فیس‌بوک فیلتر شده، میزبان اعضای دولت روحانی

در روزهای اخیر شمار وزیران و اعضای کابینه حسن روحانی که عضو فیس‌بوک شده‌اند افزایش یافته است. فعال شدن این افراد در شبکه‌های اجتماعی درحالی که در ایران رسما فیلتر هستند بحث‌های زیادی را دامن زده است.

وزیر نفت، وزیر خارجه، سخنگوی وزارت خارجه، معاون اول و یکی از مشاوران رئیس جمهور از جمله اعضای کابینه‌ی حسن روحانی هستند که در روزهای اخیر عضو شبکه‌های اجتماعی، به ویژه فیس‌بوک و توئیتر شده‌اند.

الهام امین‌زاده، معاون حقوقی رئیس جمهور روز جمعه (۱۵ شهریور ۱۳۹۲/ ۶ سپتامبر) در پاسخ به این پرسش که آیا با توجه به مسدود بودن فیس‌بوک از سوی کمیته فیلترینگ جمهوری اسلامی، عضویت اعضای دولت در آن منع قانونی دارد یا خبر به خبرگزاری فارس گفت که این موضوع بررسی خواهد شد.

توئیت با دختر رئیس سابق مجلس آمریکا

برای بسیاری از سیاستمداران جهان، شبکه‌های اجتماعی امکانی برای ارتباط مستقیم و سریع با افکار عمومی، به ویژه جوانان محسوب می‌شود و در مواردی راهی است برای پیشبرد دیپلماسی غیررسمی.

ظاهرا اعضای دولت یازدهم قصد دارند از این ظرفیت‌ها به خوبی استفاده کنند. محمد جواد ظریف به سایت خبری تسنیم می‌گوید در توئیتر به پرسش خانمی در مورد "هولوکاست" پاسخ داده که بعد فهمیده دختر رئیس سابق مجلس نمایندگان ایالات متحده بوده.

روز چهار‌شنبه (۱۳ شهریور) انتشار پیام تبریک وزیر خارجه جمهوری‌اسلامی به مناسبت سال نوی یهودیان و پیام مشابهی که منتسب به حسن روحانی است، انعکاس وسیعی در رسانه‌های خبری جهان پیدا کرد.

نوشتن پیام توسط ظریف تایید شده و محمدرضا صادق، مشاور حسن روحانی بدون تکذیب صریح پیام او گفته که "هر خبری از ایشان که رسمیت داشته باشد از سوی دفتر ریاست‌جمهوری منتشر می‌شود."

راهی برای گسترش ارتباط با مردم

سایت خبری فرارو در گفت‌وگو با شماری از نمایندگان مجلس نظر آن‌ها را در مورد "حضور مسئولین در شبکه‌های اجتماعی" و "رفع فیلتر فیس‌بوک" جویا شده و پاسخ آن‌ها را پانزدهم شهریور در گزارشی منتشر کرده است.

محمدجواد ظریف وزیرخارجه دولت روحانی با تویت کردن با دختر رئیس پیشین مجلس نمایندگان آمریکا جنجال آفرین شد محمدجواد ظریف وزیرخارجه دولت روحانی با تویت کردن با دختر رئیس پیشین مجلس نمایندگان آمریکا جنجال آفرین شد

اسماعیل جلیلی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شبکه‌های اجتماعی را یک فرصت خوانده و می‌گوید، ورود افراد صاحب نام و یا دارای جایگاه سیاسی به این فضا کمک می‌کند اطلاعاتی که وجود دارد بدون محدودیت و به صورت مستقیم تبادل شود.

جلیلی که خودش در فیس‌بوک و توئیتر صفحه دارد، معتقد است استفاده از این امکانات می‌تواند "از تفسیرهای نابجا که ناشی از بُعد شایعه و بعضا استفاده نامطلوب یا ارائه اطلاعات نادرست در این فضا است" پیش‌گیری کند.

غلامرضا تاجگردون، عضو دیگر این کمیسیون نیز استفاده از هر ابزاری برای ارتباط برقرار کردن با مردم را "کار ارزشمند و مفیدی" می‌داند و می‌گوید با استفاده از شبکه‌های اجتماعی که در دنیا مرسوم است می‌توان با لایه‌های مختلف اجتماع رابطه گرفت.

حمایت از فعالیت اینترنتی اعضای دولت

کمال‌الدین پیرموذن، عضو کمیسیون صنایع و معادن در پاسخ به پرسش نخست فرارو هزاره سوم را هزاره انفجار اطلاعات خوانده و می‌افزاید:«برای نیازسنجی و بها دادن به نقطه نظرات آحاد ملت و به خصوص جوانان استفاده از پتانسیل عظیم فضای مجازی مورد نیاز است.»

پیرموذن در ادامه گفت: «من این اقدام مسئولین عزیز را به فال نیک می‌گیرم که بدون سانسور و کانالیزه شدن از درخواست‌ها و مطالبات مردم آگاه می‌شوند.»

نوذر شفیعی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی استفاده از هر امکانی که "می‌تواند مفید واقع شود و برای جامعه مشکلات ایجاد نکند" را بلامانع ارزیابی می‌کند.

شفیعی در مورد فیلتر بودن فیس‌بوک گفت: «نهادهای فیلترکننده بر اساس مجموعه‌ای از داده‌ها و اطلاعات اقدام می کنند. اگر آن‌ها به این نتیجه برسند که رفع فیلتر از فیس‌بوک مشکلی ایجاد نمی‌کند، قطعا دلیلی برای فیلتر آن ندارند.»

فیلتر، دردسرآفرین و بی‌نتیجه

پیرموذن فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی را بی‌نتیجه می‌داند. او می‌گوید:«اگر از طریق این شبکه‌ها نشود، از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای مسائل به سمع و نظر ملل دنیا می‌رسد، لذا به هیچ وجه ضرورتی برای فیلترینگ این شبکه بسیار عظیم تاثیرگذار وجود ندارد.»

تاجگردون با اشاره به این که فیلتر مانع کاربران نمی‌شود و "هرکس بخواهد می‌تواند به سایت‌های فیلتر شده دسترسی داشته باشد" خاطرنشان کرد که نظام باید درباره این محدودیت‌ها فکری کند.

اسماعیل جلیلی نیز ابراز امیدواری می‌کند که "شبکه‌های اجتماعی به عنوان یک ظرفیت تعریف شوند" و تصمیم‌گیری در مورد چگونگی استفاده از فضای مجازی به خود مردم واگذار شود.

حسن روحانی در جریان مبارزات انتخاباتی از کیفیت و سرعت پایین دسترسی به اینترنت انتقاد، و صریحا اعلام کرد که با فیلتر کردن سایت‌ها نمی‌توان اطلاعات را از دسترس شهروندان دور نگه داشت.

توصیه کیهان برای تقویت سیستم فیلترینگ

روزنامه کیهان که مسئولیت آن را نماینده رهبر جمهوری اسلامی، حسین شریعتمداری بر عهده دارد ۲۸ مرداد ۹۲ با انتشار مقاله‌ای زیر عنوان «ذوق‌زدگی‌های اینترنتی!» حامیان رفع فیلترینگ از سایت‌هایی چون فیس‌بوک و توئیتر را متهم کرد که "از ماهیت و مأموریت واقعی این شبکه‌های اجتماعی" باخبر نیستند.

نویسنده کیهان ادعا می‌کند:«مهمترین کارکرد شبکه‌های اجتماعی جاسوسی پیشرفته از کاربران میلیونی خود و مقابله نرم با نظام‌ها و جریانات مخالف غرب تعریف شده است.»

در این مقاله شبکه‌های اجتماعی "محلی برای اشاعه فرهنگ و سبک زندگی منحط غربی و اهانت به مقدسات اسلامی" و طرفداران رفع فیلتر آن‌ها کسانی معرفی می‌شوند که "برای هموارسازی مسیر فعالیت‌های توطئه‌گرایانه و مخرب این شبکه‌ها و جریانات ضد انقلاب در جمهوری اسلامی" تلاش می‌کنند.

به رغم محدودیت‌های فراوانی که مقام‌های دولتی نیز به آن اعتراف می‌کنند، نویسنده کیهان گلایه می‌کند که "در این سال‌ها آن‌طور که باید در این زمینه کار نشده است."

در مقاله یادشده "وظیفه قطعی دولت" ارائه اینترنت "پاک" به مردم عنوان شده و نویسنده معتقد است برای انجام این وظیفه باید بر روی اصلاح و تقویت سیستم فیلترینگ سرمایه‌گذاری کرد.

علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی یکی از نخستین شخصیت‌های مذهبی‌- سیاسی ایران است که دفتر وی سایتی را با نام "رهبری" در فیس‌بوک به راه انداخت. تعلق "سایت رهبری" به دفتر وی هرگز تکذیب نشده است.