جنجال بر سر فرزندخواندگی کودکان روسی در آمریکا و مرگ مُبهم مکس شاتو
مارک دونالدسون، کلانتر اکتور
رادیو فردا : مکس شاتو، کودک سه ساله روس که [در آمریکا] به فرزندخواندگی پذیرفته شده بود، ماه گذشته در شهر کوچک «گاردِندِیل» ایالت تگزاس بنا به دلایل نامعلوم درگذشت و با مرگ خود جنجالی بین المللی را رقم زد.
با توجه به آن که ابعاد زیادی از این حادثه همچنان در هاله از ابهام قرار دارد، مقام های محلی می گویند برای مشخص شدن دلیل مرگ این کودک، آزمایش های کالبدشکافی را بر روی پیکر این کودک انجام خواهند داد. این در حالی است که به تدریج جزئیات بیشتری درباره روز مرگ کودک و اطلاعاتی درباره مادرخوانده او منتشر می شود.
رادیواروپای آزاد/رادیو آزادی در این مورد گزارشی تهیه کرده است:
گاردِندِیل، تگزاس؛ ۲۲ فوریه ۲۰۱۳، (رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی) -- در گذشته حتی مردم محلی هم چندان به جاده «والدروپ درایو» توجه نمی کردند. این راه ناهموار و سوت و کور رفت و آمد زیادی را به خود نمی بیند و تنها بابت تک خانه ای که در انتهای آن قرار دارد مورد استفاده قرار می گیرد. بوته های خار اینجا انباشته می شوند و هراز گاهی بادی که از طرف میدانهای نفتی وزیدن می گیرد این بوته ها را کف راه قل می دهد و به این طرف و آن طرف پرتاب می کند.
تابلوی خیابان را به سختی می توان خواند، آفتاب سوزان تگزاس رنگ و رویش را بُرده. اما به فاصله کمی در انتهای راه، یک تابلوی دیگر از زمین سربرآورده. این یکی هنوز رنگ و رویش باقی مانده و می شود آن را خواند. رویش به حروف درشت سیاه نوشته شده: «شخصی. بن بست. ورود ممنوع.»
خانه آخر راه متعلق به لارا و آلن شاتو است، دو نفر از ۱۶۰۰ نفر ساکن گاردندیل تگزاس.
پیام ضبط شده روی تلفن خانه شان می گوید: «اگر خبرنگار یا آژانس خبری هستید، هیچ حرفی برای گفتن نداریم.»
اواخر ماه گذشته، آنطور که می گویند بعد از آنکه «مکس» سه ساله (پسرخوانده خانواده و یکی از دو پسربچه ای که از روسیه به فرزندخواندگی پذیرفته بودند،) به زمین خورد، یک دستگاه آمبولانس به این محل اعزام شد. مکس اکنون فوت کرده و به خاک سپرده شده. با این حال، پرونده این مرگ آن چنان سر و صدایی برپا کرد که شهر کوچک گاردندیل را به یکباره به کانون توجه بین المللی تبدیل کرد.
مقام های رسمی روسیه این هفته ادعا کردند که درباره این پرونده اطلاع دقیق داشته و با متهم کردن لارا شاتو به «قتل» واکنش ها بسیاری را برانگیختند. مسؤولان روس با استناد به این پرونده تصمیم اخیر کشور روسیه را موجه اعلام کرده اند که با انگیزه های سیاسی اتخاذ شد و بر اساس آن فرزندخواندگی کودکان روسی توسط آمریکایی ها ممنوع اعلام شده بود.
شرلی اِستاندوفِر سربازرس اداره پزشکی قانونی اِکتور
وزارت امورخارجه ایالات متحده آمریکا با رد این ادعا و اعلام آنکه تحقیقات همچنان ادامه دارد، چنین حکمی را «عجولانه» توصیف کرد. در همین حال بخش های زیادی از این پرونده همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد، حالا مقام های محلی می گویند که به زودی نظر پزشکی قانونی درباره دلیل اصلی مرگ «مکس شاتو» اعلام خواهد شد. در این اثنا، جزئیات روز مرگ این کودک و روایت مادرخوانده از فوت او نیز به تدریج آشکار می شود.
شرلی اِستاندوفِر سربازرس اداره پزشکی قانونی اِکتور است. وی در گفت و گو با رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی می گوید بعد از اعلام فوت مکس توسط پزشکان در ساعت ۱۷:۴۳ به وقت محلی در تاریخ ۲۱ ژانویه به بیمارستان مرکز پزشکی اودِسا رفت. اِستاندوفِر می گوید قبل از ارسال پیکر برای انجام کالبدشکافی که روز بعد انجام شد، آن را دیده است: «ما آثار کبودی را مشاهده کردیم. قسمتهای زیادی از بدن بچه کبود شده بود. حالا اینکه این کبودی ها ناشی از بازی های کودکانه بوده، یا اینکه آسیب فیزیکی و چیز دیگری بوده، من پزشک نیستم و نمی توانم راجع به آن اظهار نظر کنم.»
گزارش اولیه کالبد شکافی آماده شده، اما جنبه خصوصی داشته و منتشر نشده است. در حالی که ادعای آزار و اذیت کودک و فشار رسانه ها ادامه دارد، اِستاندوفِر می گوید اداره او در تلاش برای سرعت بخشیدن به ارائه حکم نهایی کالبد شکافی است.
وی در اواخر روز ۲۱ ژانویه به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفت که دکتر ناتان گالووِی، سرتیم پزشکی قانونی شهرستان، نتایج کامل سم شناسی را دریافت کرده است، به گفته اِستاندوفِر، قرار است دکتر گالووِی اوایل هفته آینده نظر رسمی خود را درباره دلیل مرگ کودک اعلام کند. این اعلام نظر نهایی می تواند یکی از گزینه های قتل، تصادف، دلایل طبیعی یا وقایع غیرمترقبه را به عنوان مرگ کودک معرفی کند.
اِستاندوفِر می گوید او و بازرس پرونده از کلانتری محلی با لارا و آلن شاتو در بیمارستان مصاحبه کردند. او می گوید لارا شاتو بی قرار بود، گریه می کرد و می لرزید، اما وقت مصاحبه همکاری مناسبی نشان داد.
اِستاندوفِر می گوید «بر اساس گفته های مادر، مکس را بیرون خانه پیدا کرده بودند، مادر در بیرون خانه مواظب دو پسرش بوده و باید برای استفاده از دستشویی به داخل می رفته. او گفت وقتی از خانه بیرون آمده، مکس را روی زمین دیده که نزدیک وسایل بازی افتاده بود -- یعنی تاب و سُرسُره ای که آنجا بود.»
مارک دونالدسون، کلانتر اکتور، حرف های اِستاندوفِر درباره مصاحبه را تأیید می کند. او می گوید دفترش روز ۲۱ ژانویه خبر این حادثه را از اداره آتش نشانی محلی دریافت کرده و آمبولانس به دلیل «حمله قلبی احتمالی» به منزل خانواده شاتو اعزام شد.» آقای کلانتر از ارائه توضیحات بیشتر درباره نتایج کالبد شکافی خودداری کرد. دفتر او تا کنون هیچ شکایتی را در این پرونده به ثبت نرسانده است.
دونالدسون می گوید سرگئی چوماریوف، مشاور ارشد سفارت روسیه در واشنگتن در روزهای اخیر به دفتر وی آمده است.
پاول آستاخوف، عضو کمیسیون حقوق کودکان این هفته خواستار آن شد که به مقامهای رسمی روسیه اجازه داده شود که «به اسناد و مدارک پرونده دسترسی داشته باشند و در تنظیم روند دادخواهی شرکت داده شوند.» زمانی که از کلانتر دونالدسون در این باره می پرسم، پاسخ می دهد: «چنین چیزی اتفاق نخواهد افتاد.»
ماکس شاتو
وی می گوید : «این بچه، یک کودک تگزاسی است. او در تگزاس زندگی کرده. در شهرستان من زندگی کرده. و موضوع حائز اهمیت برای من هم مرگ این کودک است و اینکه چه اتفاقی منجر به مرگ او شد. شغل من ایجاب می کند که اگر احساس کردیم اتهامی متوجه آنهاست، بازداشتشان کنیم و اتهامشان را تفهیم کنیم. اگر هم چیزی نباشد، اطمینان حاصل می کنیم که آنهم اعلام می شود و به اطلاع مردم می رسد. چیزی که روسیه درباره کل پرونده می گوید از پایه و اساس داستان دیگری است. من درک می کنم که به باور آنها همه اینها مخفی کاری خواهد شد، و هیچ کس هم بررسی نخواهد کرد، اما این پرونده درباره یک کودک روس نیست. بررسی درباره کودکی تگزاسی است که فوت کرده. و ما هم به بهترین نحو به وظیفه خود عمل خواهیم کرد.»
اداره خدمات حمایت از کودکان ایالت تگزاس (سی پی اس) نیز در این پرونده وارد شده است. در بیانیه ای که این اداره منتشر کرده، گفته شده که خانواده شاتو «هیچ سابقه تماسی با سی پی اس نداشته اند.»
پاول زیمرمن، سخنگوی این آژانس اعلام کرده که زمانی حدود تاریخ مرگ مکس شاتو اتهاماتی مبنی بر «آزار فیزیکی و بی توجهی در نگهداری» از این کودک توسط آژانس دریافت شده بود. آقای زیمرمن از ذکر نام شخصی که این اتهامات را مطرح ساخته خودداری کرد.
در حالی که حقایق پرونده کماکان بر همگان روشن نیست، مقام های رسمی محلی اظهار داشته اند که بیانیه های حاکی از نگرانی مسکو در واقع پیش-داوری درباره نتایج بررسی ها بوده که به نظر می رسد به زودی به نتیجه خواهد انجامید.
اِستاندوفِر، پزشک قانونی، می گوید «علاقه مند است بداند» روس ها اطلاعات مورد ادعای خود درباره کالبد شکافی مکس شاتو را از چه منبعی دریافت کرده اند، اطلاعاتی که بر مبنای آن می گویند به اعضای داخلی بدن کودک آسیب رسیده و به او داروهای [خواب آور] خورانده بودند.
وی می گوید «خیلی خوشحال خواهم شد بدانم، چون برای همه ما مسأله ساز شده. من نمی دانم که یک کارزار تبلیغاتی و پروپاگاندا است یا اینکه صرفاً دارند از روی حدس و گمان خودشان حکم صادر می کنند، یا اینکه قرار است یک موضوعی را [با مقاصدی خاص] بین کشورهای ما مطرح کنند، من واقعاً نمی توانم درباره این مسأله ابراز نظر کنم. وقتی ما متن منتشر شده آنها را خواندیم این احساس را داشتیم که «واقعاً این اطلاعاتشان را از کجای آورده اند؟» مضحک بود، و هنوز هم هست. واقعاً ناراحت کننده و ترسناک است.»
در همین حال، جزئیات بیشتری درباره لارا شاتو و ماجرای به فرزندخواندگی پذیرفتن مکس، با نام اصلی ماکسیم کوزمین، و کریستوفر، برادرناتنی او، با نام اصلی کریل، منتشر شده که هر دو از یتیم خانه ای در پسکوف روسیه به آمریکا آمدند.
تابلوی «شخصی. بن بست. ورود ممنوع» . خانه شاتو در انتهای این خیابان قرار دارد
شاتو، که حدود ۴۵ سال دارد، در دبیرستان میدلند به تدریس اقتصاد اشتغال داشت، جایی که تقریباً ۳۰ کیلومتر خارج گاردندیل قرار دارد. جف هورنر، مدیر این دبیرستان، می گوید شاتو در ماه ژوئن سال ۲۰۱۲ «با خوبی و خوشی» بعد از بیش از پنج سال به کار خود در این دبیرستان پایان داد. به گفته وی شاتو به بقیه گفته بود که قصد دارد از روسیه بچه فرزندخوانده بیاورد.
آرین توماس، یکی از دختران فارغ التحصیل این دبیرستان جزئیات نادری از شاتو را در اختیار رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی قرار داد. توماس که در کلاس شاتو در سال ۲۰۱۱ درس می خواند، می گوید «به ما پرونده های روند فرزندخواندگی بچه ها را نشان داد، خیلی خوشحال بود و به ما عکس بچه ها را نشان داد. یکی از آن معلم هایی بود که واقعاً به تو نزدیک می شد و مسائل شخصی اش را برایت تعریف می کرد.»
آنطور که آرین توماس می گوید شاتو در سال تحصیلی ۲۰۱۱-۲۰۱۲ برای ملاقات بچه هایش مدرسه آنها را ترک کرد و به روسیه رفت، گامی که در روند پذیرش فرزندخوانده معمول است. شاتو به دانش آموزانش گفت که قصد دارد برای رسیدن به فرزندانش و به جای آنکه آنها را در مهدکودک بگذارد، کار تدریس را ترک کند.
به گزارش بخش روسی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی خانواده شاتو کارهای مربوط به فرزندخواندگی بچه ها را از طریق مرکز «گِلَدنی» در ایالت تگزاس در اواخر سال ۲۰۱۲ به انجام رساندند. این آژانس به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفت که به دلایل قانونی از رد یا تأیید این گزارش معذور است.
توماس در ادامه می گوید شاتو در اواخر سال ۲۰۱۲ بچه ها را برای بازدید به مدرسه آورد. وی می افزاید «خیلی مهربان، شوخ و صمیمی بود. فکر نمی کنم این کاری را که می گویند انجام داده باشد.»
در گاردندیل، سه همسایه خانواده شاتو در مصاحبه های خود تصریح کردند که این خانواده بخصوص هم مانند دیگر خانواده های این منطقه محافظه کار و تودار بودند. اگرچه، همه آنها بدون استثنا گفتند که از شنیدن اینکه خانواده شاتو دارای فرزند بودند شوکه شده اند چون اساساً هیچ کس بچه ها را ندیده بود.
گری لونا، مالک یک اصطبل در جاده منتهی به منزل خانواده شاتو می گوید او یک بار به اسب های این خانواده غذا داده اما اطلاعات زیادی درباره شان نداشته.
«فقط می توانم امیدوار باشم که همه چیز به خوبی تمام شود، اگر واقعاً مرتکب گناهی شده اند، خوب از پا آویزانشان کنند. اگر هم کار خلافی نکرده اند، این روس ها هستند که باید از لنگ آویزانشان کرد.»
لونا از نزدیکترین محله مسکونی که با حساسیت روند پرونده را دنبال می کند دور است، جایی که خبر این حادثه تیتر روزنامه های محلی را پر کرده و در صدر اخبار رادیو و تلویزیون ها قرار گرفته است.
در یک مغازه خوار و بار فروشی در «گلندل»، یکی از دو فروشگاه بزرگ گلندل، مردم محلی می خواهند بدانند چه بر سر کریستوفر، دومین فرزند خانواده شاتو، خواهد آمد.
زیمرمن، از اداره خدمات حمایت از کودکان ایالت تگزاس، می گوید کریستوفر شاتو در «امنیت» و «در خانه» به سر می برد و مددکاران مخصوص این پرونده به طور مداوم به او سر می زنند.
سفارت ایالات متحده در مسکو و دونالدسون، کلانتر شهرستان، هم اعلام کرده اند که این پسربچه نزد پدرش است. با این وجود، مقام های یاد شده توضیح بیشتری در این خصوص ارائه نداده اند.
در عین حال، مقام های رسمی روس خواستار استرداد کریستوفر شاتو -برادر مکس- به کشور روسیه شده اند. یولیا کوزمینا، مادر تنی مکس و کریستوفر، با انتشار پیامی تلویزیونی در تاریخ ۲۱ فوریه از ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه درخواست کرد برای بازگشت فرزندش به نزد او کمک کند.
تنها چند ساعت بعد از انجام این مصاحبه، رسانه های روسیه گزارش کردند که نگهبانان یک قطار روسی مجبور شده اند یولیا کوزمینا را «به دلیل بدمستی و رفتار نامناسب» از قطار پیاده کنند. پیش از این، خانم کوزمینا به دلیل غفلت در نگهداری و اعتیاد به الکل حضانت کودکان خود را از دست داده بود.
