مناقشه اتمی: جان کری و جواد ظریف در نیویورک به میدان می‌روند

بیش از ۳۰ سال است که مقام‌های ایران و آمریکا در یک چنین سطح عالی رتبه‌ای علنا درباره یکی از حساس‌ترین موضوعات مورد اختلاف دیدار و گفتگو نداشته‌اند

حسن روحانی، رییس جمهوری ایران، روز پنجشنبه در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد اولین گام جدی را به سوی آنچه تعامل سازنده بر سر مساله هسته‌ای می‌خواند، بر می‌دارد.

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه او، پس از چند روز رایزنی‌های فشرده با دیپلمات‌های کشورهای گروه ۵+۱ قرار است که در نیویورک رسما با آن‌ها پشت میز مذاکرات هسته‌ای بنشیند.

این بار اما در آن سوی میز، در کنار وزیران امور خارجه بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز حاضر خواهد بود.

بیش از ۳۰ سال است که مقام‌های ایران و آمریکا در یک چنین سطح عالی رتبه‌ای علنا درباره یکی از حساس‌ترین موضوعات مورد اختلاف دیدار و گفتگو نداشته‌اند. به همین دلیل، نشست روز پنجشنبه از همین حالا در کانون توجه رسانه‌های جهانی قرار گرفته است.

جواد ظریف چهارشنبه در نیویورک گفت که «آغاز مجدد مذاکرات اتمی برای رسیدن به توافقی در کوتاه‌ترین زمان ممکن» هدف این گفتگوهاست.

دیوید آلبرایت، رییس موسسه علوم و امنیت بین المللی در واشنگتن به میدان آمدن وزیران امور خارجه ایران و آمریکا را مهم و مثبت می‌داند.

او به بی‌بی سی فارسی می‌گوید: «امیدوارم که فقط برای یک روز دیدار نداشته باشند و بعد از شروع مذاکرات در دور بعد به ژنو یا مکان قابل قبول دیگری بروند و چند هفته در آنجا بمانند و سعی کنند که به توافق برسند. مهم است که گفتگو‌ها به طور محرمانه انجام شود تا بتوانند این مناقشه را در پشت درهای بسته حل و فصل کنند.»
گذر دشوار از سد تحریم‌ها

ایران که برنامه هسته ای‌ خود را صلح آمیز می‌داند در پی خارج شدن از محاصره تحریم هاست به ویژه تحریم‌های فلج کننده‌ای که آمریکا علیه صنعت نفت و نظام بانکی‌ ایران اعمال کرده‌اند.

اما لغو تحریم‌های عمده نیازمند جلب حمایت کنگره آمریکاست و به باور بیشتر ناظران، کار آسانی نخواهد بود.

آقای آلبرایت می‌گوید: «ایران می‌خواهد که تحریم‌ها کاهش یابد اما برآورده شدن این خواسته در کوتاه مدت مشکل است. بیشتر تحریم‌ها را کنگره اعمال کرده است. برای باراک اوباما بسیار دشوار خواهد بود که برای کاهش تحریم‌ها اقدام کند در حالی که ایران امتیازات بزرگی نداده باشد.»

وزیر امور خارجه ایران گفته است که جمهوری اسلامی اراده سیاسی لازم برای مذاکرات جدی را دارد. آقای ظریف ابراز امیدواری کرد که طرف مقابل هم از چنین آمادگی‌ای برخوردار باشد.

کلسی داونپورت، کار‌شناس موسسه کنترل تسلیحات در واشنگتن انتظار دارد که سطح غنی سازی، ‌مکانیزیم شفاف سازی و چگونگی بازرسی از مراکز اتمی ایران از موضوعات اصلی مورد بحث ایران و گروه ۵+۱ باشد.

او همچنین می‌گوید: «یکی از بزرگ‌ترین موانعی که باراک اوباما با آن مواجه است این است که در توافق احتمالی به ایران اجازه ادامه غنی سازی داده شود. گروهی از اعضای کنگره با هرگونه حق غنی سازی اورانیوم در ایران مخالفند.»

هنوز روشن نیست که ایران و آمریکا در عمل تا چه حد برای امتیازدهی متقابل و کاهش شکاف جاری آمادگی دارند.

رییس جمهوری ایران در نطقش در نیویورک تاکید دارد که از حق مسلم کشورش در مورد فن آوری هسته‌ای دفاع خواهد کرد. باراک اوباما هم برای کاهش تحریم‌ها با مخالفت جدی اسرائیل و نیز اعضای ارشد کنگره از هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه مواجه است.

واشنگتن و تهران بر رسیدن به نتیجه‌ای برد - برد در آینده نزدیک تاکید دارند ولی به نظر می‌رسد که راه رسیدن به نتیجه مطلوب مد نظر آن‌ها طولانی و پر از چالش خواهد بود.