کوچکتر شدن مغز در اثر پیری منحصر به انسان هاست

جنیفر کارپنتر

گزارشگر علمی، بی بی سی نیوز

این یافته ها حاکیست که انسان بیش از شامپانزه در برابر بیماری های مرتبط با افزایش سن آسیب پذیر است، زیرا طول عمر بیشتری دارد.

نتایج حاکیست که رسیدن به سنین پیری حاصل روند تکاملی برای پاسخگویی به نیاز به بار آوردن بچه های باهوش تر است.

با پیرتر شدن انسان، مغز سبکتر می شود. با رسیدن به سن ۸۰ سالگی، مغز انسان به طور متوسط ۱۵ درصد از وزن اولیه اش را از دست می دهد.

مغز افرادی که از زوال فکری مانند آلزایمر رنج می برند حتی انقباض بیشتری دارد.

این کاهش وزن به فرسایش ساختارهای ظریفی از نورون ها و اتصالات میان آنها مربوط است.

به نظر می رسد که همزمان با این فرسایش، توانایی مغز در پردازش افکار و خاطرات و مخابره علائم به سایر بخش های بدن افت می کند.

محققان می دانند که بخش های مشخصی از مغز وضع بدتری از بقیه پیدا می کنند؛ قشر مخ، که در فرایند تفکر نقش مهمی دارد، بیش از مخچه که کار آن عمدتا کنترل اعضای بدن است منقبض می شود.

دانشمندان هنوز به طور کامل علت این مساله را که چرا مغز ما انسان ها این انقباض مستمر را تجربه می کند درک نکرده اند.

جالب اینکه به نظر نمی رسد مغز میمون ها دچار همین کاهش وزن شود، که مساله منحصر بودن این پدیده به انسان را مطرح می کند.

اکنون تیمی از محققان علم اعصاب، انسان شناسان و محققان پستانداران عالی، تخصص و داده های خود را برای پاسخ به این سوال یکجا جمع کرده اند.

آنها با مقایسه تصاویر "ام آر آی" از ۸۰ انسان سالم در فاصله سنی ۲۲ تا ۸۸ سال با تصاویر همین تعداد شامپانزه که در محیط بسته بزرگ شده اند، دریافتند که مغز شامپانزه ها با افزایش سن منقبض نمی شود.

نتایج حاکیست که پنج تا هشت میلیون سال تاریخ تکاملی که باعث جدایی انسان از شامپانزه شد، تفاوت هایی در شیوه پیر شدن آنها ایجاد کرده است.

چت شروود، انسان شناس از دانشگاه جورج واشنگتن، که این مطالعه تحت سرپرستی او انجام شد بر این تصور است که انسان ها بیشتر زندگی می کنند تا "بهای" فرزندانی با مغز بزرگتر را بپردازند.

انسان ها نسبت به سایر میمون های بزرگ زندگی طولانی ای دارند. بخش اعظم این زندگی طولانی مربوط به بعد از یائسگی است، درحالی که شامپانزه ها تا پایان عمر توانایی باروری دارند.

مغز انسان سه برابر مغز شامپانزه است.

دکتر شروود می گوید خیلی اغراق آمیز نیست اگر نتیجه گیری کنیم که پدربزرگ و مادربزرگ ها می مانند تا به یک معنی از نظر تکاملی، مادران مجبور نباشند به تنهایی بار بزرگ کردن نوزادانی که به خاطر مغز بزرگ انرژی زیادی می برند را به دوش بکشند.

او به بی بی سی گفت: "من الان درحالی این حرف را می زنم که دختر هفت ساله ام پیش مادرم است."

از آنجا که نورون ها نمی توانند تکثیر شوند، به عقیده او پیری به معنی زیستن به قدر کافی برای دراز کردن دست یاری به سوی بعضی از بستگان است.