شناسایی شورای ملی به عنوان نماینده مشروع مردم سوریه
نمایندگان ۸۳ کشور و سازمان که در نشست "دوستان سوریه" در استانبول گردآمدند شورای ملی سوریه را به عنوان "نماینده مشروع تمام شهروندان سوری" به رسمیت شناختند و خواهان پایان دادن به کشتار غیرنظامیان شدند.
دومین نشست "دوستان سوریه" روز یکشنبه (۱ آوریل/ ۱۳ فروردین) به میزبانی ترکیه و در شهر استانبول برگزار شد. در این نشست ۷۰ نماینده از کشورهای مختلف و نمایندگانی از نهادهای بینالمللی شرکت کردند.
اجلاس استانبول که بیشتر از زمان پیشبینی شده به طول انجامید با انتشار بیانیهای به کار خود خاتمه داد. این بیانیه را میتوان پیروزی مهمی برای مخالفان حکومت بشار اسد در "شورای ملی سوریه" تلقی کرد، گرچه تمام شرکتکنندگان با درخواست اصلی شورا موافقت نکردهاند.
شورای ملی؛ پیروزی و ناکامی همزمان
برهان غلیون، رئیس شورای ملی سوریه از شرکت کنندگان در نشست استانبول درخواست کرد این شورا را به عنوان تنها تشکل مخالفان حکومت بشار اسد به رسمیت بشناسند. رهبران شورا امیدوار بودند در چنین حالتی بتوانند در صحنهی بینالمللی به عنوان نمایندهی رسمی سوریه جایگزین دولت اسد باشند.
برهان غلیون، رئیس شورای ملی سوریه
دوستان سوریه گرچه با درخواست غلیون موافقت نکردند در بیانیهی خود شورای ملی را به عنوان "نماینده مشروع همهی شهروندان سوری" به رسمیت شناختهاند. شورای ملی سوریه همچنین تشکل محوری مخالفان شناخته شده است. به گزارش شبکه خبری العربیه غلیون اعلام کرد «این شورا از نظامیان جدا شده از رژیم بشار اسد حمایت میکند و به آنها حقوق ماهیانه پرداخت خواهد کرد.»
به گزارش العربیه غلیون حکومت اسد را یک نظام تروریستی خوانده و گفته است «ما برای برقراری دموکراسی بر ضد ترورسیم رژیم قیام کردهایم.» او میافزاید «در آینده همه شهروندان سوریه از هر مذهب و قومیتی از حقوق مساوی برخوردار خواهند شد.»
تهدید حکومت بشار اسد
وزیر خارجه ترکیه، احمد داوداغلو در پایان نشست استانبول گفت ما تمام تدبیرهای ممکن را به کار خواهیم بست تا جلوی ادامهی کشتار و قتل در سوریه را بگیریم. او جزییات این تدبیرها را تشریح نکرد اما از جامعهی جهانی خواست پیش از آنکه دیر شده باشد دست به اقدام موثر بزنند.
در بیانیهی پایانی نشست دوستان سوریه حکومت بشار اسد تلویحا جدیتر از پیش تهدید شده است. در این بیانیه آمده است که کشورهای شرکت کننده در صورت خاتمه نیافتن خونریزی در سوریه "گزینههای متناسب دیگر" را مد نظر خواهند داشت.
حمد بن جاسم آل ثانی نخست وزیر و وزیر خارجه قطر در نشست استانبول پیشنهاد کرد برای جلوگیری از ادامه کشتار مخالفان و خونریزی در سوریه نیروهای بینالمللی و نظامیان اتحادیه عرب بر آتش بس در این کشور نظارت کنند.
احتمال افزایش کمک به نظامیان مخالف
در بیانیهی دوستان سوریه به دخالت احتمالی نظامی و کمک تسلیحاتی به مخالفان اشارهای نشده است. با این همه برخی گزارشها حکایت از آن دارند که قطر و عربستان سعودی درصدند به نظامیان جدا شده از ارتش سوریه یاری رسانند. ترکیه نیز ظاهرا آمادگی دارد در صورت ادامهی سرکوبها امکان ارسال تجهیزات به مخالفان را از مرزهای مشترک با سوریه فراهم کند.
یکی از مسائل مورد بحث در استانبول بیاعتنایی بشار اسد به طرح صلح کوفی عنان فرستاده ویژهی سازمان ملل و اتحادیه عرب بود. حکومت بشار اسد متهم شد با پذیرش ظاهری این طرح برای ادامهی سرکوب معترضان فرصت برای خود فراهم میکند. شرکت کنندگان در نشست استانبول از کوفی عنان خواستهاند برای ماموریت خود یک برنامه زمانبندی مشخص کند تا در صورت عدم موفقیت آن موضوع سوریه بار دیگر به شورای امنیت ارجاع شود.
فعالان حقوق بشری میگویند همزمان با برگزاری نشست دوستان سوریه سرکوب معترضان در این کشور همچنان ادامه داشته و در عملیات نظامیان و نیروهای امنیتی حامی اسد در شهرهای مختلف دستکم ۴۳ نفر کشته شدهاند. سازمان ملل شمار قربانیان غیرنظامی را در یک سالی که از آغاز جنبش اعتراضی علیه حکومت سوریه میگذرد بیش از ۹ هزار نفر برآورد میکند.
