ویکی لیکس، جولیان آسانژ و بردلی منینگ؛ مستندی که باید دید

نمایی از مستند "ما اسرار را می دزدیم"

از طرفی برخی از صحنه های خصوصی، بسیاری از جنبه های شخصیت آسانژ را توضیح می دهد. یکی از کلیدی ترین صحنه ها جایی است که عکس او را بر صفحه اول چندین روزنامه نشانش می دهند و او از این موضوع بسیار خوشحال به نظر می رسد. از سویی همین صحنه در نتیجه گیری فیلم که از حرف های اطرافیان منتج شود- که آسانژ شهرت را دوست دارد؛ فارغ از داوری خوبی یا بدی آن- موثر واقع می شود.

نکته دیگری که فیلم تلویحاً به آن اشاره دارد، پارانوید بودن آسانژ، به ویژه در زمان آزاد بودنش به قید وثیقه است. یکی از نزدیک ترین دوستان و همکارانش از این موضوع سخن می گوید و این که چطور آسانژ او را متهم کرد و کنار گذاشت. از طرفی صدای فیلمساز را در اواخر فیلم می شنویم که بر این موضوع به طور مشخص تاکید می کند و بعد اشاره دارد که آسانژ برای قبول مصاحبه، یک میلیون دلار از او طلب کرده است.

اما دو شخصیت اصلی فیلم یعنی جولیان آسانژ و کلیک بردلی منینگ - نظامی ای که اطلاعات محرمانه را برای آسانژ فرستاد و کلیک هم اکنون در زندان است- هر دو شناسنامه درخوری می یابند. چه تماشاگر اطلاعات زیادی درباره این ماجرا داشته باشد یا این که اساساً اولین برخوردش با این موضوع را تجربه کند، در هر دو حال می تواند هر دو شخصیت و انگیزه های آنها را با تصویر درستی که از طرز رفتار و گذشته آنها ارائه می شود،به طور ملموس حس کند.

الکس گیبنی، کارگردان مستند

این البته به معنی باز کردن همه گره های کور ماجرا نیست: فیلم در آخر با این سوال اساسی به پایان می رسد که چرا بردلی منینگ، آسانژ را برای فرستادن اطلاعات انتخاب کرد؟

از طرفی قضیه دو دختر سوئدی که از آسانژ شکایت کرده اند، به عنوان بزرگ ترین معمای مربوط به ویکی لیکس در فیلم باقی می ماند: آیا آنها جاسوسانی بودند که برای چنین مواقعی به عنوان داوطلب به همکاری با ویکی لیکس پرداخته بودند، یا دو دختر عادی که شکایتشان تنها با یک جنجال سیاسی همزمان شده است؟

فیلم پاسخی برای این موضوع ندارد، هر چند یکی از دخترها را - با صورت نیمه پنهان- رو در روی دوربین قرار داده تا روایت مستقیمی از او بشنویم. او خود را قربانی تهدیدها می خواند و به تمسخر از "جاسوس سیا" خوانده شدنش حرف می زند، اما از طرفی فیلم مطرح می کند که شکایت آنها درست پس از انتشار اسناد و درخواست پلیس اینترپل برای دستگیری آسانژ هم دقیقاً دو روز پس از انتشار سری بعدی اسناد درباره روابط خارجی آمریکا صورت گرفته است.

با همه این اوصاف و پیچیدگی های مربوط به ماجرای ویکی لیکس، به اشاره جالبی در انتهای فیلم برمی خوریم: حداقل فایده ویکی لیکس این بود که دولت ها بیشتر مراقب اعمال خود باشند.

درباره جولیان آسانژ

جولیان پل آسانژ، متولد ۱۹۷۱ در استرالیاست. او در نوجوانی هکر بود و پیش از مشهور شدنش برای افتتاح و مدیریت سایت ویکی لیکس،به برنامه نویسی برای رایانه اشتغال داشت.

ویکی لیکس اولین بار برای افشای راز بانک های ایسلند سر و صدا به راه انداخت و توجه فعال های اجتماعی و سیاسی را به خود جلب کرد. اما جنجال بی پایان زمانی بود که در سال ۲۰۱۰ این وبسایت به انتشار هزاران سند محرمانه ارتش آمریکا پرداخت. بردلی منینگ، نظامی آمریکایی، به دلیل دادن این اسناد به ویکی لیکس، دستگیر شد و ماجرای نگهداری او در زندان انفرادی برای یک سال، جنجال زیادی به همراه داشت.

در نوامبر ۲۰۱۰ ، پلیس بین الملل به دلیل شکایت دو دختر سوئدی برای آزار جنسی، آسانژ را تحت پیگرد قرار داد. پس از آن او در بریتانیا به قید وثیقه آزاد بود.

آسانژ در روز ۱۹ ژوئن ۲۰۱۲ به سفارت اکوادور پناه برد و تقاضای پناهندگی سیاسی کرد. دولت اکوادور این تقاضا را پذیرفت. او که در صورت خارج شدن از سفارت دستگیر خواهد شد، همچنان در اتاقی در داخل این سفارتخانه زندگی می کند.