شنبه ۱ خرداد ۱۳۸۹ - ۲۲ می ۲۰۱۰
اعدام در ملاء عام؛ متروک در بسیاری از کشورها، رونق دوباره در ایران
کشتن مجرم در ملاء عام و در برابر چشمان کنجکاو عابران دهه ها و در برخی موارد قرن هاست که در بسیاری از کشورهای جهان، عملی مذموم و متروک به شمار می رود.
مهرداد قاسمفر
رادیو فردا : پس از آنکه چهار مجرم در دو نقطه شیراز در برابر چشم عموم بر دار شدند، یک نفر را هم در خیابان های قزوین به دار آویختند. اواخر فروردین هم یک نفر در کنارتخته فارس در خیابان آویزان شده بود.در همین مدت دهها تن دیگر در زندان ها بر دار رفتند و خبرهایشان هم منتشر شد. اما جدای از خود حکم اعدام که به تدریج دارد از بسیاری از کشورهای جهان رخت می بندد، کشتن مجرم در ملاء عام و در برابر چشمان کنجکاو عابران دهه ها و در برخی موارد قرن هاست که در بسیاری از کشورهای جهان، عملی مذموم و متروک به شمار می رود.علتش را جرم شناسان، جامعه شناسان و روانشناسان اجتماعی ، حقوقدانان و فعالان حقوق بشر و حتی فلسفه دانان مدرن به دقت بررسی کرده و درباره اش مقالات و کتابها نوشته و سخن ها گفته اند.
در این برنامه با سه متخصص، حقوقدان، جامعه شناس و دین پژوه سخن گفته ایم.
اگر چه نظریه پردازان بسیاری در سه قرن اخیر درباره مجازات و تنبیه و دلایل و ریشه های آن سخن گفته اند اما ، متفکر فرانسوی میشل فوکو ، با آثار خویش راهگشای بسیاری از معاصران بوده است.
آزاده کیان، استاد دانشگاه و جامعه شناس، با توجه به همین دستاوردها، انگیزه اصلی دولت ها برای اعدام مجران در ملاء عام را چنین توضیح می دهد:
آزاده کیان: اصولا چه اعدام در ملاء عام و چه شکنجه، در قرون وسطی هم در غرب وجود داشته است از دیدگاه فوکو و دیگرانی که در این ارتباط کار کرده اند دلیلش این بوده است که به هر حال در آن برهه های زمانی اقتدار هیات حاکمه پذیرفته نبوده و اینها از طریق شکنجه و اعدام در ملاء عام و از طریق خشونت بسیار تلاش می کرده اند که اقتدارشان را غالب کنند.»
با این تعریف جامعه شناسانه هدف اصلی نظام های سیاسی از اعدام مجرم در ملاء عام، بیش از آنچه که برای ترساندن دیگر مجرمان باشد، گرفتن زهرچشم از شهروندان است
به همین دلیل است که آزاده کیان، جامعه شناس مقیم پاریس می گوید که با گسترش دمکراسی و در عین حال مشروعیت سیاسی در غرب، بساط اعدام در ملاء عام هم برچیده شد.آزاده کیان: این مسئله به تدریج در اروپا کاهش پیدا کرد تا اینکه از بین رفت و به قول فوکو، عملا افراد در سیر تکاملی دمکراسی، نرم ها را می پذیرند و آنها را درونی می کنند به شکلی که دیگر از اعمال خشونت و مجازات کاسته می شود برای اینکه نیازی دیگر به آن نیست.به همین دلیل است که در جوامعی که هنوز هم در این خط سیر حرکت می کنند، برخی از حاکمان برای اینکه بتوانند اقتدارشان را بر جامعه مسلط کنند با استفاده از روش های خشونت باری مانند اعدام و شکنجه تلاش می کنند نظمی را که خواهان آن هستند بر جامعه مستولی کنند.»در ایران مجازات اعدام نه تنها معمول و مرسوم است بلکه از محدود کشورهای جهان است که این تنبیه پرخشونت را در کوچه و خیابان های کشور اجرا می کند.خلیل بهرامیان، وکیل و حقوقدان ساکن تهران: قانون مجازات ما، قانون اسلامی است. مقوله مجازات اعدام در حدود اسلامی آمده است. از جمله حد محاربه، یا حد مفسد فی الارض.در قانون مجازات اسلامی از مواد ۱۹۰ الی ۱۹۶ قانون اساسی در همین مورد است. این مواد قانونی درباره حد محاربه و مفسد فی الارض است.در ماده ۱۹۵ قانون مجازات اسلامی درباره «مصلوب کردن» محارب و مفسد فی الارض اشاره شده است.در قانون مجازات اسلامی که همان قوانین شرعی است، پدیده «مصلوب کردن» آمده است. در بند دو ذیل مقوله مصلوب کردن به مسئله بردار کشیدن اشاره شده است و می گوید که بیش از سه روز بر صلیب نماند ولی اگر در انتهای سه روز بمیرد می توان او را پایین آورد.»به رغم وجود این قانون، احمد قابل، پژوهشگر دینی ساکن مشهد در این باره چنین می گوید.احمد قابل: ما در اسلام جز در موارد محدود اصلا حکم اعدام نداریم. در آن موارد هم تصریحی مبنی بر اینکه حتما حکم اعدام باید در ملاء عام صورت بگیرد وجود ندارد.نهایتا اگر در برخی موارد مانند بحث محاربه، مجازات اعدام در نظر گرفته شده است، تصریحی در این مورد وجود ندارد که حکم حتما باید در ملاء عام باشد یا فقط در حضور مجری امر و حاکم.»این مسئله صراحتا ارتباطی با شرع ندارد و بیشتر به تصمیم حکومتی و نظریات شخصی کسانی برمی گردد که دارند حکومت می کنند.در سال ۱۳۸۶ خورشیدی ، پس از آنکه فشارهای بین المللی رسانه ای علیه سنگسار و اعدام در ملاء عام در ایران صورت گرفت، آیت الله هاشمی شاهرودی، رئیس وقت قوه قضائیه طی بخشنامه ای داخلی و بدون تبدیل آن به قانون، صدور این گونه احکام را ممنوع اعلام کرد.بخشنامه ای که از سوی دادگاه ها ، اعتنای چندانی به آن نشد. چرا؟خلیل بهرامیان: ببینید. آیت الله شاهرودی همیشه بخشنامه در مقابل قانون صادر می کرد. این مسئله حالت گفتار درمانی داشت. استنباط من این بود که ایشان به نحوی عمل می کرد که یکی به میخ و یکی به نعل می زد.اگر می خواهید که اعدام در ملاء عام انجام نشود، لایحه تنظیم کن و ببر به مجلس تا تصویب شود. این دعواها چیست؟ مگر می شود شما درباره قانون با بخشنامه و دستورالعمل جلوی حکم را بگیرید؟استنباط من این است که اینها در جهت آرام کردن جامعه است. این بخشنامه ها کاربردی نیستند و به درد نمی خورند. بیشتر حالت تظاهر در جامعه ایجاد می کند.»بسیاری از مدافعان این گونه احکام، علتش را دستورات اسلام می دانند، استدلالی که احمد قابل، پژوهشگر دینی و فقهی ساکن مشهد آن را رد می کند.احمد قابل: این مسئله را در دو جهت باید بررسی کرد. یکی اینکه این حکم در متن خود شریعت هیچ امر الزامی نیست که باید به صورت علنی اجرا شود.به عنوان مثال در مورد مجازات زناکار گفته شده است که می تواند این مجازات در معرض گروهی انجام شود. حتی گفته نشده که باید در معرض عموم باشد. بلکه گفته شده که باید گروهی شاهد اجرای حکم باشند که این افراد دارند کیفر می شوند.
آنچه که به آن تصریح شده است این است که اگر فقیهی این فتوا را بدهد یا تاکید بر اجرای این قانون داشته باشد، می شود آن را به حساب شریعت گذاشت.اما در بقیه موارد که شریعت درباره آن سکوت کرده است، آقایان در حین فتوا استنباط می کنند حالا که در آنجا به کیفر علنی اشاره شده است، لابد در باقی موارد هم اشکالی ندارد.در صورتی که ما در فقه شیعه مبحث قیاس نداریم. یعنی نمی شود از اینکه در یک جای دیگری مجوزی برای صدور حکمی صادر شده است، از آن به عنوان جواز برای سایر موارد استفاده کرد. مگر اینکه بر آن تصریح شده باشد یا اینکه کشف شود که ملاک صدور این دو کاملا یکسان است.»خلیل بهرامیان، حقوقدان با تجربه ای که سالهاست بر پرونده های مختلف در دادگاه های ایران کار می کند، درباره تاثیر مجازات های خشنی چون سنگسار یا اعدام در برابر چشمان کودکان و نوجوانان در خیابان ها می گوید:«وقتی افراد را در جامعه و در ملاءعام اعدام می کنید، حجب و حیای عمل خطا را از مردم می گیرید و در جامعه متشنج این امر درست معکوس عمل می کند.یعنی برای آدمی که اصولا برای کشتن یک مرغ یا گنجشک دست و بالش می لرزد، مقوله کشتن یک انسان و اعدام برایش یک امر عادی می شود. این مسئله جامعه را بیشتر به سمت رفتارهای خشن ، نادرست و تهاجم آمیز قرار می دهد.اصولا مجازات های سنگین هیچ نتیجه ای ندارد بلکه باید مسائل عمقی جامعه را در نظر گرفت. اینکه این اعدام ها و این مجازات ها و ایجاد ترس و وحشت به نفع چه کسی تمام می شود؟باید دید که در پس این قضیه چه کسی نفعی می برد؟ این را دقیقا بررسی کرد و یک تحلیل دقیق روانشناختی و جامعه شناسانه ارائه داد.»همین نکته را آزاده کیان، استاد دانشگاه و جامعه شناس از دید جامعه شناسی بیان می کند.آزاده کیان: مجازات های این چنینی در ملاء عام درست است که ایجاد وحشت و رعب می کنند ولی در ضمن به خشونت هر چه بیشتر در جامعه دامن می زنند.ثابت شده است افرادی که این مجازات ها را از نزدیک نگاه می کنند، بعدا می توانند بر سایر افراد دیگر، خشونت اعمال کنند.به همین دلیل به لحاظ تربیتی هم این مسئله به هیچ وجه درست نیست. یعنی این مجازات ها بیشتر به دامنه خشونت ها دامن می زند تا اینکه بخواهد آن جرم را از اجتماع پاک کند.»در دنیای امروز سالهاست که تنبیه خشن به روش هزاران سال پیش منسوخ شده است، چرا که تاثیر آن معکوس است.این روش ها نه تنها از جرم نمی کاهد بلکه آن را ترویج هم می دهد. با این حال همچنان مجرمانی در خیابان های ایران بر دارها می لرزند و کودکان ایرانی با چشم هایی ترسیده به این رعشه ها چشم می دوزند.
|
ssepehr - ایران - ایران
|
اعدام در ملا عام کاری بس نکوهیده و منفور است و این اعدامهایی که در برابر چشم مردم انجام میشود نه تنها آمار جرایم را پایین نمی آورد بلکه باعث هرج و مرج ولجام گسیختگی در جامعه میشود و همین است که مدام اخبارهای غم انگیزی از گوشه کنار مملکتمان میشنویم که جای تامل دارد مثلا کودکی که توسط پدرش سوزانده شد ویا دختری بدست عزیزترینش یعنی مادر کشته شد!!و...... از این دست حوادث تلخ وجانگداز که افراد را سنگدل کرده و قبح اعمال زشت و غیر انسانی وحتی غیر حیوانی!! را در نزدشان از بین برده!! به امید برچیده شدن این عمل غیر انسانی در جامعه ما ودیگر جوامع. |
چهار‌شنبه 18 خرداد 1390 |
|
|
ARTEMIS-SW - فرانسه - پاریس
|
یکی از برکات اسلامی عنننننننننننقلاب شکوهمند مجاهد چپ و ملی منقلی در 1357/قادسیه ی شماره ی 2// شاه بد بود???لااقل کسی را جانشین میکردید که نقاط ضعف او را نداشته باشد نه اینکه جاده صاف کن کثیفترین قشر اجتماع ملا شوید و خود پس از به چاه انداختن ملت به خارج بگریزید و بازار شعارهای پوچ را رواج دهید تک تک کسانیکه به دعوت خمینی لبیک گفتند در تمام جنایات پس از 1357 سهیم هستند برای همین در همین سایت ناسزا به رژیم قبل می گویند برای پوشانیدن خیانت خود/حتی اگر رژیمی را اورده بودید که یک میلیونیم بهتر از قبل بود جواب من سکوت بود///برای من مهم نیست که حتی همفکران من مرا تائید کنند یا تکذیب//حقیقت والاترین است// |
چهار‌شنبه 18 خرداد 1390 |
|
|
porharfi - هلند - آرنم
|
مــَردُمی که به تماشا می ایستند!!..خوابشان میبرد؟؟!..و اگه روزی برای یکی از. نزدیکانشان پیش آیـــــ......!!؟؟؟؟ |
چهار‌شنبه 18 خرداد 1390 |
|
|
لیلی ایرانی - ایران - تهران
|
تا وقتی مردم بیمار و کم سوادو اسلام زده برای تماشای مرگ تدریجی یک انسان همیشه اماده هستن این رسم به جای خودش باقیه.این حکومت بزودی سرنگون میشه ولی با این مردم چه کنیم؟ |
چهار‌شنبه 18 خرداد 1390 |
|
|
sourena.de - آلمان - اشتوتگارت
|
این اظهار نظرهای کارشناسانه بدرد حکومت قرون وسطایی و عقب افتاده ولی وقیح نمیخوره چون شعور لازم برای درک آنرا ندارند و یاسین تو گوش خر خوندنه!!! |
چهار‌شنبه 18 خرداد 1390 |
|
|
sora.sefid - ایران - تهران
|
ببخشید سوال دارم؟! یه نامرد به یه دختر بچه 8 ساله تجاوز میکنه و میکشتش، یه نامرد به یه زن باردار تجاوز میکنه و بچه میمیره، دو تا نامرد میرن تو آرایشگاه به عروس و خواهر عروس صاحب آرایشگاه تجاوز میکنن، 3 تا پسر به دختر بچه 3 ساله تجاوز میکنن و میکشنش، 12 13 تا نامرد به زنای 3 تا خانواده در حال پیکنیک جلوی شوهرا و بچه هاشون تجاوز میکنن. به نظرتون باید این نامردای کثافت و چی کار کنن؟! اعدام کمشونه..... |
چهار‌شنبه 18 خرداد 1390 |
|
|
Royan - المان - المان
|
ora.sefid - ایران - تهران همه این نامردها را باید مجازات کرد ولی نه در ملا؛ عام تو اخبار هم اعلام کنند که این نامردها اعدام شدند کافی هست . در درجه اول تقصیر گردن اون نامردهائی است که سال 57 انقلاب کردن و در درجه دوم باید اول آخوندا و خائنه ای و دارودسته اش را اعدام کرد که مردم را به چنین روزی انداختن ملت بی فرهنگ دنباله رو آخوند ادم بشو نبودن حیف از زحماتی که شاه و رضا شاه در این راه کشیدند. |
چهار‌شنبه 18 خرداد 1390 |
|
|
khosh bavar - ایران - یزد
|
sora.sefid : امیدوارم سوالتون جدی باشه, زیرا جواب سوال شما بسیار اسان هست و انهم از اینجهت اسانه که شما چرا به " علت و شدت " این پدیده جدید جنایات در ایران توجه ندارید که حاصل سیاست غلط ایران اسلامیست چه از نظر اعدامهای خیابانی که باعث " ترویج " قتل و خشونت خواهد شد و چه از نظر فشار جنسی بیش از حد بر این قشر پرانرژی که " گروگان " هورمونش میباشد که بخاطر " نبود " روسپخانه, باعث چنین جنایتی میشوند . |
چهار‌شنبه 18 خرداد 1390 |
|
|
لیلی ایرانی - ایران - تهران
|
sora.sefid - ایران - تهران وایسا وایسا انقدر تند نرو.با اینکه من با اعدام این نامردایی که تو گفتی هم مخالفم اما مگه همه اعدامیها اینطور جنایتهایی کردن که اعدام حقشون باشه.یه پسر 16 ساله که تو یه دعوا زده دوستشو کشته باید اعدام بشه؟حالا اعدام زندانیای سیاسی که بماند.بعدم دقت کن این تاپیک در ایراد گرفتن به اعدام در ملا عام هست که باعث نهادینه شدن خشونت بین مردم میشه.حالا حتما باید اون نامردایی که گفتی رو بیارن جلو روی شما اسلامیا اعدام کنن که لذت ببرین؟ |
چهار‌شنبه 18 خرداد 1390 |
|
|
م ر - ایران - تهران
|
قابل توجه کسانی که تا اتفاقی می افته از دین و اسلام میدانند که بنظر من این تفکر اصلا درست نیست بهرحال هر کسی دارای یک دینی است و ادیان های زیادی در دنیا وجود دارد و همه ملتها باید بر دین خود احترام بگذارند ولی متاسفانه ما ایرانیها تا کوچکترین اتفاقی می افته از دینمان شاکی میشویم در صورتیکه اگر در همان کشورهای اروپایی برگردیم چگونه حاکمان و پادشاهان مردم بی گناه را با گیوتین در جلوی چشم مردم گردنهایشان را میزدنند بهرحال ظلمی که در وجود کسی نقش بسته و هیچ چیزی جز منافع خودش را در نظر نمی گیرد هیچ ربطی به دین حالا چه اسلام باشه چه مسیحی چه یهودی چه نصرانی هر دینی این برمیگرده به ذات آن شخص یک قاتل یا یک دزد وقتی دست به چنین کاری میزند اون منافع خودش را میبیند دیگه کاری بر بی گناهی اون شخصی که به قتل میرساند ندارد دولتمردان حکومتی هم همینطور اونها منافع شخصی و بقا حکومتی خودشان را در نظر میگیرند و دست به ظلم و ستم و کشتار میزنند پس ربطی به دین و اسلام و مسیحیت و غیره .. ندارد . |
پنج‌شنبه 19 خرداد 1390 |
|
|
sora.sefid - ایران - تهران
|
بچه ها من گفتم اونی که تجاوز کرده باید اعدام بشه. نگفتم اونی که قتل کرده یا سیاسی بعد نگفتم در انظار عمومی. من مخالف شدید این سیاستای پوچو اعرابی و انسان ستیزم. لیلی برای اطلاعتون میگم من مسلمان نیستم اما شاید شما باشید. |
پنج‌شنبه 19 خرداد 1390 |
|
