سلولهای مغزی ایجاد شده از سلولهای پوستی برای درمان ام اس
رأی دهید
گروهی از دانشمندان توانستهاند، میلین- غلاف رشتههای عصبی- را که در بیماری ام اس آسیب میبیند، به طور موفقیتآمیزی با استفاده از سلولهای پوستی انسانی تبدیل شده به سلولهای مغزی بازسازی کنند.
میلین بافت چربی است که رشتههای عصبی میان سلولهای عصبی را میپوشاند- و تا حدی شبیه به پوشش عایق سیمکشیهای الکتریکی است. هنگامی که این بافت آسیب میبیند، این سلولها در ارتباط برقرار کردن دچار اشکال میشوند، و بیماریهای عصبی مانند اسکلروز متعدد یا ام اس رخ میدهد. اگر بتوان میلین را در مبتلایان به ام اس دوباره رشد داد، این امکان وجود دارد که این بیماری را علاج کرد.
به گزارش گیزمگ اخیرا گروهی از دانشمندان توانستهاند با استفاده از سلولهای پوستی انسانی که با برنامهریزی مجدد ژنتیکی به سلولهای مغزی تبدیل شده بودند، غلاف میلین را در موشهای آزمایشگاهی بازسازی کنند.
سلولهای بنیادی قابلیت تبدیل به هر سلولی در بدن را دارند- این سلولها رااز رویانها یا خون بند ناف به دست میآورند. این شیوه هم با مشکلات عملی و هم مشکلات اخلاقی در به دست آوردن مواد خام مواجه است، و بافت ناشی از این سلولها ممکن است بوسیله دستگاه ایمنی فرد گیرنده پذیرفته نشود.
اما همچنین میتوان سلولهای بدنی بالغ را به "سلولهای بنیادی چندتوانی القایی" تبدیل کرد. از آنجایی که برای این کار میتوان از سلولهای پوست، معده، یا خون استفاده کرد، هم مقدار زیادی مواد خام در دسترس است، و هم احتمال رد بافتهای ایجاد شده کمتر میشود.
در یک بررسی اخیر به سرپرستی استیون گولدمن عصبشناس از مرکز پزشکی دانشگاه روچستر، پژوهشگران سلولهای پوستی انسانی را به "سلولهای بنیادی چندتوانی القایی" (hiPSC) و در مرحله بعد این سلولها را به "سلولهای پیشساز اولیگودندروسیتی" (OPCs) نخاع و مغز تبدیل کردند.
سلولهای میلینساز در مغز و نخاع بوسیله سلولهایی به نام الیگودندورسیتها تولید میشوند، و این سلولها نیز به نوبه خود از OPCها به وجود میآیند. بنابراین امیدواری این است که با وارد کردن این سلولهای مهندسیشده به افراد مبتلا به ام اس، بتوان میلین را دوباره رشد داد.
چهار سال طول کشید تا یک روش قابلاعتمادی برای تبدیل مقادیر کافی سلولهای پوستی به OPCها ایجاد شود. بعد این دانشمندان پیوند این سلولها به موشهای آزمایشگاهی که به طور ژنتیکی قادر به تولید میلین نبودند، را آغاز کردند.موشهای درمانشده با این شیوه "به طور قابلتوجهی" عمر طولانیتری نسبت به موشهای درماننشده پیدا کردند.
کارآزماییهای بالینی بر روی انسانها قرار است از سال 2015 شروع شود. این پژوهشگران جزئیات کار خود را اخیرا در مقالهای در جورنال Cell Stem Cell منتشر کردهاند.
