالان به عنوان "داروی ترک اعتیاد" مصرف می شود.
نتایج این تحقیق موید تحقیقات مشابهی است که در سالهای اخیر در بیمارستا‌ن‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی استان‌های دیگر انجام شده و در همه آنها مسمومیت با متادون یکی از شایعترین موارد مسمومیت در کودکان بوده است.
در این زمینه حتی دانشگاه‌های علوم پزشکی آیین نامه‌هایی را برای کاهش موارد مسمومیت با متادون منتشر کرده‌اند.
مصرف تصادفی متادون که در شیشه‌هایی مثل شیشه نوشابه در یخچال نگهداری می‌شوند یکی از علل اصلی این مسمومیت‌هاست.
به گفته دکتر طلعت قانع داروساز و متخصص سم شناسی و داروشناسی "همه ساله ما شاهد مرگ کودکان و نزدیکان معتادانی که دوره درمان اعتیاد خود را با داروی متادون طی می کنند هستیم. نگهداری شربت متادون خصوصاً در بطری های مواد آشامیدنی مانند نوشابه و شیشه های دارویی تا به حال منجر به مرگ دهها کودک و حتی بزرگسال شده است."
دکتر حمید اولیایی، فلوشیپ سم‌شناسی و استادیار دانشکده پزشکی علی ابن ابیطالب یزد می‌گوید: "شربت متادون یک داروی ترک اعتیاد است بنابراین افراد بدون نظارت پزشک در مصرف آن زیاده روی میکنند که موجب بروز مسمومیت می‌شود. از طرف دیگر این نوع از مسمومیت در افرادی که قصد خودکشی دارند یا کودکانی که به طور تصادفی از این ماده استفاده میکنند دیده می‌شود."
به گفته دکتر اولیایی "مصرف یک سی‌سی متادون می‌تواند موجب ایست تنفسی و مرگ شیرخوار شود."
نتایج تحقیقات
در کشورهای دیگر هم از متادن برای ترک اعتیاد به تریاک و هروئین استفاده می‌شود
نتایج تحقیقی که در سال ۱۳۸۸ در بخش مسومیت‌های بیمارستان لقمان تهران در باره مسمومیت با متادون درکودکان انجام شد، نشان داد که میانگین سنی بیماران ۵۵ ماه بود (حداقل ۴ماه و حداکثر ۱۲ سال). کلیه بیماران به صورت تصادفی یا در اثر اشتباه والدین مسموم شده بودند.
به گفته دکتر شاهین شاد‌نیا، متخصص سم‌شناسی بالینی در بیمارستان لقمان، "مسمومیت با شربت متادون، خوردن مواد شوینده و پاک‌کننده و داروهای مسکن و اعصاب و آرام‌بخش که در خانه‌ها در دسترس کودکان است موجب مسمومیت تصادفی کودکان می‌شود."
بر اساس دستورالعمل دانشگاه های علوم پزشکی "از آنجایی که طعم شربت متادون شیرین است و مصرف کنندگان دارو در برخی موارد آن را به همراه چای یا نوشابه مصرف می نمایند... باید علاوه بر توضیحات کامل به بیمار و بستگان وی بر روی برچسب شیشه واضحاً ذکر گردد و از نگهداری دارو در یخچال یا کنار سایر نوشیدنی ها خودداری گردد."
"والدین در اکثر موارد شربت متادون را در ظروفی مانند بطری آب معدنی یا نوشابه و یا ظروف شربت‌های دارویی (استامینوفن - دیفن هیدرامین) در یخچال نگه داری می کنند که از روی اشتباه به کودک داده می شود.
مصرف کنندگان متادون باید بدانند که مصرف داروی متادون توسط کودکان بسیار خطرناک و کشنده است و لازم است والدین مراقب کودکان خود باشند.
در صورت مصرف متادون توسط کودکان علائم مسمومیت شامل تهوع، استفراغ، درد قفسه سینه و دیگر علایم مسمومیت بعد از مدت کوتاهی ظاهر شده و پس از گذشت چند ساعت با پیشرفت علائم، کودک جان خود را از دست می دهد."
با این حال استفاده از شربت متادون یا خود تریاک برای کاهش گریه کودک، بخصوص در مواردی که والدین به گوش درد، دندان درد یا دل درد مشکوک هستند، بویژه در مناطق روستایی یکی دیگر از علل مسمومیت با تریاک و مشتقات آن است.
مسمومیت با تریاک
در سالهای ۱۳۸۶-۱۳۸۸ در گناباد شایعترین علت مسمومیت در کودکان زیر شش ماه "ترکیبات مخدر از نوع اُپیوم بود، نوع خالص تریاک ۷۲% موارد مصرفی این گروه را تشکیل می‌داد."
در تحقیقی دیگر در استان گلستان بر روی مسمومیت کودکان با تریاک، ۶۱.۲ درصد از کودکان مسموم ساکن مناطق روستایی بودند.
مسمومیت با تریاک حتی در کودک شش روزه دیده شده است و در ۴۱.۳ درصد موارد، مادران تریاک و مشتقات (در نوع ۶۳.۶ درصد موارد تریاک خالص) به کودک داده بودند.
