نامه شش سینماگر ‌درباره ریشه‌های عمیق‌ بحران در سینما

علی معلم، مسعود کیمیایی، جواد طوسی، مسعود جعفری جوزانی، مهدی کرم‌پور و علیرضا رئیسیان نویسندگان این بیانیه هستند

شش سینماگر ایرانی در نامه‌ای سرگشاده به مسئولان ارشد سینمای ایران، نسبت به «ریشه‌های عمیق‌» بحرانی که سینمای ایران را فرا گرفته، هشدار دادند.

در این نامه که روز جمعه، ۲۲ اردیبهشت ماه در سایت کافه سینما منتشر شد، نوشته شده که تکه تکه شدن جامعه سینمایی این دوران می‌تواند ناشی از فضای «ملتهب و سیاست‌زده‌‌» کنونی باشد که سایه سنگین خود را بر صنعت سینمای ملی ما تحمیل کرده است.
 

مسعود کیمیایی‌، مسعود جعفری جوزانی‌، علی‌رضا رئیسیان‌، جواد طوسی‌، علی معلم‌ و مهدی کرم‌پور شش سینماگری هستند که این نامه را امضا کرده‌اند.
 
آن‌ها بدون اشاره به فرد یا جریان فکری خاصی بر سیاسی‌کاری عده‌ای از سینماگرن تاکید کرده و نوشته‌اند: «زیاده‌خواهی کسانی از درون این سینما که تعهد و اخلاق‌گرایی حرفه‌ای و صنفی را فدای منافع حزبی و فردی خود کرده و با این اهداف منفعت‌طلبانه بر شاخه نشسته و بن می‌برند» مانع از گفت‌و‌گو و ‌روش‌های عقلانی شده است.
 
در ادامه این سینماگران، هشت راهکار را برای رفع بحران کنونی سینمای کشور پیشنهاد کردند.
 
«لزوم احترام و پای‌بندی تمامی نهادها، دستگاه‌های اجرایی و قانون‌گذاری به موجودیت و بقای سینمای ملی» و «تلاش در جهت گسترش فعالیت‌های بخش خصوصی و باز گرداندن امنیت و ایجاد انگیزه در راستای تولید و سرمایه‌گذاری سالم و خاتمه دادن به دخالت‌های نا‌به‌جا در امر اکران و سلطه‌ نهادهای دولتی و عمومی بر ابزار تولید و نمایش» از جمله راهکارهای پیشنهادی امضاکنندگان این نامه است.
 
آن‌ها همچنین خواستار‌ ارائه تعریف «شفاف و معین» از ساز و کار فعالیت‌های سینمایی و حدود اختیارات و شرح وظایف نهادهای فرهنگی بر اساس قوانین اساسی کشور و استفاده از نیروهای مستقل و صاحب نظر سینما در تصمیم‌سازی های کلان حرفه‌ای و کنار رفتن افراد تندرو از صف‌بندی‌های قطبی کنونی که «صرفاً در پی منافع شخصی خود هستند» شده‌اند.
 
«توزیع عادلانه منابع مالی عمومی در بدنه اصلی سینمای ایران و جلوگیری از رانت‌خواری و ایجاد فساد مالی» و «حرکت جمعی در جهت رشد و و تعالی سینمای ریشه‌دار و مماس با مخاطب داخلی و جلو گیری از رشد بی‌رویه فیلم‌های سفارشی‌، رسمی و سطحی» از دیگر راهکارهای پیشنهادی این سبنماگران است.
 
این افراد از مقامات ارشد فرهنگی کشور خواسته‌اند که به هرج و مرج کنونی در حوزه اعطای پروانه ساخت و نمایش و اعمال سلایق شخصی پایان داده شده و از ورود جناح‌های مختلف سیاسی در امور هنری پرهیز شده و به استقلال فرهنگی سینما احترام گذاشته شود.
 
سینمای ایران اگرچه در چند سال اخیر همواره شاهد بحران مدیریتی بوده، اما این بحران در جریان اکران نوروزی سال ۹۱ تشدید شد.
 
در ایام نوروز سه فیلم «قلاده‌های طلا»، «گشت ارشاد» و «زندگی خصوصی» به نمایش درآمدند. اما گروه‌ موسوم به انصار حزب‌الله که در اواخر اسفند نسبت به اکران دو فیلم «گشت ارشاد» و «زندگی خصوصی» هشدار داده بود، پس از برگزاری نمازجمعه تهران به امامت احمد خاتمی، دست به تجمع زدند.
 
خطیب جمعه تهران از تریبون نماز جمعه این دو فیلم را «مستهجن» خوانده و از وزارت ارشاد به خاطر نمایش آن‌ها انتقاد کرده بود.
 
«حزب‌الله مشهد» نیز ۲۲ اسفند سال گذشته با صدور بیانیه‌ای خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد ایران، او را «غافل، کاهل یا جاهل» نامید و تاکید کرد که بر اساس وصیت آیت‌الله خمینی خود راسا وارد عرصه می‌شود.
 
یک روز بعد از اکران سراسری این دو فیلم در بعضی از سینماهای ایران و در ۲۶ اسفند ماه احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد هم در خطبه‌های روز جمعه، ۲۶ اسفند از فیلم‌های «گشت ارشاد» و «زندگی خصوصی» با عنوان «لکه‌های ننگ» وزارت ارشاد یاد کرد و خواستار جلوگیری از اکران آن‌ها شد.
 
در نهایت اکران این دو فیلم به دستور وزارت ارشاد متوقف شد. این اقدام، واکنش اهالی سینما را در پی داشت. به اعتقاد سینماگران وقتی فیلمی از وزارت ارشاد، پروانه ساخت و سپس پروانه نمایش می‌گیرد، دیگر دلیلی برای توقف اکران فیلم وجود ندارد.
 
اما حوزه هنری واکنشی متفاوت داشت. رئیس سازمان سینمایی این نهاد که مستقیماً زیرنظر رهبر جمهوری اسلامی اداره می شود، گفت که امسال ۱۵ فیلم را به دلیل داشتن مشکل ممیزی اکران نمی‌کند.
 
قصه «هفت» به سر رسید
 
بالاخره دیشب فریدون جیرانی، تهیه‌کننده و مجری برنامه سینمایی «هفت» پایان این برنامه را به شکل کنونی‌اش اعلام کرد.
 
همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، فریدون جیرانی تحت فشار رسانه‌های اصولگرا از برنامه «هفت» کنار گذاشته شد. او در برنامه این هفته اعلام کرد که «هفت» با گروهی جدید و با سبک و سیاقی متفاوت ادامه خواهد یافت.
 
اما دیروز نامه ۳۳ سینماگر به رئیس سازمان صدا و سیما در حمایت از فریدون جیرانی منتشر شد.
 
امضاکنندگان این نامه، خطاب به عزت‌الله ضرغامی نوشتند که این برنامه با فراز و نشیب دو سال را پشت سر گذاشت و از ابتدای امسال با مخاطبانی که جذب کرد، برنامه‌ای «بی‌پرواتر و جسورتر» روی آنتن فرستاد، همان چیزی که از این برنامه در مقایسه با همتایش یعنی نود انتظار داشتند.
 
آن‌ها تعجب خود را از این‌که این روند رو به جلو با عدم حمایت مدیران تلویزیون روبه‌رو شده و در پی تعطیلی «هفت» و حذف فریدون جیرانی از این برنامه برآمده‌اند، ابراز کردند و اظهار امیدواری کردند که برنامه «هفت» با فریدون جیرانی به راهش ادامه دهد.
 
مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی، مسعود جعفری‌جوزانی، ابراهیم حاتمی‌کیا، احمدرضا درویش، رضا میرکریمی، بهروز افخمی، علیرضا داودنژاد، رسول صدرعاملی، ابوالحسن داوودی، همایون اسعدیان، سعید سهیلی، مازیار میری، رامبد جوان، بیژن امکانیان، داوود رشیدی، مریلا زارعی، امین حیایی، مهناز افشار، حامد بهداد و سعید راد از جمله امضا‌کنندگان این نامه بودند.
 
اما این نامه نیز باعث نشد که فریدون جیرانی از برنامه «هفت» حذف شود. او دیشب برای آخرین بار این برنامه را اجرا کرد.
 
فشارها به آقای جیرانی زمانی تشدید شد که در این برنامه، تصمیمات مقامات دولت در زمینه سینما و تسلیم آن‌ها در برابر خواسته معترضان به اکران دو فیلم «گشت ارشاد» و «خصوصی» مورد انتقاد قرار گرفت.
 
۱۰ روز پیش، ۲۱ رسانه اصولگرا در نامه سرگشاده‌ای به رئیس سازمان صداوسیما به آن‌چه «گفتمان حاکم» بر برنامه هفت خواندند، اعتراض کردند.
 
این رسانه‌های اصولگرا خطاب به عزت‌الله ضرغامی از مواضع فریدون جیرانی، مجری برنامه «هفت» در دو هفته اخیر اعتراض کردند.
 
آن‌ها خطاب به رئیس سازمان صداوسیما، برنامه هفت را به «اسکار پرستی» و «حمام آفتاب گرفتن زیر نخل طلا» متهم کردند.
 
در این نامه که به امضای ۲۱ رسانه اصولگرا رسید‌، از عزت‌الله ضرغامی خواسته شد‌ که در برنامه هفت مناظره‌ای بین نمایندگان خود و فریدون جیرانی و همفکرانش برگزار شود. آن‌ها وحید جلیلی و مجید شاه‌حسینی را به عنوان نماینده خود معرفی کردند.
 
اما ۱۹ اردیبهشت چهار تشکل دانشجویی در نامه‌ای به رئیس سازمان صدا‌و‌سیما با انتقاد از برنامه «هفت»، مخالفت خود را با «اقدام نسنجیده» تعطیلی این برنامه ابراز داشتند و گفتند که این کار فقط پاک کردن صورت مساله است.
 
یک روز پیش از این، مدیر گروه اجتماعی شبکه سوم از توقف یک ماهه برنامه «هفت» به خاطر پخش مسابقات جام ملت‌های اروپا خبر داده و علت جدایی فریدون جیرانی، از این برنامه را ساخت سریالی تلویزیونی توسط او دانسته بود.
 
فضل‌الله شریعت پناهی به نامه ۲۱ رسانه به صداوسیما اشاره کرد و گفت: در این بیانیه برخی از افراد دلسوز نظام، نظراتی را مطرح کردند که طی آن عزت‌الله ضرغامی نیز تذکراتی را به برنامه دادند.
 
او در انتقاد از اجرای فریدون جیرانی گفت که این برنامه منتسب به جریان و گروه خاصی نیست و اعلام مجری برنامه در زمینه حمایت از این جریان اشتباه بوده است.