بررسی روزنامه های ایران: یکشنبه ۱۳ آذر

روزنامه های امروز صبح تهران در آستانه عزاداری های محرم صفحات اول خود را سیاه پوش کرده و به مقالات مذهبی اختصاص داده اند. ادامه مقالاتی درباره پی آمدهای حمله به سفارت بریتانیا در تهران، ابراز نگرانی از اثر گذاشتن تحریم ها و معضلات سیاست خارجی بر بازار سکه و بورس تهران موضوعی است که روزنامه های مختلف درباره آن نوشته و در عین حال از زبان مقامات دولتی کمبود منابع ملی برای پرداخت یارانه های نقدی را تکذیب کرده و احتمال داده اند که بزودی این تاخیر مرتفع شود.

به نوشته این روزنامه ها با تصمیم دولت برای تعطیل مدارس در چهارشنبه و پنجشنبه احتمال داده می شود کشور تا پایان هفته تعطیل رسمی یابد.

با امام حسین در راه آفریقا و پیروزی مسلمانان در مصر و لیبی

در آستانه روزهای عزاداری سالگشت شهادت امام سوم شیعیان، بیشتر تیترهای اول و سرمقاله های روزنامه ها به همین مناسبت اختصاص دارد.

کیهان این سالگرد را با تحولات خاورمیانه عربی و شمال آفریقا در آمیخته و ادعا کرده می توان با امام حسین تحولات شمال آفریقا را دقیق‌تر دید و نسبت این تحولات را با مدل هایی که امروز مطرحند متوجه شد. این تحولات به دلیل روح لطیف عرفانی حاکم بر مردم و چهره های موثر نمی تواند با مدل سلفی که بر پایه نفی و تکبیر استوار است نسبت پیدا کند و به همین ترتیب تاثیر کشوری نظیر عربستان که محور سلطنت است، در این کشورها بسیار محدود خواهد بود.

به نظر نویسنده این مقاله گروههای شناخته شده سلفی از حساسیت اجتماعی آفریقاییان علیه سلفیت آگاهی دارند و از این رو با پایین آوردن تابلوهای قبلی و تغییر شعارها تلاش می کنند بر تحولات اثر بگذارند. مثلا در مصر گروه التکفیر و البحره با تابلوی "حزب العدل والامانه" وارد انتخابات شد و عقاید خود را مخفی کرده و با دادن خدمات اجتماعی و توزیع مبالغ زیادی پول و توزیع بسته های غذایی توانست درصدی از آراء مردم را جذب کند. در لیبی این گروه تابلو "المقاتله الاسلامیه" را پایین کشیده و با تابلو "المجلس العسکریه" فعالیت می کند و در تلویزیون الجزیره هرگونه رابطه گروه خود را با عربستان و وهابی ها تکذیب کرد.

نتیجه گیری کیهان این است که: از جنبه تاثیر جریانات غرب گرا و به تعبیر رایج "اسلام ملایم" هم می توان با قاطعیت گفت این نوع نگرش نمی تواند جایگاهی در تحولات شمال آفریقا پیدا کند. عرفان شمال آفریقا با روح مبارزه و فرهنگ اهل بیت پیوند دارد و این نمی تواند با مدل اردوغان یا هر جریان غیرانقلابی دیگر تطبیق یابد. اخوان المسلمین مصر ابهت اسلام را به رخ غرب کشید.

رسالت با تیتر "اخوان المسلمین مصر ابهت اسلام را به رخ غرب کشید" نوشته پس از پیروزی حزب اسلامگرای النهضه در انتخابات سراسری تونس، این بار نوبت اخوان المسلمین بود تا با پیروزی در انتخابات سراسری مصر ابهت اسلامگرایان را به "رخ غرب و رژیم اشغالگر قدس" بکشند.

این روزنامه گزارش داده حزب "آزادی و عدالت" وابسته به اخوان‌المسلمین در دور نخست انتخابات مجلس شعب مصر توانست ۴۰ درصد آرا را از آن خود کند.

سکه نافرمان و بورس در سقوط

محمدصادق جنان صفت در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته بازار سکه طلا، تنها چند ساعت کاری آن هم به صورت ناکامل از فرمان و دستور پرهزینه تصمیم‌سازان پولی اطاعت کرد. این بازار پس از آن راه رفته پیش از فرمان را در پیش گرفت و شکاف قیمت سکه دستوری با قیمت سکه آزاد گسترده‌تر شد. رویدادی که هنوز داغ و تب‌دار است، بار دیگر قدرت استقلال بازار- حتی در کوتاه مدت- در برابر خواست سیاستمداران و سیاستگذاران را نشان داد.

به نوشته این مقاله افزایش قیمت سکه طلا در بازار ایران با آموزه‌های دانش اقتصاد به خوبی قابل توضیح دادن است: رشد تقاضا برای سکه طلا از رشد عرضه آن بیشتر است و تا این عدم تعادل به نفع تقاضا موجود است، قیمت‌ها در سرازیری قرار نمی‌گیرند. دولت و بانک مرکزی برای جلوگیری از افزایش قیمت سکه طلا در بازار، راهی جز ایجاد توازن در رشد عرضه و تقاضای این کالا ندارند.

سرمقاله دنیای اقتصاد پرسیده آیا بانک مرکزی انبارهایی پر از زر و سیم دارد که آن را تبدیل به سکه کرده و با عرضه آن، اشتهای بازار را جواب دهد؟ و خود جواب داده به نظر نمی‌رسد این گونه باشد و حتی در صورت موجود بودن آن که با هزینه کردن پول نفت به دست آمده، حراج آن غیرمنطقی است. پس باید برای جلوگیری از رشد تقاضا کاری کرد. این اقدام نباید به فرمان تازه باهدف کنترل تقاضا باشد، چون بازار زیرزمینی و بازار سیاه درست خواهد شد.

"حباب هائی که نمی‌ترکند" عنوان مقاله اصلی تهران امروز است که در آن آمده فقط ۴ روز کاری فرصت لازم بود تا یکبار دیگر ابطال تصورات ذهنی مدیران بانک مرکزی بر همگان آشکار شود و واضح است که مدیران بانک مرکزی هر چقدر بر ادامه سیاست یاد شده ادامه بدهند به همان میزان هم بر حباب قیمت‌ها می‌دمند.

به نوشته این مقاله کارشناسان بارها و بارها اعلام کرده‌اند که شکاف قیمتی در بازارهایی چون ارز و سکه مادام که وجود داشته باشد و از آن مهم‌تر مادام که بازارهایی نظیر ارز و سکه از جذابیت لازم برای سرمایه‌گذاران برخوردار باشد، دستور بانک مرکزی به بازار ارز و سکه برای ارزانی نه تنها معطوف به نتیجه نخواهد شد بلکه منجر به تحریک تقاضا هم می‌شود و این امری نیست که از دید مسئولان بانک مرکزی مغفول باشد.

تهران امروز نوشته به همین دلیل بسیاری از کارشناسان انگیزه واقعی بانک مرکزی را از صدور دستور به بازار سکه برای ارزانی نه به منظور ترکاندن حباب موجود که بزرگ‌تر کردن این حباب و تحریک تقاضا برای افزایش فاصله ارز و سکه دولتی و آزاد می‌دانند تا بدین‌وسیله بتوانند هر چه بیشتر سرمایه‌ها را به سوی دو بازار یادشده جذب کنند.

پی آمدهای تیرگی روابط ایران و بریتانیا

عباس ملکی در مقاله ای در مردم سالاری با تاکید بر ذخایر نفت و گاز طبیعی ایران یادآور شده که سهم نفت و گاز از کل انرژی مصرفی جهان ۶۰ درصد است و انرژی های نو در حال بیشتر کردن درصد مشارکت خود در جدول انرژی های اولیه هستند. ذخائر فراوان سنگ های آغشته به گاز در آمریکاست که همراه با سنگ های آغشته به نفت درکانادا هم اکنون بخش وسیعی از تقاضای انرژی در آمریکای شمالی را می پوشاند.

در سالهای اخیر ونزوئلا با استفاده از فناوری های نو به ذخائر ثابت شده خود به صورت قابل توجهی افزوده است.

نویسنده در ضمن اضافه کرده از ۱۲ میلیون بشکه در روز مصرف نفت خام اروپا، حدود سه و نیم درصد درصد آن از ایران وارد می شود. مشتریان عمده نفت ایران اکنون کشورهای آسیایی مانند چین، ژاپن و هند هستند. گرچه نقل و انتقالات مالی ایران با زحمت انجام می شود، اما با تلاش ماموران شرکت ملی نفت ایران، به هرحال نفت فروخته می شود و مبالغ آن به حساب خزانه واریز می شود.

با این مقدمات، معاون سابق وزارت خارجه ایران از رفتار یکباره انگلستان در مورد تحریم بانک مرکزی ایران و نقل و انتقالات مالی ابراز شگفتی کرده و نوشته ایران و انگلستان از ابتدای ایجاد روابط خود، همیشه اختلاف نظر داشته اند اما همیشه لندن تمایل خود را برای باز نگاهداشتن درهایی جهت دسترسی به مقامات و اطلاع از جامعه ایرانی نشان می داد و دولت ایران نیز همیشه از لندن به عنوان دری به سوی جهان خارج استفاده می کرد.

نویسنده مقاله مردم سالاری با تاکید بر این که در تهران نیز رفتار افراطی مشاهده شده نوشته با وضعیت کنونی نفت و گاز ایران و همچنین مصرف انرژی در کشور، تولید، مصرف و صادرات ایران باید با استفاده سیاسی از آن همخوانی داشته باشد. جهان به نفت ایران در حد معقولی احتیاج دارد. با اعمال تحریم های جدید ایران نفت خود را با تلاش بیشتر می تواند بفروشد.

نادر کریمی‌جونی در سرمقاله جهان صنعت پرسیده آیا پس‌لرزه‌های فروپاشی بازار پولی کشور به بازار سهام خواهد رسید؟ و خود نوشته صرفنظر از رشد جهشی شاخص طی روزهای گذشته در آخرین تحول‌های بازار سهام در هفته پیش شاخص بورس به زیر رقم ۲۴ هزار واحد و ارقام ابتدای سال عقبگرد اساسی کرد و سهامداران با وجود زیان باز هم بر فروش سهام و خروج از بورس اصرار ورزیدند.

به نوشته این مقاله وقتی اوضاع اقتصادی چشم‌انداز روشنی ندارد و فرآیند‌های دلگرم‌کننده در آن به چشم نمی‌خورد، چاق‌تر شدن بورس فقط می‌تواند حاصل حباب باشد از این بابت است که حتی وقتی شایعه تحریم بورس ایران از فدراسیون جهانی بورس‌ها نیز شنیده می‌شود باز هم چاق‌تر شدن بورس ادامه می‌یابد.

سرمقاله جهان صنعت در پایان تاکید کرده نمی‌توان انکار کرد که تحولات اخیر در روابط دیپلماتیک ایران باعث تشدید بی‌اعتمادی عمومی نسبت به فرآیندهای اقتصادی کشور شده است چنانکه نمایندگان اشخاص حقوقی هم بر فروش سهام تحت تملک خود اصرار می‌ورزند و برای خروج از بازار سهام با یکدیگر رقابت می‌کنند در چنین شرایطی احتمال اینکه بازار سهام و بورس نیز مانند بازار پولی کشور به فروپاشی دچار شود، بسیار زیاد است.

نوحه خوانی های بند تنبانی و چنار خون گریه

ابتکار در سرمقاله خود نوشته برخی از مداحان در نقش مرده‌شور عمل می‌کنند. در ایام محرم نوحه‌خوانی می‌کنند و در جشن‌ها و محافل لهو و لعب به ترانه‌خوانی و سروده‌های بند تنبانی می‌پردازند. لحظه‌ای آنان را با های‌های گریه بر سر منابر عزاداری می‌بینیم و لحظه‌ای دیگر در پشت خودروهای مدل‌بالا با هوهوی مستانه مشغول کارهای ناشایست دیگری مشاهده می‌شوند. بی‌شک از چنین خمره‌های هفت‌رنگی شراب یک‌رنگ حقیقت بیرون نمی‌تراود؛ آنچه تراوش می‌کند، دُردهای مهوعی است که حاصلی جز خمارافزایی ندارد.

در ادامه این مقاله آمده کسانی که حاضر نیستند دست بینوایی را بگیرند یا غرق‌شده‌ای را از منجلاب فقر نجات دهند، برای پُز دارندگی خویش یا به قصد ریاکاری و خودنمایی، دسته‌جات و مجالس پررونقی را راه می‌اندازند و قیمه‌های آن‌چنانی می‌دهند. مشهورترین خطیب و خوش‌آوازترین مداح را دعوت می‌کنند تا مجلس شلوغ‌تری داشته باشند. خطیب‌هایی هم داریم که برای گریاندن مردم و گرم نگه‌داشتن مجالس، اصل حقیقت را زیر خروارهایی از شاخ و برگ‌های هیجان‌انگیز می‌پوشانند؛ به‌گونه‌ای که شنوندگان از دیدن و شنیدن اصل حقیقت محروم می‌شوند.

و خلاصه سرمقاله ابتکار این که: بسیاری از مردم هم با نوسازی روش‌های عزاداری خویش، سعی می‌کنند حرف تازه‌ای در میان دیگران داشته باشند. دسته‌های سینه‌زنی با رقص‌های موزون‌تر، زنجیرزنی‌های متفاوت‌تر، طبل‌نوازی‌های هولناک‌تر، حمل علم‌های باشکوه‌تر و سنگین‌تر، قمه‌زنی‌های وحشیانه‌تر، دیگ‌افزارهای قیمه‌پزی بزرگ‌تر و... روز به روز دارد افعی خرافات را نیرومندتر و گوهر حقیقت قیام حسینی را ناپیداتر می‌کند.

فرهیختگان خبر داده که درخت چنار کهن‌سالی در حیاط امامزاده علی‌اصغر در روستای زرآباد الموت در استان قزوین وجود دارد که به درخت چنار خون‌بار مشهور است. خون‌بار بودن این درخت، قدمت دیرینه‌ای دارد و حتا در زمان شاه‌سلطان حسین صفوی نیز روایت‌هایی از آن مطرح شده است. و هر سال در عاشورا خون از بدنه اش سرازیر می شود.

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری قزوین گفته ‌در نزدیکی سحرگاه روز عاشورا، صمغی قرمز رنگ شبیه خون از این درخت خارج می‌شود که آزمایش‌هایی هم روی آن انجام شده است. البته هیچ‌کدام از آزمایش‌ها با وجود مشاهده‌ی ترکیبات مشابه خون در این صمغ‌، این مسأله را تأیید نکرده‌اند که این مایع، به خون انسان مربوط می‌شود.

به نوشته فرهیختگان فاطمه آسیابان‌ها ـ مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی قزوین که دو سال خود شاهد این ماجرا بوده گفته است این مایع فقط روز عاشورا از درخت خارج می‌شود، یعنی با توجه به متفاوت بودن سال‌های هجری شمسی و هجری قمری، این اتفاق درست در روز دهم ماه محرم رخ می‌دهد.