چیپس: خطرناک‌تر از آنچه فکر می‌کردیم
تحقیقات نشان می‌دهد که خوردن یک بسته چیپس در روز شبیه نوشیدن 5 لیتر روغن مایع در سال است، حقیقت امر این است که خوردن چیپس و در کل اسنک‌ها نه تنها موجب چاقی و بیماری‌های قلبی می‌شود، بلکه مشکلات رشدی را برای جنین، بیش فعالی را در کودکان و سرطان را در بزرگسالان به همراه دارد.
شاید خوردن چیپس و در کل اسنک‌ها چندان هم هشدار دهنده نباشد اما اگر مصرف آن‌ها به یک عادت تلقی شود، تبعات آن بسیار خطرناک است. برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که یک سوم از کودکان بریتانیایی هر روز چیپس می‌خورند و دو سوم دیگر چندین بار در یک هفته چیپس مصرف میکنند. در حقیقت در این کشور سالانه شش میلیارد بسته چیپس مصرف می‌شود به طوری که مردم هر سه دقیقه یک تن چیپس می‌خوردند یا هرکس دست کم 100 بسته چیپس می‌خورد.
خوردن یک بسته چیپس در روز می‌تواند معادل نوشیدن 5 لیتر روغن در سال باشد. نیاز به گفتن نیست که این اسنک‌ها علاوه بر چربی حاوی نمک و شکر هم هستند.
شاید باور تمام این موارد منفی درباره بسته‌هایی با اشکال معصومانه و خنده دار در رنگ‌های روشن در فروشگاه ها خودنمایی میکنند دشوار باشد اما حقیقت این است که این محصولات از نظر صنعتی طوری طراحی شده‌اند که ذائقه ما را تحریک کرده و به نقطه اعتیاد می‌رساند.
مایکل ماس نویسنده کتاب «نمک، شکر، چربی: چگونه بزرگان صنعت غذا ما را فریب می‌دهند» اظهار داشته است که تحقیقاتش نشان می‌دهد که چگونه شرکت‌های بزرگ تولید غذا، چگونه چیپس را از چیپس نسبتاً هیجان انگیز دهه هفتاد به بمب هوشمند مغز ما تبدیل کرده‌اند.
وی توضیح می‌دهد، وقتی که یک چیپس در دهان خود می‌گذارید، مزه نمک بی درنگ شما را درگیر می‌کند. این تأثیری است که در صنعت نمک به آن انفجار طعم گفته می‌شود.
چیپس‌های مدرن نیز سرشار از چربی‌هایی هستند که این صنعت به آن احساس دهانی میگوید. این موجب می‌شود که تجربه خوردن چیپس‌های امروزی شبیه لذت گاز زدن به یک پنیر چسبناک است. ما این چربی را از طریق عصبی حس میکنیم که به آن عصب سه قلو گفته می‌شود، هرچه این احساس دهانی بهتر باشد ما از خوردن چیپس لذت بیشتری می‌بریم.
راز نهایی چیپس در تردی آن است. محققان دریافته‌اند که هرچه صدای خوردن چیپس بیشتر باشد، فرد از خوردن آن بیشتر لذت می‌برد.
اعتیادآور بودن چیپس
مسئله اصلی اینجاست که چیپس‌ها به گونه ای طراحی شده‌اند که اعتیاد آور باشند. این محصول به قدری دقیق طراحی شده که سازنده نقطه شکستن آن هنگام گاز زدن را نیز به دقت برنامه ریزی کرده است. نکته بعدی نحوه انتخاب برچسب و نوشته های روی بسته برای این نوع محصولات است که گویی به واقع از میزان نکات منفی آن کم می‌کند.
همه این موارد می‌تواند توضیح دهد که چرا همه ما این همه به چیپس خوردن علاقمندیم. اما بهای خوردن این اسنک چرب، شکر دار و نمکین توسط سلامتی ما پرداخته می‌شود.
مصرف بیش از حد این مواد عامل افزایش خطر چاقی، فشار خون بالا، دیابت نوع 2 و بیماری‌های قلبی شود. در کودکان مصرف بیش از حد چیپس موجب می‌شود که آن‌ها در مسیر زندگی با زندگی غیر سالم قدم بگذارند.
بر اساس اظهارات دکتر داریوش مظفریان متخصص قلب و محقق و پژوهشگر غذا، چیپس در چاقی مسری ایالات متحده نقش مهمی بر عهده دارد. همه غذاها با هم برابر نیستند و در مورد برخی حتی میانه روی در خوردن آن‌ها نیز کافی نیست.
وی در تحقیقات خود تمام انواع غذاهای دارای سیب زمینی به ویژه چیپس را عامل چاقی دانسته است.
دکتر مظفریان استادیار پزشکی و همه گیری شناسی دانشکده پزشکی هاروارد اظهار داشت که سطح بالای نشاسته و هیدروکربنات تصفیه شده در بسته های بزرگ و متوسط چیپس‌های امروز می‌تواند سطح گلوکز و انسولین خون ما را تغییر دهد. این عدم تعادل موجب می‌شود که احساس سیری کمتری داشته باشیم و حس گرسنگی ما افزایش یافته و میزان غذای مصرفی در طی روز نیز بیشتر شود.
بر اساس اظهارات دکتر مظفریان که خود یک یا دو بار در ماه چیپس را در مقادیر کوچک مصرف می‌کند، در نتیجه این تغییرات احتمال باز کردن یک بسته چیپس دیگر بیشتر می‌شود.
خطر خوردن چیپس برای جنین متولد نشده
مصرف میزان چشمگیری از چیپس نه تنها در بدن کودکان و بزرگسالان عدم تعادل ایجاد می‌کند، بلکه به جنین متولد نشده نیز صدمه می‌زند.
به گزارش مهر، تحقیقات بریتانیایی نشان می‌دهد که زنان بارداری که چیپس و اسنک می‌خورند درست به همان میزانی به جنین خود صدمه می‌زنند که گویی دخانیات مصرف میکنند. این مسئله به علت وجود یک ماده شیمیایی بی بو و غیرقابل مشاهده ای به نام آکریلامید که می‌تواند به دی ان ای صدمه بزند.
آکریلامید یک سم عصبی است که نخستین بار در پلاستیک‌ها و صنایع رنگرزی کشف شد. 10 سال پیش دانشمندان سوئدی به این نتیجه رسیدند که وقتی غذاهای فرآوری شده نشاسته ای چون چیپس به طوری صنعتی با دمای بالا تهیه می‌شود، این سم در مقادیر زیاد تولید می‌شود. اکنون تحقیقات انجام شده توسط موسسه تحقیقات سلامت بردفورد ارتباطی بین سطح بالای آکریلامید و تولد کودکانی با وزن کم قائل شده است. در حال حاضر مطالعه تأثیرات مصرف آکریلامید روی بزرگسالان ادامه دارد.
ارتباط چیپس و بیش فعالی
مصرف چیپس و اسنک‌ها خطرات دیگری هم برای جوانان و نوجوانان دارد که در میان آن‌ها می‌تواند به بیش فعالی اشاره کرد.
در ماه فوریه یک تحقیق که نتایج آن در مجله Plos One منتشر شده گزارش داد که وقتی موش‌ها رژیم غذایی داشتند که از چیپس‌های صنعتی فراهم شده بود مغز آن‌ها در مقایسه با مغز موش‌های عادی از نظر فعالیت متفاوت بود.
محققان دانشگاه ارلانگن - نورنبرگ آلمان دریافتند، در این موش‌ها، آن قسمت‌هایی از مغز که به خواب مربوط است کار نمی‌کرد، درحالی‌که قسمت‌هایی که با حرکت بدن همراه بود فعالیتی بیشتر از همیشه داشت. این تغییرات در مغزها موجب می‌شود که در رفتار آن‌ها بیش فعالی مشاهده شود.
تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف چیپس میان کودکان به سطح خطرناکی رسیده است و اکنون زمان عملکرد هوشیارانه در این رابطه است.
هرچقدر هم که بسته ها و تبلیغات این خوراکی‌ها فریبنده باشند اما به علت، فقدان درج هشدارها روی بسته های اسنک‌ها باید نسبت به زیاده‌روی بزرگسالان و کودکان در مصرف این اسنک‌ها هوشیار عمل کنیم.
