بررسی روزنامه های یکشنبه تهران - هجده دی
عکس و تیتر اول روزنامه آرمان
روزنامه های امروز صبح تهران به پیشواز گشایش تشکیلات هسته ای فردو رفته، از بالاگرفتن جدال دولت و خانه سینما خبر داده اند. ابهام در وضعیت ارز و ابراز نگرانی از کاهش رشد اقتصادی کشور از جمله دیگر مطالب این روزنامه هاست که در عین حال نوشته اند محمود احمدی نژاد به جای حضور در کمیسیون مجلس به ونزوئلا سفر کرده است.
احمدی نژاد در ونزوئلا، تحریم نفت و انتظار اسکار
سیاست روز خبر داده که "احمدی نژاد عازم آمریکای لاتین شد" و مردم سالاری در صدر اخبار خود نوشته "احمدی نژاد به جای حضور در مجلس به ونزوئلا می رود".
رضا زندی در سرمقاله شرق نوشته نفت ایران، بازیگر «نقش‌اول» سناریوی تحریم شده است؛ فیلمنامه‌ای که نویسندگان متعددی دارد. هرکدام «لوکیشن»ی برایش تعریف میکنند تا منفعت خود را ببرند. یک روز در ترکیه، روز دیگر در چین. چند وقتی در اروپا و مدتی در سئول و توکیو. هند هم که به سناریو اضافه شود، «درام»مان تکمیل است.
نویسنده چند حادثه را برشمرده اول این که ترک‌ها با اعزام وزیر خارجه‌شان به تهران پیشنهاد میانجیگری در پرونده هسته‌ای را روی میز گذاشتند تا در زیر میز، کاهش قیمت گاز صادراتی ایران را طلب کنند. با اعلام توقف عملیات تسویه حساب بدهی‌های نفتی دهلی‌نو از طریق ترکیه، بازگرداندن پول صادرات حدود ۴۰۰ هزار بشکه نفت به ایران دوباره با مشکل مواجه خواهد شد. کشورهایی که از کنار ایران بهره برده‌اند، نباید امروز امتحان‌شان را پس دهند؟! چنان که چینی‌ها حالا که ایران را تحت‌فشار دیده‌اند، با پیش‌کشیدن موضوع کاهش واردات نفت از ایران می‌خواهند امتیازات جدیدی بگیرند.
به نوشته شرق مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت هم رسما اعلام کرده است که شرکت‌های چینی قصد اعمال تغییرات در نحوه پرداخت منابع مالی را دارند. آیا چینی‌ها می‌خواهند در قبال نفت به ایران «یوآن» بدهند؟! قصد دارند جنس‌های چینی بیشتری روانه بازار ایران کنند. سئول تلاشش برای متقاعد کردن آمریکا درخصوص مستثنا شدن از تحریم بانکی ایران را رسانه‌ای کرده است،
و خلاصه این که نویسنده مقاله شرق معتقد است نفت اگر به عنوان بازیگر «نقش اول» تحریم شده است، اما می‌توان از ظرفیت «سوپراستار»اش برای تامین منافع کشور استفاده کرد. ما این همه سناریو نویس داخلی خوب داریم... کاش اصغر فرهادی برنده «اسکار» شود.
تیتر و عکس صفحه اول کیهان
"آغاز غنی سازی اورانیوم در تشکیلات فردو" تیتر اول کیهان است و "دستوربستن تنگه هرمز درصورت تحریم نفتی ایران" خبر اصلی خراسان است.
کیهان در گزارش اصلی خود از آغاز تزریق گاز هگزا فلوراید اورانیوم به ماشین های سانتریفیوژ در تاسیسات فردو خبر داده و نوشته گزارش هایی دریافت کرده که نشان می داد ایران در اوج تهدیدهای دشمن خارجی غنی سازی اورانیوم در تاسیسات فردو را آغاز کرده است.
به نوشته این روزنامه آغاز عملیات غنی سازی در فردو به این معناست که ایران عملا از این پس دارای دو تاسیسات غنی سازی است؛ اما در ضمن نوشته با آغاز غنی سازی ۲۰ درصد در فردو، عملیات غنی سازی ۲۰ درصد در نطنز متوقف خواهد شد.
کیهان با تاکید بر این که فردو تاسیساتی است که در دل کوه قرار دارد و در مقابل هر نوع حمله نظامی مصون است تفسیر کرده که انتقال غنی سازی ۲۰ درصد به فردو به این معناست که گزینه تهدید نظامی علیه برنامه هسته ای ایران برای همیشه از روی میز برداشته می شود و غربی ها ناچار خواهند بود آرام آرام مصونیت این برنامه در مقابل هر نوع دست اندازی خارجی را بپذیرند.
دولت در برابر سینما
"جدال تند سینماگران و دولت" تیتر اول روزگار است و حمایت سینماگران نامی از خانه سینما" عنوان اصلی شرق.
رخشان بنی‌اعتماد در مقاله ای در شرق نوشته «خانه سینما»، فقط یک‌مکان نیست که به حکمی در آن بسته شود. «خانه سینما»، برآیند تلاشی طولانی برای رسیدن به مجمعی از تشکل‌های صنفی است. «خانه سینما»، ملکی اجاره‌ای نیست که صاحب ملکی حکم تخلیه آن را بدهد.
به نوشته این فیلمساز «خانه سینما»، خانه‌ای ساخته‌شده به دست تک‌تک اهالی خانواده است که مالکیتش نه به سند شش‌دانگ منگوله‌دار که متکی به نیروی اندیشه سازندگانش، غیرقابل واگذاری و تخلیه است. به همین جهت بسته شدن «خانه سینما» را امر غیرممکن بدانید که اگر ساختمان شماره یک خیابان سمنان و ساختمان شماره دو خیابان وصال حکم به قفل بگیرد، خانه ما در اتحاد اهالی خانواده سینما پا برجاست، حتی اگر موقتا مکانی برای گردهم آمدن نداشته باشیم، هیچ مصوبه‌ای، یارای قفل زدن بر باور ما، به پابرجایی خانواده سینما را ندارد.
پوریا عالمی در ستون طنز روزگار با جواد شمقدری مشاور سینمائی رییس دولت گفتگو کرده:
جواد شمقدری: فیلمساز اگر بخواهد در خارج از کشور با بیگانگان حرف بزند خارج از منافع ملی است.این سیاست عین اصل دموکراسی است.
ما: بی‌زحمت حالا که شما دستت به تعریف کردن آشناست، مفاهیم و چیزهای دیگر را هم تعریف کن که فرق‌شان را بدانیم. ممنون.
جواد شمقدری: امیدوارم دوستان روزنامه‌نگار به اوین سر بزنند و ببینند که زندان اوین درست مانند هتل است.
ما: آقا این‌قدر هتله چرا شما خودت را اذیت می‌کنی و اقامت پنج ساله محروم از فعالیت‌های اجتماعی نمی‌گیری؟ بعد چه شما امیدوار باشی چه نباشی، دوستان روزنامه‌نگار، به اوین سر می‌زنند. شما مراقب باش سرزده برایت مهمان نیاید. آقا در یک جمله بگویید آخه چرا خانه‌ی سینما منحل شود؟
جواد شمقدری: آخه دوست دارم.
دلار قفل، صندوق ها پر طلا
"برای پانزده سال ذخیره طلا داریم" به نقل از رییس بانک مرکزی تیتر اول جام جماست، ابتکار نوشته "بازار دلار قفل شد"، جهان صنعت از "احتمال کاهش نرخ رشد اقتصادی" کشور خبر داده و دنیای اقتصاد از "معمای نرخ دلار در بورس" نوشته است.
تیتر و طرح جمال رحمتی، صفحه اول جهان صنعت
محمدصادق جنان صفت در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته بازار ارز ایران روزهای تاریخی را سپری می‌کند. چند ویژگی بازار ارز در روزهای گذشته را می‌توان تشخیص داد: کاهش ارزش ریال ایران نسبت به ارزهای معتبر با شدتی قابل اعتنا مهمترین این رویدادها بود. سردرگمی تصمیم‌سازان اقتصادی و مجادله سیاسی میان برخی اقتصاددانان مجلس و دولت از دیگر ویژگی‌های روزهای گذشته بود. در چنین وضعی بود که برخی تصمیم‌های مهم در حوزه سیاسی – اقتصادی اتخاذ و شرایط را از التهاب به سوی ابهام کشاند.
به نوشته این مقاله رییس بانک مرکزی ضمن تکرار وعده‌های قبلی مبنی بر اینکه قیمت ارزهای معتبر کاهش می‌یابد، اما حرف تازه‌ای نیز بر زبان آورد. او برای نخستین بار به آنچه کارشناسان و اقتصاددانان بارها بیان کرده و توصیه می‌کردند که بازار ارز باید تثبیت شود، نزدیک شد. بهمنی به این نتیجه رسیده است که جلوگیری از ایجاد التهاب و تنش در بازار ارز و اتخاذ سیاستهای تثبیت کننده در حال حاضر حتی از کاهش نرخ برابری ارزها در برابر ریال اهمیت بیشتری دارد. اگر وی و سایر مسوولان دولتی به این باور رسیده باشند که اراده‌گرایی و دیکته به بازار ارز حتما به نتایج دلخواه آنها منجر نمیشود، گام بزرگی برداشته شده است.
دنیای اقتصاد نوشته دانش اقتصاد و تجربه جامعه بشری نشان می‌دهد که به لحاظ تکنیکی و سیاستهای اقتصادی برگرداندن آرامش به بازار ارز کار دشواری نیست و برای ایجاد تعادل در آن می‌توان از دانش و تجربه انباشت شده استفاده کرد. آنچه اما می‌ماند و بسیار دشوار و سخت است، متقاعد شدن مسوولان سیاسی – اقتصادی برای استفاده از این تجربه و دانش بشری است. واقعیت این است که مقام‌های مسوول ایران در دولت و بانک مرکزی آرزوهایی در حوزههای گوناگون دارند و می خواهند بخشی از آرزوهایشان را با استفاده از جادوی ارز به دست آورند.
حاتمی یزد در مقاله ای در روزگار نوشته یادم میآید چهار سال پیش وقتی که ترکمنستان در اوج سرما و برف زمستان تصمیم گرفت صادرات گاز خود را به ایران قطع کند آقای رئیس جمهور اعلام کرد برخی از عوامل داخلی با همکاری عناصر خارجی تصمیم گرفته اند این دولت را به زانو دربیاورند و مشکل ایجاد کنند. انگار این به گردن خارجی انداختن راهکاری شده برای فرار از پاسخگویی. نمیشود هر اتفاقی که در این مملکت میافتد را به گردن خارجیها انداخت. امروز هم که نوعی بحران ارزی پیش آمده دولت باز اتفاقات اخیر را به گردن آنان انداخته است.
به نوشته این کارشناس بانکداری بیان این نوع ادبیات شاید برای سیاسیون موجه باشد و با چنین سخنانی بخواهند خود را بیگناه جلوه دهند اما آیا اقتصاددانان هم میتوانند اینگونه سخن بگویند؟ آیا میتوانند از کنار سیاستهای غیرعلمی اقتصادی بگذرند و تقصیر را به گردن عوامل خارجی بیندازند. پاسخ قطعاً خیر است. اقتصاددانان معمولاً این حرف را نمیزنند. آنها به تصمیماتی نگاه میکنند که دولتمردان در حوزههای مختلف پولی، مالی، صنعتی و... میگیرند.
مقاله روزگار به این جا می رسد که اقتصاددانان معتقد نیستند چند مزدور داخلی دست شان را با عدهای خارجی در یک کاسه گذاشته اند تا بازار ارز ایران دچار مشکل شود. پس از بیست و چند سال آزمون و خطا در سیاستهای ارزی، مسوولان کشور به این نتیجه رسیدند تا دلار برای همه تک نرخی باشد و با یک قیمت به دست واردکنندگان، صادرکنندگان و فعالان بازار سرمایه برسد.
علی دینی ترکمانی در سرمقاله جهان صنعت نوشته نرخ ارز در اقتصاد ایران به صورت قیمتی راهبر درآمده است که تغییرات آن نه تنها بر قیمت دارایی‌های نقدپذیر مانند طلا و همین‌طور قیمت کالاهای وارداتی مانند لوازم الکترونیکی تاثیر مستقیم دارد بلکه بر قیمت سایر کالاها ولو با ارز بری پایین نیز تاثیر سریع می‌گذارد؛ به این اعتبار نباید بازار ارز به حال خود رها شود تا با نوسان‌های شدید خود دور فزاینده‌ای از سطح عمومی قیمت‌ها، دستمزدها و نرخ ارز را شکل دهد و اقتصاد را به سمت وضعیت بحرانی پیش ببرد.
به نوشته این مقاله وقتی سرمایه خارجی پورتفولیویی در بازار بورس ایران حضور ندارد تا در موقعیتی خاص در پی تبدیل دارایی خود به ارز جهانی مانند دلار باشد، نوسان‌های جهشی بازار ارز آن هم در شرایطی که بنا به گفته بانک مرکزی ذخایر ارزی طی چند سال اخیر رو به افزایش بوده و در حال حاضر به حول و حوش یکصد میلیارد دلار رسیده است را می‌توان از یکسو به شوک‌های ناشی از اخبار سیاسی مرتبط با تحریم‌ها و از سوی دیگر به میدان‌داری جریان‌های سفته‌باز نسبت داد. در این شرایط خاص اقدامات زیر برای کنترل بازار ارز می‌تواند موثر باشد:
جهان صنعت نتیجه گرفته کنترل واردات غیرضروری از جمله واردات خدمات گردشگری، واردات کالاهای لوکس و واردات کالاهای قاچاق. اگر پیش از این با توجه به روند صعودی درآمدهای ارزی نفتی از واردات کالا به عنوان ابزاری جهت تنظیم بازار استفاده می‌شد، از این پس باید از این ابزار استفاده محدود‌تر کرد. تخصیص ارز رسمی به سفرهای خارجی را به طور کلی باید لغو کرد تا هم تقاضای کاذب برای دریافت ارز مسافری به منظور سودبری از محل تفاوت قیمت رسمی با قیمت بازار آزاد از بین برود و هم اساسا تقاضا برای گردشگری خارجی تا حدی کاهش یابد؛ تراز خدمات گردشگری خارجی به شدت منفی است و شاید از این طریق بتوان آن را کمی متعادل‌تر کرد .
خدمات لوازم یدکی به میراث فرهنگی
محمد حسین روانبخش در ستون طنز مردم سالاری نوشته چند روز قبل رئیس ظاهری سازمان گردشگری و میراث فرهنگی برای چندمین بار طی این دو ساله عوض شد و مشاور عالی سابق اسفندیار رحیم مشایی در مرکز ملی مطالعات جهانی شدن به این سمت منصوب شد. البته وی در سوابق کاری خود، مدیرعامل شرکت سایپا یدک را داشته که احتمالا همین سابقه مرتبط با میراث فرهنگی هم یکی از علل این انتصاب شایسته بوده است! به همین دلیل کسی نتوانست به این انتصاب ایراد بگیرد ! فقط بعضی برادران اعلام کردند که با این تغییرات در مدیریت، این سازمان نمی تواند به درستی از عهده وظایفش برآید ولی بعضی های دیگر گفتند: کدام تغییر مدیریت؟! مدیریت واحد است و فقط رئیس دفترش عوض می شود !
به نوشته این طنز:در راستای این بعضی های آخری، روز گذشته خبرگزاری مهر یک سری عکس از تپه قلی درویش که نماد تمدن ۷ هزار ساله قم است، منتشر کرد که نشان می دهد با همت و تلاش و کوشش بی دریغ عزیزان، بیش از ۹۰ درصد بقایای این تپه بر اثر بی توجهی و احداث اتوبان، ایجاد خط آهن و پیشرفت زمین های کشاورزی از بین رفته است.
مقاله مردم سالاری با این نکته به پایان می رسد: با این همه شما اصلا خودتان را ناراحت نکنید و نگویید چرا ۹۰ درصد؟! با کمال شور و شادی باید خدمت مردم همیشه در صحنه عرض شود که آن ۱۰ درصد باقیمانده را هم احتمالا گذاشته اند برای رئیس جدید که انبار قطعات یدکی خودرو کند. شما خودتان را نگران نکنید. در ضمن شهروندان شهرهای مختلف هم می توانند در راستای تسریع خدمات این سازمان، بناهای قدیمی درب و داغان چند هزار ساله شهرشان را به این سازمان معرفی کنند تا از قافله عقب نمانند!
کارتون روز
کارتون حسن کریم زاده، شرق
