مامور سازمان ملل برای تحقیق در مورد 'حمله شیمیایی' در سوریه تعیین شد
سلستروم برای "تحقیقات شیمیایی و نه جنایی" به سوریه اعزام می شود
دبیرکل سازمان ملل مامور تحقیق پیرامون اتهام کاربرد اسلحه شیمیایی در جنگ داخلی سوریه را تعیین کرده است.
شامگاه گذشته، سخنگوی بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، اعلام کرد "آکه سلستروم" کارشناس تسلیحات کشتار جمعی از سوی دبیرکل مامور شده است تا اتهام استفاده از اسلحه شیمیایی در جنگ داخلی سوریه را مورد بررسی قرار دهد.
مامور تحقیق سازمان ملل در واکنش به درخواست دولت سوریه تعیینمی شود که مخالفان مسلح حکومت این کشور را به استفاده از اسلحه شیمیایی در شهرکی در نزدیکی شهر جنگ زده حلب متهم کرده است.
در حالیکه بین اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل در مورد حمایت از دولت و مخالفان در سوریه اختلاف نظر عمیق وجود دارد، ظاهرا دبیرکل سازمان ملل تصمیم گرفته است که ریاست هیات تحقیق را به کارشناسی از یک کشور غیر عضو محول کند.
سخنگوی دبیرکل سازمان ملل گفته است که آقای سلستروم "یک محقق برجسته با سابقهای قوی در زمینه خلع سلاح و امنیت بینالمللی است" اما مشخص نکرده که هیات تحقیق به ریاست او از چه کسانی تشکیل خواهد شد.
روز گذشته، نماینده روسیه در سازمان ملل گفت که از این کشور خواسته نشده است تا کارشناسانی را برای عضویت در هیات تحقیق پیرامون کاربرد اسلحه شیمیایی در سوریه معرفی کند و افزود که "به احتمال زیاد" روسیه در این هیات عضویت نخواهد داشت.
به گفته دولت سوریه حمله شیمیایی به شهرک خان العسل در نزدیکی حلب صورت گرفت
آکه سلستروم از جمله سربازرسهای عضو کمسیون ویژه سازمان ملل - یونسکام - در دهه ۱۹۹۰ بود که ماموریت تحقیق در زمینه برنامههای تسلیحات میکروبی وشیمیایی حکومت صدام حسین، رئیس جمهوری سابق عراق را برعهده داشت.
وی در سال ۲۰۰۲ نیز به عنوان عضو گروه نظارت، راست آزمایی و بازرسی سازمان ملل - یونموویک - برای بررسی وجود تسلیحات کشتار جمعی به عراق بازگشت. این هیات نشانهای از فعالیت حکومت عراق در این زمینه پیدا نکرد، با اینهمه، اتهام تلاش عراق برای دستیابی به این نوع جنگ افزارها زمینه ساز حمله نظامی نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا به آن کشور در سال ۲۰۰۳ شد.
سخنگوی دبیرکل سازمان ملل تاکید کرده است که حیطه ماموریت آقای سلستروم "تحقیق شیمیایی و نه تحقیقات جنایی" خواهد بود. به این ترتیب، وی صرفا به مساله استفاده یا عدم استفاده از تسلیحات شیمیایی خواهد پرداخت و در صدد تشخیص عامل احتمالی کاربرد چنین تسلیحاتی برنخواهد آمد.
اتهامات متقابل
روز ۱۹ مارس، وزارت خارجه سوریه با صدور اطلاعیهای اعلام کرد که مخالفان مسلح حکومت این کشور یک موشک حامل مواد شیمیایی را به سوی شهرک خان العسل، واقع در استان حلب، شلیک کرده اند. حبرگزاری دولتی سوریه نیز تصاویری را شامل درمان مصدومان این حمله در بیمارستان منتشر کرد.
براساس اطلاعیه وزارت خارجه سوریه، موشک حامل مواد شیمیایی در یک منطقه پر جمعیت منفجر شد "و انتشار ابر دود ناشی از انفجار آن" باعث ایجاد خفگی و مرگ بیست و پنج نفر و آسیب دیدگی بیش از یکصد تن دیگر شد. در مقابل، مخالفان حکومت گفتند که نیروهای دولتی یک فروند موشک از نوع اسکاد مجهز به کلاهک شیمیایی را مورد استفاده قرار داده اند.
در پی انتشار اطلاعیه وزارت خارجه سوریه، وزارت خارجه روسیه با تاکید بر اینکه توسل به تسلیحات شیمیایی در جنگ داخلی سوریه اقدامی غیرقابل قبول است، خواستار تحقیقات بینالمللی در زمینه اتهام علیه مخالفان حکومت سوریه شد.
خبرگزاری دولتی سوریه تصاویری از آسیب دیدگان این حمله شیمیایی هم منتشر کرد
با توجه به روند درگیریهای جاری در سوریه، کارشناسان مستقل گفتهاند که به نظر نمی رسد کاربرد تسلیحات شیمیایی برای هیچیک از دو طرف قایده نظامی داشته باشد زیرا در عملیات نظامی، این نوع تسلیحات معمولا علیه تجمع فشرده نفرات دشمن در منطقهای دور از نیروهای خودی به کار گرفته میشود و حتی این نوع استفاده از تسلیحات شیمیایی نیز محدود به مواردی است که طرف مقابل از لحاظ تعداد نفرات، از امتیاز قابل توجهی برخوردار باشد.
در جنگ داخلی سوریه، معمولا نیروهای مخالف حکومت در مناطق شهری پراکندهاند و حملات ارتش علیه مواضع آنان نیز معمولا از راه دور و با استفاده از توپخانه یا حملات هوایی و ندرتا، با اعزام واحدهای زرهی صورت میگیرد. واحدهای زرهی و حتی پیاده نظام ارتش سوریه هم قاعدتا از تجهیزات ضد حملات شیمیایی برخوردارند.
احتمالا با توجه به ابهام در مورد جنبه نظامی استفاده از اسلحه شیمیایی در جنگ داخلی سوریه بوده که وزارت خارجه سوریه گفته است منظور مخالفان از کاربرد اسلحه شیمیایی، کشتار ساکنان غیرنظامی شهرک خان العسل بوده است.
در همانحال، برخی مقامات دولت روسیه، با تایید محتوای اطلاعیه وزارت خارجه سوریه، منظور مخالفان از کاربرد تسلیحات شیمیایی و متهم کردن دولت سوریه در این زمینه را بخ تلاش آنان جهت کشاندن قدرتهای خارجی به صحنه جنگ داخلی سوریه نسبت دادهاند. چند ماه پیش، مقامات آمریکایی هشدار دادند که کاربرد اسلحه شیمیایی توسط دولت سوریه خط قرمزی است که غرب آن را تحمل نخواهد کرد.
روز پنجشنبه گذشته، دولتهای بریتانیا و فرانسه با ارسال نامههایی برای دبیرکل سازمان ملل، از او خواستند تا علاوه بر اتهام دولت سوریه در مورد کاربرد مواد شیمیایی در استان حلب، به اتهام نیروهای مخالف در مورد حمله شیمیایی ارتش به نقطهای در نزدیکی دمشق و همچنین یکی از محلههای شهر حمص در ماه دسامبر نیز رسیدگی کند. این درخواست باعث ناخرسندی دولت روسیه شد که گفت تحقیقات وسیعتر صرفا باعث "تاخیر و انحراف" در مسیر تحقیقات اصلی خواهد شد.
مقامات سازمان ملل از ارتش و مخالفان مسلح در سوریه خواستهاند تا زمینه فعالیت آکه ستلسروم را فراهم آورند و خبرگزاری رویترز به نقل از نزدیکان به رئیس دولت انتقالی سوریه - متشکل از مخالفان حکومت آن کشور - از ابراز آمادگی آنان برای همکاری با مامور تحقیق سازمان ملل خبر داده است.
در ایران، علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه، با ارسال نامهای برای دبیرکل سازمان ملل و رئیس دورهای شورای امنیت، با تایید ضمنی اتهام دولت سوریه علیه مخالفان، خواستار "تحقیق بیطرفانه پیرامون این جنایت و تامینکنندگان این سلاحها و مواد شیمیایی سمی برای تروریستها در سوریه و مجازات عاملان آن" شد. مقامات و رسانههای دولتی جمهوری اسلامی، مانند مقامات و رسانههای دولتی سوریه، مخالفان حکومت آن کشور را عوامل بیگانه و "تروریست" مینامند.
