مکارم شیرازی: مهریه باید عند الاستطاعه شود

 
مکارم شیرازی: مهریه باید عند الاستطاعه شود

آیت‌الله ناصر مکارم‌ شیرازی، از مراجع شیعه در قم، با انتقاد از «مهریه‌های سنگین»، آنها را بی‌اعتبار و «باطل» خواند و از دستگاه قضایی خواست که عنوان مهریه را از «عند المطالبه» به «عند الاستطاعه» تبدیل کند.

به گزارش مهر این مرجع تقلید در سلسله جلسات مباحث تفسیر قرآن در قم٬ مهریه سنگین را «عامل دشمنی در خانواده» بر شمرد و با اشاره به ناتوانی برخی از مردان در پرداخت مهریه‌های سنگین همسرشان، پیشنهاد داد که مهریه به شکل عند الاستطاعه گرفته شود.

در قوانین حقوقی اسلامی، مهریه عند المطالبه اصطلاحا به مبلغی گفته می‌شود که هنگام عقد ازدواج تعیین می‌شود و پس از آن به محض درخواست و مطالبه زن، شوهرش باید آن را مانند یک بدهی بپردازد. اما مهریه عند الاستطاعه تنها در صورت توانایی و استطاعت مرد برای پرداختش، قابل‌مطالبه از سوی زن است.

افزایش شمار مردانی که به خاطر ناتوانی در پرداخت مهریه همسرشان به حبس افتاده‌اند، مقامات قضایی و کارشناسان اجتماعی را درباره تبعات این افزایش شمار زندانیان مهریه، نگران کرده است.

مهریه عند الاستطاعه به عنوان یک انتخاب

بحث عندالاستطاعه شدن مهریه از سال 1386 به طور جدی مطرح شد. در آن زمان سه ماه پس از اظهار نظر محمود هاشمی شاهرودی٬ رییس وقت قوه قضاییه درباره اصلاح قوانین مربوط به مهریه٬ حسین‌علی امیری معاون او در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با صدور بخشنامه‌ای خطاب به سردفترداران سراسر کشور٬ آنها را مکلف کرد به هنگام ثبت ازدواج٬ مهریه را به عنوان مهریه عند الاستطاعه و به عنوان یک شرط ضمن عقد ثبت کنند.

آقای هاشمی شاهرودی که در زمان اداره دستگاه قضا از مخالفان مهریه‌های سنگین و عندالمطالبه شدن مهریه بود٬ همزمان با صدور فتوای برخی از مراجع قم مبنی بر اینکه به زندان انداختن مردان به بهانه مهریه خلاف شرع است٬ زندانی شدن افراد به واسطه مهریه‌های سنگین را خلاف قانون تحکیم خانواده و زندانیان مهریه را یکی از مهم‌ترین مشکلات دستگاه قضایی جمهوری اسلامی عنوان کرد.

«تضییع» حق زنان

طرح این مساله و بخشنامه یادشده که پرداخت مهریه را به استطاعت مالی مرد منوط می‌دانست٬ مخالفت برخی از مدافعان حقوق زنان را برانگیخت.

آنها عندالاستطاعه شدن مهریه را به ضرر زنان و قدمی به سوی تضییع بیشتر حقوق آنها می‌دانند.

شهلا اعزازی٬ مدیر گروه زنان انجمن جامعه‌شناسی ایران، همزمان با صدور این بخشنامه در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، عندالاستطاعه شدن مهریه را سبب «ضایع‌شدن حق زنان و تامین‌کننده منفعت مردان» و «راهکاری سنتی که جایگزین یک راهکار سنتی ناکارآمد دیگر شده است» بر شمرد.

همچنین فریده غیرت٬ حقوقدان٬ در گفت‌وگو با ایلنا٬ با تاکید بر نیاز به ریشه‌یابی مساله تعیین مهریه‌های بالا از سوی زنان٬ گفت که اگر به زنان تضمین داده می‌شد که از حقوقشان دفاع می‌شود٬ آنها برای کسب حقوق برابر در زندگی مشترک از مهریه‌های بالا به عنوان اهرم فشار استفاده نمی‌کردند.

موافقان عندالاستطاعه شدن مهریه٬ این عنوان را ضایع‌کننده حقوق زنان نمی‌دانند. آقای امیری٬ رییس سازمان ثبت اسناد هم‌زمان با صدور بخشنامه یادشده٬ با تاکید بر توافق زوجین در امضای تبصره عندالاستطاع٬ گفته بود: عندالاستطاعه شدن مهریه به این معنا نیست که مهریه زنان ساقط شود٬ بلکه هروقت زوج توانایی پرداخت مهریه را داشته باشد٬ پرداخت مهریه بر او الزامی می‌شود. به این ترتیب زنان به هنگام طلب مهریه باید ابتدا توانایی مالی همسر خود را به اثبات برسانند و بعد از آن درخواست طلب مهریه را مطرح کنند.

togyan - انگلیس - لندن مکارم شیرازی, هر وقت این اسم را میبینم یا میشنوم بی اختیار یاد روباه مکار میافتم. خداییش هم قیافش یه جورهای شبیهه روباه است. با عرض معذرت از همه روباها. دوشنبه 1 شهریور 1389

sapho - ایران - اصفهان خانه از پای بست ویران است. مهریه در کل مزخرفه باید قانون تقسیم اموال بعد از طلاق باشه نه حق زن خورده شه نه هیچ پسری تحت فشار قرار بگیره دوشنبه 1 شهریور 1389

svenskpojke - سوئد - یمتلند خوب است اینطوری اگر زن مهریه خواست میگوییم نداریم دوشنبه 1 شهریور 1389

Geelongcat - استرالیا - سیدنی مخصوصا در زمانیکه هم زن و هم شوهر کار میکنند مهریه بی معنی است. تقسیم عادلانه دارایی بله. مهریه نه. انهم دارایی که در دوران زندگی مشترک بدست امده نه قبل از ازدواج. دوشنبه 1 شهریور 1389

jeneral75 - ایران - اصفهان بله. بحث مهریه از کل،بنیاد درستی نداره . حالا با توجه به بودن این امر خرافی در ایران همان عندالاستطاعه بودن خیلی منصفانه تر از شرایط کنونی اش است دوشنبه 1 شهریور 1389

habibollah - ایران - تهران خدایی خانواده هاشورشودرآوردن.دوهزار سکه ٍسه هزارسکه ٍچهارهزارسکه..... معلومه که اگه قصه ای پیش بیادمدآویزون میشه.من نمیدونم این قصه مهریه فقط توایرانه یاتوکشورهای دیگه هم هست؟ دوشنبه 1 شهریور 1389

iranazadiran - ایران - تهران شبیه سمندون شده البته ظاهرا وگرنه اون بیچاره بچه دیو خوبی بود و این پیرمرد دیو بد و طماع و آدم فروش و فریب خورده. دوشنبه 1 شهریور 1389

adamkoki - ایران - تهران - هفت چنار habibollah - ایران - تهران. دوست عزیزم . مهریه مربوط به مسلمون هاست و حکم خداست برای زنان در قرآن. سوره ی مبارکه نساء آیه ی 20 دوشنبه 1 شهریور 1389

sepher - استرالیا - سیدنی habibollah - ایران - تهران . ایران اونجوری هست توی کشور های غربی نیست. سه‌شنبه 2 شهریور 1389

hovakhshatare - ایران - تهران به به واقعا آدم وقتی به این چهره نورانی نگاه می‌کنه فکر می‌کنه همین الان از طویله تشریف آوردند بیرون!! در مورد مهریه هم این تنها موردی هست که در ایران یه کمی میتونه حق تضییع شده زن در برابر مرد رو جبران کنه حالا جو مردسالارانه ایران و دین اسلام می‌خوان که همین حق رو هم از زن بگیرن تا به کلی از انسانیت ساقطش کنند! بله اگه ایران از نظر فرهنگی و برابری حقوق زن و مرد در سطح اروپا و آمریکا بود من می‌گفتم مهریه قانون بیخودی است ولی در ایران باید باشه و عندالمطالبه هم باید باشه تا مردان حداقل یه اهرم فشار بالای سرشون داشته باشن که نتونن زورگویی رو از حد بگذرونن سه‌شنبه 2 شهریور 1389

sapho - ایران - اصفهان hovakhshatre باید نه مهریه باشه نه قوانین تبعیض آمیز و خشونت اونوقت زن تحت فشار نیست که اهرم فشار بر مرد بخواد سه‌شنبه 2 شهریور 1389

maryamafghan - اتریش - سالزبورگ togyan - انگلیس - لندن_Geelongcat - استرالیا - سیدنی جایی مثل ایران و افغانستان مهریه ئه نعمت واسه زنا سه‌شنبه 2 شهریور 1389

sapho - ایران - اصفهان maryamafghan به عنوان یه دختر بزرگ شده تو جامعه مردسالار درکت میکنم ولی وقتی زن آزادو قویه نه مهریه میخواد نه مرد مجبور به پرداخت نفقه چهار‌شنبه 3 شهریور 1389