بازگشت حماس به آغوش تهران؛ کمک‌های جمهوری اسلامی به حماس از سر گرفته شده است

تقاطع: آن‌گونه که منابع وب‌سایت “المانیتور” در غزه می‌گویند کمک‌های مالی جمهوری اسلامی به گروه حماس که از سال ۲۰۱۲ و به دنبال حمایت این گروه از مخالفان بشار اسد در سوریه قطع شده بود، بار دیگر از سر گرفته شده‌ است. به گفته‌ی این منابع، مبلغ کمک‌های تازه کمتر کمک ماهیانه ۲۳ میلیون دلاری است که پیش از قطع شدن در اختیار حماس قرار می‌گرفت.

بر اساس این گزارش، دو سال پس از آن‌که حماس از محور جمهوری اسلامی جدا شد، محمود الزهار، یکی از چهره‌های برجسته‌ی حماس و آخرین حلقه‌ی ارتباطی این گروه و حکومت ایران، اعلام کرد که قدم‌هایی برای برقراری مجدد رابطه‌ی دوجانبه برداشته شده است.

به گفته یک منبع آگاه نزدیک به رهبری حماس، پس از مذاکرات مخفیانه‌ی طولانی و چند مرحله‌ای، به زودی خالد مشعل رهبر حماس به ایران سفر خواهد کرد. طبق گفته‌ی این منبع، دولت قطر نقش میانجی برای برقراری مجدد روابط میان جمهوری اسلامی و حماس را ایفا کرده و سفر اخیر خالد الآتیه، وزیر امور خارجه‌ی این کشور به تهران نیز در همین راستا بوده است.

پیش از این، در اسفندماه، علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که «روابط ایران و حماس خوب است و به حالت گذشته بازگشته» گفته بود حکومت ایران «از حماس حمایت خواهد کرد چرا که حماس یک جنبش مقاومت است».

شرایط منطقه

در همین حال، یکی از رهبران حماس در پاسخ به المانیتور تأیید کرده که وقایع اخیر مصر و سقوط محمد مُرسی در این کشور، نقش مهمی در تسریع برقراری مجدد رابطه‌ی حماس با حکومت ایران داشته است.

به گفته‌ی این منبع، تنش اخیر در روابط قطر و عربستان موجب گرم‌تر شدن رابطه دوحه و تهران شده که این رابطه برای حماس نیز نتایج مثبتی داشته است.

احمد یوسف، یکی از مشاوران سیاسی سابق اسماعیل هنیه، رییس دولت حماس در غزه، به المانیتور گفته که این گروه از برقراری دوباره کمک‌های جمهوری اسلامی خشنود است زیرا این موضوع نشان می‌دهد که در حلقه‌های قدرت در ایران کسی با کمک به حماس مخالفتی ندارد.

او خاطرنشان کرده که حماس انتظار دارد با سفر خالد مشعل به ایران مبلغ کمک‌ها بالاتر برود.

آقای یوسف افزوده که «دو کشور با یکدیگر شریک استراتژیک هستند و یاد گرفته‌اند تا به مواضع یکدیگر در موضوعات مورد اختلاف، خصوصا مورد سوریه، احترام بگذارند».

یک منبع دیگر نزدیک به حماس نیز به المانیتور گفته: «بازگشت حماس به آغوش تهران نتیجه “بُر خوردن ورق‌ها” در منطقه و تغییرات به وقوع پیوسته در مصر و سوریه است.»

وی اضافه کرده که «برقراری مجدد رابطه میان حماس و حکومت ایران امری اجتناب‌ناپذیر است چرا که در شرایط کنونی که منطقه بستر گروه‌ها و فرقه‌های مختلف سیاسی و مذهبی شده، سیاست‌مداران شیعه‌ی تهران، ارتباط با حماس سنی‌مذهب را به نفع خود می‌بینند. حماس نیز در مقابل نیاز به چنین رابطه‌ای در این شرایط حساس دارد و امیدوار است سفر مشعل به تهران موفقیت‌آمیز باشد».

به گفته‌ی این منبع، حمایت‌های مالی ایران، خونی تازه به رگ‌های حماس تزریق خواهد کرد و استقامتش را در برابر فشارهای فزاینده‌ی کنونی افزایش خواهد داد.

گزارش المانیتور در عین حال اضافه کرده که برقراری مجدد رابطه حماس و دولت ایران چندان مورد تأیید حزب‌الله لبنان و سوریه نیست و آنها هنوز به پذیرفتن حماس در محور خود تمایلی نشان نداده‌اند.

 آشتی با حزب‌الله

یک مقام بلندپایه‌ی فلسطینی در مصاحبه‌ای تلفنی با المانیتور می‌گوید: «حزب‌الله ادعا می‌کند نیروهای حماس نسبت به قاچاق سلاح به سوریه عمداً بی‌توجه هستند و حتی برخی عوامل حماس در حال مبارزه در سوریه دیده شده‌اند. آن‌ها هم‌چنین می‌گویند که برخی فلسطینی‌ها در انفجارهای جنوب بیروت دخیل بوده‌اند؛ هرچند که حماس این موضوع را تکذیب می‌کند.»

به گفته او نتیجه مذاکرات پشت درهای بسته حماس و حزب‌الله این بوده که این دو به اختلاف نظرشان احترام بگذارند و به شراکت استراتژیک خود ادامه دهند.

این درحالی است که حماس به صحبت درباره بهبود روابط با حزب‌الله اکتفا نکرده و برای تبرئه‌ی خود از اتهام حمایت از گروه‌های سلفی در اردوگاه پناهندگان فلسطینی در لبنان، گروهی از نمایندگان خود را به این کشور فرستاده است.

گفتنی است، پیش از این در مهرماه سال گذشته و به دنبال انتشار گزارش‌هایی در روزنامه‌های لبنانی مبنی بر سفر خالد مشعل به ایران برای ترمیم روابط حماس با رژیم ایران، وب‌سایت تابناک، متعلق به محسن رضایی، رهبر حماس را به خیانت به فلسطینی‌ها متهم کرد و از مقام‌های حکومت ایران خواست تا از او در تهران استقبال نکنند.

این وب‌سایت در یک افشاگری کم‌سابقه نوشته بود که اعضای حماس، «سلاح‌های اهدایی ارتش سوریه را از خانه‌های خود بیرون کشیدند و در اردوگاه‌های یرموک و الحسینیه، نه تنها فلسطینی‌کشی کردند، بلکه صاحبان سلاح را هم از پای درآوردند و امروز در به در دنبال جایی هستند تا یک ‌بار دیگر دفتر و دستک خود را در آنجا راه بیندازند».