نماینده اهواز: آب کارون را ببرید، نفت خوزستان را می‌بندیم

نماینده اهواز: «تصمیمات غلط، غیرعلمی و غیرکارشناسی باعث شده است که جنگ آب را که در آینده قرار بود بین کشورها به‌وجود بیاید، ما در کشور خودمان شروع کرده‌ایم»

سید شکرخدا موسوی، یکی از سه نماینده حوزه انتخابیه اهواز، حمیدیه و بخش باوی در دوره نهم مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با «شبکه خبری سخن» به انتقاد از سیاست‌های دولت برای مدیریت منابع آبی و طرح‌های غیرکارشناسی آب پرداخت؛ وی  با انتقاد از توسعه نامتوازن و ناپایدار و نیز آمارهای اقتصاد دولت روحانی و نادرست دانستن آنها، گفت: «ما توقع داشتیم که این دولت (روحانی) که دولت قبلی (احمدی‌نژاد) را به خاطر دادن آمار اشتباه زیر سوال می‌برد و می‌گفت که او دروغ می‌گوید، خودش آمار درست ارائه دهد.»

متن کامل این گفتگو، به شرح زیر است:

نظر شما در مورد آماری که دولت در مورد رشد اقتصادی ارایه کرده و اثر آن در استان خوزستان چیست؟

در نطقی که در مجلس داشتم سوالم از آقای طیب نیا وزیر اقتصاد این بود که با توجه به آماری که دولت در مورد رشد اقتصادی ارائه داده و رشد اقتصادی مبنایش تولید است، چگونه می‌توان به این آمار رسید وقتی که تولید ما طی چند ماه گذشته خیلی رونق پیدا نکرده است، و ما در تولید کند هم شده‌ایم؟ نمونه آن در خوزستان است که ۱۰ الی ۱۵ کارخانه بزرگ صنعتی داریم و تعدادی شهرک صنعتی که حداقل ۴۰ درصد از کار افتاده‌اند و عملا در خوشبینانه‌ترین حالت ۶۰ درصد فعال هستند و این موضوع در کل کشور نیز وجود دارد. ما توقع داشتیم که این دولت که دولت قبلی را به خاطر دادن آمار اشتباه زیر سوال می‌برد و می‌گفت که او دروغ می‌گوید، خودش آمار درست ارائه دهد.

فکر می کنید مهم‌ترین چالش استان خوزستان چیست؟

اشتغال یکی از مهم‌ترین چالش‌های استان است، که طی شش ماه گذشته وزارت صنعت حدود ۳۰۰ نیروی فنی، متخصص و جوان را از شهرک صنعتی اخراج کرده است، من در نطق مجلس گفتم که آقای روحانی شما طی یک سال گذشته به مجلس و مردم توضیح دهید که برای اشغال چه گام عملی برداشته‌اید، چون مهم‌ترین مسئله در جامعه ما بیکاری است و اگر قرار باشد ما صدمه ای ببینیم از این موضوع می بینیم.

در بحث سرمایه گذاری هیچ عدالتی در کشور رعایت نمی شود، مثلا در یک استان فوق‌العاده زمینه برای سرمایه‌گذاری مساعد است، مانند استان‌های مرکزی و در یک استان مثل استان خوزستان یا استان‌های نیمه‌محروم متاسفانه به علت سخت‌گیری‌های ادارات و نهادهای دولتی مثل وزارت صنعت و محیط زیست و غیره و ایجاد یک‌سری جوهای روانی که ناخواسته از درون خود استان‌ها بیرون می‌آید سرمایه‌گذاری مرده است و جایی ندارد.

در بخش بهداشت و درمان هم اصلا در سطح کشور عدالت رعایت نمی‌شود، مثلا در مرکز استان خوزستان یا کرمان، با استان‌های تهران، اصفهان، تبریز و یا اراک قابل مقایسه نیست و ما در زمینه خدمات بهداشتی و پزشکی مشکل داریم. همه بیمارستان‌های شهر اهواز به دهه ۴۰ و ۵۰ برمی‌گردد و ما هیچ بیمارستانی در اهواز غیر از بیمارستان‌های سپاه و تامین اجتماعی، دولت برایمان در طول انقلاب نساخته است.

چرا دولت به فکر انتقال آب کارون به اصفهان است؟

در مورد آب کارون و انتقال آن به اصفهان باید گفت که مسئله مهم صنایعی است که آب فراوان نیاز دارند و بیش‌تر در اصفهان هستند، مانند فولاد مبارکه و دیگر صنایع و جالب است که در این اوج بی‌آبی یک کارخانه فولاد دیگری به نام صبا در اصفهان افتتاح شده که ما همواره سوالمان از وزارت نیرو و صنعت و خود اصفهانی‌ها این است که همواره از بی‌آبی شکایت دارید چه معنی می‌دهد که کارخانه آب‌بری مثل فولاد را در اصفهان راه‌اندازی می‌کنید، و این صنایع باید در استان‌هایی مانند خوزستان، بوشهر و هرمزگان ساخته شوند که در کنار دریا هستند و مشکل آب ندارند. متاسفانه تصمیمات غلط، غیرعلمی و غیرکارشناسی باعث شده است که جنگ آب را که در آینده قرار بود بین کشورها به‌وجود بیاید، ما در کشور خودمان شروع کرده‌ایم و با بی‌تدبیری مدیران وزارت نیرو به خاطر این‌که متولی آب است و باید بر مصرف آب خوب مدیریت کند، که نمی‌کند و وزارت صنعت این مشکل به‌وجود آمده است.

مدیریت بر آب، یک مدیریت سلیقه‌ای و منطقه‌ای است یعنی هر کس لابی قوی‌تری در وزارت نیرو داشته باشد، می‌تواند آب بیش‌تری را مصرف کند. مثلا استان اصفهان هفت وزیر در دولت دارد و در وزارت نیرو هم چهار معاون اصفهانی هستند و کسی استاندار اصفهان شده است که خودش معاون اصلی آب وزارتخانه بوده و این لابی‌ها باعث می‌شوند که نگاه ملی به نگاه منطقه‌ای تبدیل شود.

به نظر شما راه حل این موضوع چیست؟

تا ما یک نگاه کارشناسی و عدالت‌محور در وزارت نیرو نداشته باشیم مشکلات آب داریم؛ اگر امروز خوزستان با اصفهان مشکل دارند سال بعد به استان‌های دیگر کشیده می شود. با همین بی‌تدبیری دریاچه ارومیه را خشک کردند، با همین بی‌تدبیری وزارت نیرو هورالعظیم را خشک کرد، همان‌طور که تالاب بزرگ شادگان خشک شد، که این باعث بلای بزرگ ریزگردها شد که دامان استان خوزستان و بخشی از ایران را گرفت. وزارت نیرو از سال‌های گذشته بخصوص از زمان آقای بیطرف که سنگ اول را کج نهاد این توزیع نا عادلانه آب را به‌وجود آورد.

مشکل اصلی انتقال آب کارون چیست که شما مخالفت می‌کنید؟

انتقال آب از سرشاخه‌های کارون به اصفهان از زمان رضاخان شروع شد که یک شاخه در سال ۱۳۱۶ از شهرکرد و کوه کوهرنگ به سد زاینده‌رود بردند و در سال ۱۳۴۴ یک شاخه دیگر بردند که در مجموع حدود ششصد میلیون متر مکعب آب را انتقال دادند؛ و یک کانال دیگر را در سال ۶۹-۷۰ به اسم کوهرنگ-۳ آغاز کردند که هم اکنون آماده آبدهی است، اما با فشاری که ما آورده‌ایم تا الان نگذاشته‌ایم آب انتقال پیدا کند، چون با انتقال شاخه جدید آب به اصفهان، خوزستان (شریان حیاتی ایران با دارا بودن درصد ۸۵ درصد ذخایر نفت ایران و ۴۰ درصد ذخایر گاز ایران و ۴۰ درصد آب‌های کشور) به یک کویر تبدیل می‌شود و کارون کم‌آب شده و به مرور به یک رودخانه خشک تبدیل می‌شود، کارونی که حکم سمفونی اتحاد همه اقوام خوزستان است و باعث رونق منطقه شده است. اگر دولت فکری برای آب اصفهان از جای دیگری نکند و اصرار بر انتقال آب از شاخه جدید کارون داشته باشد ما با تمام توان در برابر این تصمیم می‌ایستیم و این به صلاح هم نیست که به خاطر صنایع اصفهان آب کارون را خشک کنند و خوزستان به یک کویر تبدیل شود.

اگر قرار باشد آب کارون را از ما بگیرند ما روی بحث نفت تجدید نظر می‌کنیم و می‌گوییم شما آب را از ما گرفتید، ما هم نفت را از شما می‌گیریم، چون نفت مال خوزستان است و ما آن را به جای دیگری نمی‌دهیم و این، کار بدی است. آب را که از ما گرفتند، نفت را هم بردند، چون نفت نه تنها ذره‌ای خوزستان را آباد نکرد بلکه آن را خراب کرد. همه دود و آلاینده‌های نفتی بر روی مردم بیچاره هست، ولی عملا پولش برای آنها نمی‌ماند و مثل همه استان‌های دیگر به این استان پول می‌دهند؛ تمام آلودگی نفتی و هوایی که در خوزستان به‌وجود می آید برای مردم است، پارسال ۲۰ هزار نفر در ۳ روز به بیمارستان مراجعه کردند، تنگی نفس و آسم داشتند و همه به این نتیجه رسیدند که مربوط به آلاینده‌های نفتی است. دولت برای نفت نه ارزش افزوده به ما می‌دهد و نه حق آلایندگی و میلیون، میلیون بشکه نفت را از خوزستان خارج می‌کنند.

بحث دیگر ما این است که چرا آبی را که احتیاج دارند از پایین‌دست کارون نمی برند و از سرشاخه‌های آن برداشت می‌کنند و در جواب آنها می‌گویند به صرفه نیست که از جای دوری آب را بخواهند انتقال دهند؛ هرچند به اعتقاد من برداشت آب از کارون چه از سرشاخه و چه از پایین‌دست آن کاری اشتباه است، چون آب کارون به اندازه مردم خوزستان است و خود ما در استان مشکل آب داریم، چه از نظر کیفی و چه از نظر کمی، از ۲۷ شهرستان استان ۸ شهرستان مشکل جدی آب دارند. مشکل کم‌آبی به حدی است که باید تمامی خانوارهای اهواز از پمپ آب استفاده کنند چون فشار آب کم است و حتما باید از دستگاه تصفیه‌کننده آب هم استفاده کنند به‌قدری که کیفیت آب پایین است.

با توجه به اینکه در دنیا سدسازی دیگر از نظر اکوسیستمی و اقتصادی به‌صرفه نیست، چرا در ایران این همه سد می‌سازند و باعث خشک شدن پایین‌دست سدها می‌شوند؟ چه دست‌هایی پشت پرده این کار است؟

همه کشورهای پیشرو در صنعت سدسازی به این نتیجه رسیده‌اند که سدسازی به‌صرفه نیست، آنها با رفتن به سمت نیروگاه‌های اتمی و خورشیدی کمبود انرژی خود را جبران می‌کنند، در حالی که در آنجا آب فراوان است. این در حالی است که در کشور ما که یک کشور خشک است هنوز این کار صورت نگرفته و هنوز هر دولتی سر کار می‌آید کلنگ احداث سد جدید را می‌زند. ما هم در مرکز پژوهش‌های مجلس و هم در مراکز علمی و دانشگاهی به این نتیجه رسیده‌ایم که سدسازی به صرفه نیست، با این وجود روی کارون ۱۷ سد را پیش‌بینی کرده‌اند که بسازند و تا کنون ۷ سد را ساخته‌اند که این کار باعث شده که شهرستان‌های پایین‌دست کارون عملا بدون آب شود و کشاورزی در خوزستان به سمت نیست و نابودی برود.

سد کرخه را با ظرفیت ذخیره‌سازی ۵ میلیارد متر مکعب آب ذخیره پشت سد ساختند برای احیا کردن زمین‌های زیردست، اما عملا زمین‌های زیردست خشک شده‌اند و با این حال، دوباره با اینکه آب توی کرخه نیست رفته‌اند در تنگ معشوره بالای پل‌دختر سد بسازند و در همین سفر استانی رئیس جمهور کلنگ احداث آن را زده‌اند؛ اگر این اتفاق بیافتد دیگر عملا پل‌دختر و اندیمشک و دشت آزادگان و شوش خشک می‌شوند و این یک خطر بسیار جدی زیست‌محیطی دارد و نابودکننده کشاورزی استان است. بسیاری از سدهای ما دیگر امکان تولید برق را هم ندارند، زیرا آبی در پشت آنها نمانده و این همه سرمایه و هزینه بلااستفاده مانده است. و هنوز هم هر دولتی سر کار می‌آید به دنبال احداث سد است.

چه دست‌هایی پشت پرده این کار است؟

هیچ دست پنهانی پشت پرده نیست، بلکه بی‌تدبیری است، فشار مناطق بالادست سدها است که می‌گویند به سد احتیاج داریم و لابی‌های قدرتی که این کار را انجام می‌دهند.