بررسی روزنامه‌های تهران؛ سه شنبه هجدهم بهمن
تیتر و عکس صفحه اول آرمان
روزنامه‌های امروز صبح تهران در تیترهای اول خود از "عقب نشینی اوباما از حمله نظامی به ایران" خبر داده و در مقالاتشان این عقب‌نشینی را از اثر تهدیدهای رهبر جمهوری اسلامی خوانده‌اند. بخشی از مطالب این روزنامه‌ها نیز به انتخابات سرد مجلس آینده اختصاص دارد. چنان که "انتخابات آتی فرصت بازخوانی مشکلات کشور است" به نقل از رییس مجلس خبرگان تیتر اصلی مردم‌سالاری است، آرمان از "ظهور جریان چهارم اصولگرایان" خبر داده، سیاست روز از "رونمائی از کاندیدا‌های تهران با چهره‌های تازه" نوشته و ابتکار در عنوان اصلی خود آورده "تکمیل صفوف اصولگرایان برای انتخابات".
اوباما، عقب‌نشینی و ترس از آقا
"اوباما گزینه حمله نظامی به ایران را رد کرد" تیتر اول اعتماد است، شرق از قول رییس جمهور آمریکا نوشته "اسرائیل تصمیمی برای حمله به ایران ندارد"، جام جم از همین منبع نقل کرده "درگیری نظامی در خلیج فارس تأثیرات مخرب فراوانی برای آمریکا دارد" و کیهان در صدر اخبار خود نوشته "اوباما عقب نشست جنگ با ایران روی میز نیست".
کیهان نوشته هنوز ۴۸ ساعت از خطبه‌های متین امام خامنه‌ای در نمازجمعه تهران نگذشته بود که نخست وزیر اسرائیل، اعضای کابینه را فراخواند و با اشاره به این بیانات کلیدی از آنها خواست دیگر درباره تهدید نظامی علیه ایران سخنی نگویند؛ کمی محترمانه‌تر از این عبارت که «خفه خون بگیرید»!
این روزنامه بدون ذکر منبع افزوده ایهود باراک وزیر دفاع و موشه یعالون معاون نخست وزیر هم در کنفرانس امنیتی هرتزلیا ادعا کرده بودند اسرائیل توان حمله به تأسیسات اتمی ایران را دارد. نویسنده سرمقاله این روزنامه نوشته اثر ضرب شست و سیلی آبداری که به اعتبار این کلمات در گوش سران اسرائیل نواخته شد، بسیار بیشتر از سیلی‌هایی بود که با انهدام غیرمترقبه دو ناوچه ساعر ۵ و حدود ۹۰ تانک اسطوره‌ای مرکاوا در جنگ ۳۳ روزه به گوش اسرائیل نواخته شد.
مردم سالاری در سرمقاله خود پرسیده چرا مرد سابق سیا، بهار را به عنوان موعد حمله به ایران اسلامی اعلا م کرده است؟ و خود در پاسخ نوشته بهار موعد شش ماهه غرب به پایان می‌رسد پس باید آنچنان تبلیغاتی علیه ایران انجام شود که تهران وادار به عقب نشینی شود. واشنگتن به همراه تل آویو جو سنگین برای تهران راه‌انداخته است تا بوی باروت مشام ایرانی‌ها را کور کند. اما در نگاه تحلیل‌گران غربی حمله به ایران موقعیت جمهوری اسلا می را در طولانی مدت تثبیت می‌کند و در کوتاه مدت شوک سنگینی به اقتصاد جهانی که در لبه پرتگاه ایستاده است، وارد خواهد کرد.
این روزنامه ضمن تکرار نوشته‌های چند روز پیش کیهان پرسیده چرا در روزهایی که بحث جنگ و حمله به ایران مطرح شد، به شکل مرموزی قیمت طلا، ارز و اقلام مصرفی در ایران پرواز کرد و فضای عمومی ایران توسط دست‌های پنهان دچار التهاب شد؟ آیا برخی در تهران به عنوان پیاده نظام ناوهای آمریکایی که پشت مرزها مستقر شده‌اند، عمل می‌کنند؟
عقب نشینی آمریکا
ستون طنز گفت و شنود در کیهان نوشته:
گفت: مگر هفته قبل اوباما اعلام نکرده بود که «همه گزینه‌ها علیه ایران روی میز است»؟!
گفتم: بر منکرش لعنت! چقدر هم با تکبر و گردن کلفتی گفته بود!
گفت: ولی دیروز با شبکه تلویزیونی NBC مصاحبه کرده و گفته؛ «گزینه نظامی علیه ایران روی میز نیست!»
گفتم: ای بابا! خیلی بد شد! حالا بگو یک نگاه دیگه بندازه! شاید افتاده زیر میز!
گفت: مرد حسابی! آمریکا به قمپز درکردن عادت داره. اول قمپز در می‌کنه و رجز می‌خونه و بعد که دید سمبه پرزوره، عقب‌نشینی می‌کنه.
کارتون جمال رحمتی، اعتماد
گفتم: افسر راهنمایی به اتوموبیلی که با سرعت در جاده‌ای حرکت می‌کرد، ایست داد و به راننده گفت ۱۲۰ کیلومتر سرعت داشتی. راننده گفت؛ قربان فقط ۱۰۰ کیلومتر بود. افسر گفت؛ توی این جاده ۱۰۰ کیلومتر هم زیاده، یارو گفت؛ ببخشید ۸۰ کیلومتر بود. اصلا حالا یادم اومد، ۶۰ کیلومتر می‌رفتم و... افسر راهنمایی بهش گفت؛ مرد حسابی مواظب باش، اینجوری که داری سرعت کم می‌کنی ممکنه یکی از عقب بهت بزنه و درب و داغونت کنه!
نفت در برابر غذا، تکرار دوران جنگ
رضا زندی در سرمقاله شرق به یاد آورده که در دهه۶۰، جنگ «فروش نفت» را دشوار کرده بود. صادرات ۵/۳ میلیون بشکه‌ای نفت در سال ۵۹، سال بعدش به ۸۰۰ هزار بشکه رسیده بود. نفت‌فروشی، سال به سال سخت‌تر می‌شد و انتقال پول آن به کشور مشکل‌تر. ماجرا به تشکیل «کمیتهBTC » رسید. «کمیته تعاملات دوجانبه». کارش چه بود؟ «تبادل نفت با کالا». بیش از دو دهه از آن روزها می‌گذرد. این هفته وزیر نفت از مبادله نفت با کالا خبر داد. خاطرات ما زنده شد. آیا این کمیته دوباره تشکیل خواهد شد؟
نویسنده مقاله شرق با برشمردن شرایط سال‌های شصت نوشته امروز دهه ۶۰ نیست. ایران قوی‌تر شده و امکاناتش توسعه یافته است. خروج نفتش از بازار، تبعات دارد و نمی‌توان از ذخایر نفت و گازش برای تامین آینده انرژی جهان گذشت. حدود ۱۵۵ میلیارد بشکه ذخایر نفتی اوپک را در اختیار دارد و با منابع گازش بر سکوی دوم جهان ایستاده است. اما وزیر نفت، در نشست شورای سیاستگذاری صنعت نفت گفته است: «اگر امروز تولید‌کننده هشت میلیون بشکه‌ای نفت بودیم رفتار دنیا با ما به گونه دیگری بود.»
در انتهای مقاله از وزیر نفت پرسیده شده: چرا اهداف تولید نفت در برنامه چهارم توسعه محقق نشد و به تولید حداقل پنج میلیون بشکه‌ای نفت نرسید؟ چرا تولید نفت ایران در این چند ساله کاهش یافته و از ظرفیت ۲/۴ میلیون بشکه‌ای به تولید حدود ۵/۳ میلیون بشکه‌ای رسیده. امروز دهه ۶۰ نیست. تا جایی که ممکن است نباید زیر بار مبادله نفت با کالا رفت. در این صورت فرمان، دست خریدار نفت خواهد افتاد و ما هم باید نفت بفروشیم و منتظر کالای خارجی باشیم. سرمایه‌گذاری در پروژه‌های توسعه کشور هم سخت‌تر می‌شود.
درباره الی
ابراهیم رها در ستون زخم روزنامه اعتماد نامه‌ای نوشته به مدیر این روزنامه و در آن توضیح داده: مطلب دیروز ستون زخم، به جرخوردگی حاد دچار شده بود و من را بر آن داشت چند سوال به صورت سرگشاده (این را حذف نکنید، حرف بدی نیست) از شما بپرسم:
۱- اسم کوچک وزیر نفت رستم است، به من چه مربوط؟
۲- مگر من اسم وزیر نفت را رستم گذاشته‌ام که شما یقه مطلب بنده را می‌گیرید؟ از ابوی و والده ایشان سوال کنید.
۳- وزارت نفت ما یک رستم که هیچ، یک شاهنامه کامل لازم دارد، شما با کجایش مخالفید؟
۴- در این دولت که مدعی است همه به شدت مذهبی هستند اسفندیار و رستم و منوچهر و کامران! و... حضور دارند و در دولت کافر قبلی همه عطاءالله و عبدالله... بودند، این هم تقصیر من است؟ اگر زورتان به دولت نمی‌رسد، سر مطلب بنده خالی نکنید!
و اما بعد. غلامحسین الهام (همان الی خودمان) گفته، باید مجلسی سرکار بیاید که همسو با نظارت دولت باشد یعنی از دوره مادها تا امروز در جهان دیپلماسی، کسی تا این حد بی‌رودرواسی حرف نزده بود! الی خیلی قشنگی! الی کارت درسته!
حراج کتیبه‌های ایرانی درآمریکا
در حالی که شرق، از قول دانشگاه آمریکائی خبر داده فروش لوح‌های تاریخی ایران عملی نخواهد شد تهران امروز تیتر اول خود را به فروش الواح هخامنشی اختصاص داده و آن را فاجعه خوانده است.
کامران بارنجی در تهران امروز نوشته، زنگ هشدار درباره سازمان میراث فرهنگی از خیلی وقت پیش به صدا درآمد. از زمانی که اسفندیار رحیم مشایی به همراه اعوان و انصارش، بدون تعارف، بر ساختمان ارگ آزادی تکیه زد و از مواضع ایدئولوژیک خاصش صحبت کرد. درست در همان روزها، بسیاری از دلسوزان فریاد کشیدند که این بیگانگان را صنمی با میراث فرهنگی یکی از باستانی‌ترین کشورهای دنیا نیست. اما هیچ‌وقت این فریاد‌ها گوش شنوایی پیدا نکردند. در مقابل این هشدارها اما، یک مدافع سرسخت وجود داشت. محمود احمدی‌نژاد به عنوان رئیس دولت، بارها و بارها درسال‌های گذشته، لب به تمجید از رحیم مشایی و روسای بعد از او گشود. این تمجیدها تا جایی ادامه پیدا کرد که حتی در جلسه معارفه رئیس جدید سازمان میراث فرهنگی و به‌رغم تمام انتقادات کارشناسان، احمدی‌نژاد بار دیگر از میراث مشایی و بقایی در سازمان میراث فرهنگی حرف زد.
به تاکید تهران امروز رئیس دولت هیچ‌گاه نخواست از حاشیه‌های سازمان میراث فرهنگی صحبتی به میان آورد. این سکوت تا به آنجا ادامه پیدا کرد که به راحتی سازمان میراث فرهنگی به پاتوق فکری و تبلیغاتی جریان مخربی به نام جریان انحرافی تبدیل شد. باعث شد خبر ارائه لایحه «حراج اشیای تاریخی ایران» در موزه‌های آمریکا به گوش برسد. اشیای تاریخی که بخشی از کتیبه‌های بی‌بدیل تخت جمشید نیز جزو آنهاست. انتشار این خبر، در حالی به یکی از مهم‌ترین موضوعات رسانه‌ای کشور تبدیل شده است که سازمان میراث فرهنگی تاکنون هیچ واکنشی به این موضوع نداشته است.
دوحه کوچولو در مقابل غول روس
تیتر و عکس صفحه اول شرق
در حالی که شرق عکسی از تفاهم دو قدرت فلسطینی برای تشکیل دولت ملی چاپ کرده که امیر قطر را در میان محمود عباس و خالد مشعل نشان می‌دهد، ابتکار در سرمقاله خود به اجلاس شنبه شورای امنیت سازمان ملل اشاره کرده که ویتالی چورکین دیپلمات ارشد روس در سازمان ملل، دقایقی پیش از آغاز نشست شورای امنیت، در اوج عصبانیت و در پایان یک مشاجره لفظی این جملات را بر زبان راند و مخاطبش نیز، کسی نبود جز «شیخ حمد بن جاسم» نخست‌وزیر، وزیر امور خارجه و مرد شماره دوی یکی از کوچک‌ترین کشورهای جهان؛ یعنی قطر. این در نوع خود بسیار غریب اما معنادار است.
به نوشته این روزنامه تا همین یکی دو دهه پیش، کمتر تحلیل‌گر و پیش‌گویی پیش‌بینی می‌کرد که در دومین دهه از قرن بیست و یکم، کشور کوچک و کم‌جمعیتی مانند قطر، بدون کمترین پیشینه تاریخی و وسعت جغرافیایی، به سطحی از اعتماد به نفس و قدرت چانه‌زنی در عرصه بین‌المللی برسد که این‌گونه با یکی از قدرت‌های سنتی جهان رو در رو قرار گیرد و نمایندگان دو کشور برای هم خط و نشان و شاخ و شانه بکشند.
ابتکار اضافه کرده دوحه اما در این سال‌ها، به این حجم از مناسبات هم بسنده نکرده‌است. آنها از یک سو در رقابت با سران اسلام‌گرا و دموکراسی‌خواه ترکیه، حامی درجه یک جوانان انقلابی و تجددخواه عرب در دومینوی بهارعربی می‌شوند و از سوی دیگر نیز، هم‌زمان از در رقابت با ریاض سنت‌گرا وارد می‌شوند و جامه حمایت بی‌قید و شرط از سلفی‌های جهان عرب را بر تن می‌کنند تا شیخوخیت عربستان را در جهان عرب به چالش بکشانند.
یوسف مولائی در مقاله‌ای در شرق نوشته، شورای امنیت به‌عنوان یک نهاد سیاسی در قالب ساختار کنونی خود بدون تبعیت از الزامات عدالت، دموکراسی، مشروعیت، الگوی رفتاری برای کشورها تعیین می‌کند، قادر به تحقق اهداف اصلی منشور سازمان ملل در استقرار صلح پایدار نخواهد بود و مقاومت اعضای دایم شورای امنیت در قبال پیشنهادهای منطقی کشورها در تغییر و تعدیل ساختار آن، چشم‌انداز روشنی پیش روی ما درخصوص مدیریت انسانی بحران‌های بین‌المللی نمی‌گشاید. مساله شگفت‌انگیز این است که اعضای دایم به نحوی به ایفای نقش می‌پردازند که عبور از هر بحرانی با ورود به بحران دیگر همراه می‌شود.
نویسنده با اشاره به وضعیت عراق، افغانستان و لیبی این پرسش را مطرح کرده که روسیه و چین تا کجا مخالفت خود را در تصویب قطعنامه مورد نظر آمریکا و متحدانش ادامه می‌دهند؟ سفر قریب‌الوقوع هیات عالی‌رتبه روسیه به سوریه نشان می‌دهد که کرملین فرصت زیادی برای پیدا کردن مسیر مسالمت‌آمیز برای حل بحران سوریه را ندارد.
در ادامه مقاله شرق آمده اگر این ابتکارات و تحرک دیپلماتیک روسیه در زمان مناسب خود نتیجه دهد، روسیه برنده واقعی صحنه زورآزمایی در شورای امنیت خواهد بود و توان بازیگری خود در مدیریت جهانی را بازسازی و تقویت خواهد کرد. در غیر این صورت و با توجه به اوج‌گیری بحران و به‌خصوص احتمال افزایش تلفات انسانی، فدراسیون روسیه ممکن است هزینه سنگینی برای این تصمیم تاریخی خود بپردازد چرا که ایالات متحده آمریکا و متحدانش تلاش خواهند کرد عواقب احتمالی تعمیق بحران و تلفات انسانی را به حساب هزینه فدراسیون روسیه منظور کنند و چنین وانمود کنند که روسیه در قبال بحران سوریه مسوولانه عمل نکرده است. روسیه و چین تصمیم بسیار دشواری اتخاذ کرده‌اند. امیدوار باشیم که ابتکارات آنها در حل مسالمت‌آمیز بحران سوریه به ثمر بنشیند. بازی دقیقه ۹۰ روسیه در بحران‌های دیگر گلی به همراه نداشته است. شاید این بار شانس با روسیه همراه شود.
تعارف گل آقائی
پوریا عالمی در ستون کاناپه اعتماد از قول محمد جواد لاریجانی و به عنوان نظریه جدید نوشته "دشمن قصد دارد در چند شهر کوچک درگیری ایجاد کرده و چند نفر را به قتل رسانده و ضمن فیلم گرفتن از آن تصاویر آن را در جهان منتشر کند و نهایتا انتخابات مجلس را زیر سوال ببرد"
گفتم: "می‌فهمم. می‌فهمم"
گفت: "جدی؟"
گفتم: "شما دشمن هنوز "قصد" نکرده متوجه می‌شوی، چطوری من اقرار می‌کنم و می‌گویم می‌فهمم می‌فهمم قضیه را نمی‌گیرید؟"
لاریجانی، جوادشون، گفت: "مرحوم گل‌آقا می‌گفت پیش‌بینی‌های جواد لاریجانی به جز مواردی که غلط است بقیه‌اش درست است."
ما گفتیم: "جواد جان گل‌آقا هم طنزنویس بود هم زبان فارسی‌اش خیلی خوب بود. به نظر ما آرایه ادبی به کار برده. شما نباید حرفش را بگذاری پای تعریف."
کارتون روز
کارتون حسن کریم زاده، شرق
