ترکیه: نه تنها فارابی که نظامی گنجوی هم متعلق به ماست!

رأی دهید

‌سه شنبه ۱۱ فروردین ۱۳۸۸ - ۳۱ مارچ ۲۰۰۹

ایربا - گروه گزارش و تحلیل: در حالی که چندی پیش اظهار نظر رئیس فرهنگستان هنر قزاقستان در حضور علی معلم مبنی بر ملیت قزاقستانی فارابی با واکنش گسترده محافل فکری و ادبی ایران مواجه شد، رادیو و تلویزیون دولتی کشور ترکیه با انتشار گزارشی نسبتا مفصل از معتقدان به ایرانی بودن این فیلسوف بزرگ انتقاد کرده و تاکید کرده است که این شخصیت علمی، ترک بوده است!

به گزارش پایگاه تحلیلی - خبری ایران بالکان (ایربا) این رسانه دولتی کشور ترکیه یادداشت خود به قلم "محمدرضا هیات" در این باره را اینگونه آغاز کرده است: « چندی پیش رئیس فرهنگستان هنر قزاقستان که برای امضای قراردادی با فرهنگستان هنر ایران به تهران آمده بود، ابونصر فارابی فیلسوف بزرگ شرق را یک شخصیت قزاقستانی معرفی نمود و او را مورد تجلیل قرار داد. این اظهارات سبب شد تا برخی از نویسندگان ایرانی طی مصاحبه ها و نوشته هایی به اعتراض پرداخته و سخنان رئیس فرهنگستان هنر قزاقستان را نادرست و دور از واقعیت تلقی نمایند.»

در ادامه این گزارش با طرح ادعایی جالب توجه مبنی بر اینکه "شخصیت هایی چون نظامی گنجوی، مولانا، صائب تبریزی، قطران خاقانی و بسیاری دیگر از مفاخر ادبی ایران، ایرانی نبوده اند!" می خوانیم: « پیش از این نیز مشابه چنین اعتراضاتی در مورد بسیاری از شخصیت های جهانی مانند حکیم نظامی گنجوی، مولانا، صائب تبریزی، قطران، خاقانی و غیره نیز مطرح گردیده و بدون توجه به هویت قومی و زبانی مفاخر علمی و ادبی و تنها با تکیه بر زبان نوشتاری مورد استفاده آن دوران اظهارنظرهای غیر علمی ارائه شده است.»

رسانه رسمی کشور ترکیه ادامه می دهد: « در سده های گذشته هر یک از زبان های ترکی، فارسی و عربی به عنوان سه زبان اصلی ممالک شرقی دارای جایگاه و کاربرد خاصی بوده اند؛ عربی، زبان علمی و عرفانی آن دوران بود. اغلب دانشمندان غیر عرب نیز مانند حکیم فارابی، ابو ریحان و ابن سینا اثار علمی خود را به این زبان به رشته تحریر درآوردند. فارسی نیز زبان شعر و ادبیات بود که باز بسیاری از شعرای غیر فارس مانند حکیم نظامی گنجوی، مولانا، خاقانی شیروانی و قطران تبریزی اغلب و یا بخشی از اشعار خود را به فارسی سروده اند.»

این گزارش بدون توجه به قلمرو سرزمین ایران در دوره های گذشته و با طرح نمونه ای نه چندان مرتبط با این ادعای عجیب، می افزاید: « مشابه چنین اوضاعی در روسیه نیز تا قبل از قرن هجدهم وجود داشت و شعرای روس آثار خود را به زبان فرانسوی می سرودند ولی تاکنون هیچ ادعایی در مورد مورد فرانسوی الاصل بودن شعرای روس مطرح نگردیده و یا مورد توجه قرار نگرفته است.»

رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه با اشاره به این مسئله که «در سده های گذشته زبان ترکی، زبان سلطنتی و نظامی کشور بوده»، مدعی شده است که «در دورانی نه چندان دور تمامی درباریان اعم از ترک و غیر ترک به این زبان تسلط داشته اند و بسیاری از مکاتبات و قراردادهای سیاسی با دیگر کشورها به این زبان نوشته می شده است.»

به گزارش ایربا، این مطلب با اشاره به زندگی نامه حکیم ابوالنصر فارابی نوشته است: « گفته می شود، حکیم فارابی در طول مدت حیات خود، به ویژه در مصر همواره لباس مخصوص ترکان را بر تن داشته و بیشتر به ترکی تکلم می کرده است. اولین منابعی که اطلاعاتی در مورد حکیم فارابی در آن یافت می شود، به 200-150 سال پس از حیات وی تعلق دارند. به گفته دانشمندان او از بزرگترین فلاسفه اسلامی است و در میان آنان کسی به پایه و رتبه‌ی او در فنون نرسیده است. شیخ الرئیس ابوعلی سینا که خود از نوابغ شرق می باشد، به کتابهای او استدلال نموده و از کلمات و گفتار او درتألیفات خود استفاده نموده و بهره‌مند شده است.»

در این گزارش همچنین آمده است: « همانگونه که از نامش نیز پیداست، فارابی، فرزند شخصی بنام محمد بوده و جد او به طرخان و سپس به اوزلغ (اوزلوق) می رسد. طرخان یک عنوان ترکی است که در دوره های قدیم در میان ترکان بکار می رفته است. کلمه اوزلغ از ریشه "اوز" به معنی مهارت و با پسوند "لغ" (لوق) که از پسوندهای بسیار رایج در زبان ترکیست، ساخته شده و به معنی مرد با مهارت آمده است. کلمه "اوز" امروزه نیز در لهجه های مختلف ترکی کاربرد داشته و در ترکی ترکیه ای نیز در واژه هایی مانند "اوزمان" به معنی متخصص بکار می رود. استفاده از کلمه "الترکی" در آخر نام حکیم فارابی از سوی مورخین نیز بدین جهت است که فارابی در منابع تاریخی نیز همواره به عنوان یک فیلسوف و اندیشمند ترک شناخته شده و موسیقی ترکی و ایرانی نیز مدیون خدمات علمی و هنری او است.»

بخش مربوط به حکیم فارابی در گزارش مذکور با طرح این ادعا که « بسیاری از منابع از جمله "وفیات الاعیان" اثر ابوالعباس شمس الدین احمد بن محمد بن ابوبکر خلّکان بر ترک بودن فارابی تأکید کرده اند» پایان می یابد.

در ادامه گزارش این رسانه ترک زبان بدون توجه به این واقعیت که بخش قابل توجهی از ایرانیان سابق و کنونی نیز به زبان ترکی تکلم می کرده اند و این زبان صرفا منحصر به مرزهای مورد ادعا نبوده، حکیم نظامی گنجوی نیز به عنوان یکی از شعرای غیر ایرانی مطرح شده و آمده است: « حکیم نظامی اگرچه بیشتر اشعار خود را به فارسی که زبان شعر رایج آن دوران بود، نوشته ولی کلمات، ضرب المثل ها و مفاهیم ترکی را با مهارت خاصی در اشعار خود بکار برده، ترکها را مورد ستایش قرار داده و بارها بر ترک بودن خود تأکید کرده است.»

به گزارش ایربا، دو مورد از استدلال های این گزارش مبنی بر ترک بودن نظامی گنجوی، به این شرح است: « حکیم نظامی در اسکندرنامه قهرمان داستان خود اسکندر را "ترک رومی کلاه" می نامد. به عقیده حکیم نظامی ترک، مانند آفتابی است که از دریای چین طلوع کرده و کوهساران را روشن می سازد: دگر روز کین ترک سلطان شکوه / ز دریای چین کوهه برزد بکوه»؛ همچنین « او زمانی که می خواهد بزرگترین پیغمبران، امپراتوران و فرماندهان را توصیف کند، صفت ترک را بکار می برد.»

این گزارش همچنین افزوده است: « حکیم نظامی گنجوی همچنین بسیاری از مفاهیم و ضرب المثل های رایج در زبان ترکی را به فارسی ترجمه نموده و در اشعار خود با مهارت خاصی بکار برده و بدین ترتیب در انتقال مفاهیم، واژه ها و مثل های فولکلوریک ترکی به زبان و ادبیات فارسی نقش بزرگی ایفا کرده است.»

نویسنده این گزارش همچنین مدعی است که با سبب به کار گیری برخی کلمات ترکی در آثار حکیم نظامی گنجوی از جمله " آلاچیق، آماج، بیرق، سنجاق به معنی پرچم، تتق به معنی سایه بان، توتماج نوعی غذای ترکی، چالش به معنی حمله، بزک به معنی زینت، قلاوز به معنی راهنما، طغان به معنی باز و مرغ شکاری، قارینجا مورچه، اوزان خنیاگر، گردک حجله" او فردی غیر ایرانی بوده است!

انتشار این گزارش از سوی رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه در حالی صورت می گیرد که این شبکه چندی پیش با انتشار مطلبی مشابه، مدعی شده بود که عید نوروز نیز از جمله میراث فرهنگی این کشور محسوب می شود!

طرح ادعای مذکور از سوی رسانه رسمی کشور ترکیه در حالی صورت می گیرد که مدتی قبل، حسن بلخاری قهی، رئیس پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر، در گفت و گویی که با یکی از رسانه های ایرانی انجام داد تاکید کرد: بلخاری ادامه داد:«ابوعلی سینا دانشمند ایرانی نیز در افشنه بخارا که در حال حاضر در کشور ازبکستان است متولد شده است اما جهانیان همه بر این باورند که ابن سینا یک دانشمند ایرانی است و به اندیشه و تاریخ ایران تعلق دارد.»

او در این گفتگو یادآور شد که «در زمان‌های قدیم نیشابور و ری به‌عنوان دو حوزه علمیه قدرتمند در منطقه شناخته شده بود و مستعدان تحصیل علوم متفاوت برای کسب علم به این دو حوزه سرازیر می‌شدند زیرا در این دو مرکز علمه اساتید برجسته‌ای حضور داشتند و مجالس علمی فراوانی وجود داشت.»

وی تاکید کرد:«بنابراین ایران محل تربیت و رشد اشخاص چون فارابی و ابن سینا بوده است و تفکر این اندیشمندان در ایران به بارنشسته بنابراین مطلقا اعلام می‌کنیم این اشخاص به تاریخ ایران تعلق دارند و از افتخارات ایرانیان به شمار می‌آیند.»

بلخاری در عین حال تصریح کرد که برخی جریان‌های بیگانه سعی دارند هویت فرهنگی ایران را به اسم خود مصادره کنند و ادعاهایی از قبیل ترک خواندن مولانا، قزاق خواندن فارابی، ملاصدرا، ازبک خواندن ابن سینا، و حتی عرب نامیدن خلیج فارس، همه و همه مصداق‌های بازری از تهاجم فرهنگی هستند که در مواجهه با این جریانات باید تمهیدات ویژه‌ای را در نظر گرفت.

klopatra7 - آلمان - دوسلدورف

کشور خودتون آدم درست حسابی نداشته چرا میخواین مال ما رو بدزدین ولشون کنی کم کم میگن حافظ هم ترک بوده.اون زمانها همه اینها مال قلمرو ایران بوده و اینها هم ایرانی بوده اند. حالا به هر زبانی که هر چی میخوان بگن. ایران شده مثل گوشت قربونی هر کی میخواد یه چیزی ازش بدزده ببره عربه خلیجو میخواد بدزده ترکه هم مولانا و نظامی و فارابی. چند روز دیگه حتما پاکستان هم میاد میگه کورش کبیر پاکستانی بوده

دوشنبه 17 اسفند 1388

iranazadiran - ایران - تهران

اصلا مولانا مال شماست اصلا ایران هم مال شما بوده و بعد از شما جدا شده. ای شاه بزرگ ایران با رفتن تو همه چیز از ایران رخت بربست نفرین بر عاملان شورش 57 .

دوشنبه 17 اسفند 1388

MIRZADEH E ESHGHI - آلمان - دوسلدورف

لابد کوروش هم یا عرب بوده یا ترک یا قرقیز!

دوشنبه 17 اسفند 1388

mashady - انگلیس - منچستر

لعنت به همه پادشاهان و حاکمان گذشته و امروز

دوشنبه 17 اسفند 1388

mashady - انگلیس - منچستر

لعنت به همه پادشاهان و حاکمان گذشته و امروز منچستر

دوشنبه 17 اسفند 1388

ukguy4u - بریتانیا - لندن

تهاجم فرهنگی واقعی اینه نه اونیکه جمهوری اسلامی میگه .

دوشنبه 17 اسفند 1388

sirus - ایران - تهران

به نظر من اگر یک اقدام هماهنگ و سراسری در مقابل این حرکات انجام گیرد این آقایان از تکرار چنین ادعا‌هایی‌ دست بر خواهند داشت. //ائاا

دوشنبه 17 اسفند 1388

SarayeAzadi - انگلیس - لندن

کوروش بزرگ آسوده بخواب, شاه فقید روانت شاد راحت شدی..امروزه فرزندانت نگاه پر از آه و با حسرت به دیروز نگاه میکنند و از فردا هراسانند که. مبادا بی رگ و ریشه ای بیاید و صاحب خانه شود.

دوشنبه 17 اسفند 1388

Pezhman - اتریش - وین

هموطنان باید مواظب هندی ها باشیم ... حتما' هندوستان هم می خواهد خمینی کبیر....رامثلا' با گاندی و امثالهم طاق بزند. کور خوندن.

دوشنبه 17 اسفند 1388

mordad-dagh - انگلستان - لندن

نه عزیزم فقط احمدی نژاد مال شما بوده که هنگام فرار ترکهای عثمانی از ایران یادتون رفت ببریدش. بیاین. بیاین ما از حقمون گذشتیم. مال شما...نخواستیم.

دوشنبه 17 اسفند 1388

IranIndia - هند - هند

اینم ازعواقب مصادره ایران به اسم فارس.اگه حضورملیتهای غیرفارس به رسمیت شناخته می شد ترک بودن لزوما مساوی باترکیه ای بودن نبود.

دوشنبه 17 اسفند 1388

mardin delfani - انگلیس - برادفورد

بدبختی ما اینجاست شاه هرچند یک دیکتاتور نادان بود ولی خداییش به این کرکسهای مرده خور دور و بر ایران رو نمیداد اما همینکه رفت اول از همه صدام برای گرفتن اهواز حمله کرد.ترکمنستان شهر فیروزه را بی سر و صدا و با رضایت آخوندها برد.شیوخ شترچران خلیج فارس رو میخوان و حالا ترکیه ای هایی که تا1000 سال پیش از مغولستان به سرزمینهای کنونی نیامده بودند مشاهیر ما رو میخوان.چرا اینها خامنه ای رو نمیخوان تا ما دودستی و با یک مقدار پول به اندازه کامیون قبلی بهشون تقدیم کنیم و خنده اونجاست همیشه روز نوروز تو ترکیه کردها را کشتار میکنند که چرا این روز را جشن میگیرند حالا فهمیدن که اینها کوتاه نمیان بالاجبار دارن ملیش میکنند تا حساسیتش نمونه

دوشنبه 17 اسفند 1388

mehrdad_la - امریکا - لس انجلس

دوستان کم اطلاع من این ترکها راست میگن خوب.حتی همون تور که میدونین خدا چون خودش ترکه. اول ترک افرید..برید خوب تاریخ واقعی رو بخونین.شما فکر میکنین خط و تمدن رو کی به جهانیان یاد داد.معلوم خب اتا ترک

دوشنبه 17 اسفند 1388

alireza.ch - سوییس - نوشاتل

وقتی ملتی تاریخ نداشته باشد ناگزیر است از جعل آن.

دوشنبه 17 اسفند 1388

aghle kol - ایران - تهران

بابا اینکه چیزی نیست در چندین شهر ترکیه بتازگی شروع به کار گذاشتن مجسمه پادشاهان کرده اند و بسیاری از پادشاهان ایران را با اضافه کردن پسوند ترک بنام خود مصادره کرده اند(برای مثال اقا محمد خان ترک) و معتقدند امپراتوری ترک از مرزهای یونان شروع و تا وسط های چین گسترده بوده. و کوروش و داریوش کبیر از پادشاهان امپراتوری ترک می باشند. و دولت ترکیه بشدت کتابهای تاریخ شان را تغییر میدهد. وقتی به انها گفتم همه چیز قبول پس جنجال کنونی بر سر فیلم 300 چیست و پادشاه ایران لب مرز یونان چکار می کرد . حرفی برای گفتن نداشتند. از ماست که بر ماست. چوبی که نرم گشت خورد موریانه اش.

دوشنبه 17 اسفند 1388

Sh T - ایران - تهران

اصلا همه چی ماله شما. شما برای داشتن فرهنگ و اصالت نداشته حاضرید از بقیه دزدی فرهنگی بکنید ، دولت ما هم در تلاشه همه فرهنگها و آئین و تاریخ و آثار باستانی مردم ایران زمین رو پاک کنه مثل اسرائیل که قراره محوش کنه!!! اصلا بیا خرابه های تخت جمشید رو ببر با چسب بچسبون ازمیر . معبد آناهیتا هم بذار میدون تقسیم استانبول . پاسارگاد هم بذاری آدانا بد نیست . جنگلهای شمال هم ببرید آنتالیا منظره قشنگ تر میشه . دماند رو نمیخواید؟! یادم رفت بیستون رو بدم ، راستی فردوسیتون عجب شاهنامه ای داره یادتو باشه هفته دیگه بزارید کاره سفره هفت سینتون . دلتون بسوزه ما یه رئیس زورکی داریم بانمک یه رهبر داریم نگـــــــــــــــــــــــــــــــو!!! یه 2 جین امام واقعی داریم یه 2000 تایی هم امامزاده. ما بیشتر وقتها ناراحتیم آخه اینجا خوشحالی گناهه . ما آمار اعدام و زندانی داریم بیا و ببین............ خدایا سوختم از بس خواستم ایران رو نجات بدی

دوشنبه 17 اسفند 1388

bita tehrani - کانادا - ونکوور

بیایید اهالی تازه به دوران رسیده دنیا مموتی همه مملکت را چوب حراج زده.تاریخ,شاعر,فیلسوف,...دریای شمال و جنوب,...اتیش زده به مال و اموال باباش....به همه تون میرسه.عوضش هر چی ملاواخوند و تروریست دارید از دم خریداره.

دوشنبه 17 اسفند 1388

afsaneh2010 - فرانسه - نیس

کم کم هویت ایرانی ما را هم میگیرند کسی هم صداش در نمیاد. این ترکها مجبورند از این و اون دزدی کنند ولی ما نباید به اینها اجازه بدیم. لعنت به خمینی هندی زاده که با نفرت از ایرانیها مملکت ما رو نابود کرد. البته تقصیر خودمان هم هست هی عاشورا امدید زدید تو سرتون یا حسین گفتید فکر میکنید چند در صد فارابی را می شناسند!

دوشنبه 17 اسفند 1388

کاوه اهنگر - ایران - مشهد

شیر که پیر میشه خرم لگدش میزنه

دوشنبه 17 اسفند 1388

داود متال - ایران - تهران

IranIndia - هند - هند . ایول گل گفتی.

دوشنبه 17 اسفند 1388

mortaza_hrt - افغانستان - هرات

سلام اگر ما به تاریخ مراجعه کنیم کشور ایران و بخشی از افغانستان (هرات.غزنی مزار شریف.کابل)و بخشی از ترکیه یک کشور بود ان هم بنام آریانا که بعد نام آن خراسان شد.پس تمام دانشمندان ذکر شده از نسل آریا و خراسان زمین بودند اما اینکه از کدام شهر هستند فرق میکنند مثلا مولانا جلاالدین بلخی از(بلخ-مزارشریف) است و یا خواجه عبدالله انصاری که از هرات است .ولی من افتخار میکنم که تمام این دانشمندان اجداد ما یعنی آریایی هستند

دوشنبه 17 اسفند 1388

homan joon - ایران - تهران

شهر که خر تو خر میشه قورباغه هم هفت تیر میکشه دیگه!. راستی فکر کردید چرا از بین این همه کشور فقط الان همه دارن از ما این جور چیزا رو چپاول میکنن

دوشنبه 17 اسفند 1388

parvin ariya - ایران - اصفهان

به عربها گفتیم سوسمار خوار به ترکها گفتیم عقب افتاده و نفهم .. آذربایجان هم که بره بمیره اصلا قاطی آدم نیست. عراق رو که دیگه حرفشو نزن بعضی از ما تنها چیزی که از عراق میدونیم جنگ و صدام بود بعلاوه کربلا و نجف تازه ، سوریه هم که …. تازه بادی به غب غب میندازیم و میگیم همه ی این کشور های دور رو اطراف تو قدیم بخشی از ایران بودند.(ولی خوب چون الان جز ما نیستند همه شون عقب موندن!!!!) حالا بیاییم داخل ایران یه نگاهی به اقوام ایرانی بکنیم: چی از اقوام ایرانی مونده؟ اقوامی که خون و جونشون رو برای ایران دادند؟ آیا به جز جکهای تحقیر آمیز و مسخره کردن لهجه های مختلف چیزی از اقوام ایرانی میدونید یا حداقل این اواخر شینیده ترکیه جز بیست کشور مهم دنیا در سازمان ملل است. دولت عراق و افغانستان به تدریج پله های دموکراسی رو طی میکند. آدربایجان در بین کشورهای دنیا در سالهای اخیر بالاترین رشد اقتصادی را در بین کشورهای دنیا داشته است. حال دوباره به خود بنگریم!

دوشنبه 17 اسفند 1388

ARTEMIS-SW - سوئد - مالمو

mashady - انگلیس - منچستر. بله خل و چلهای اسلامی چون تو لیاقت کورش را ندارید دم فرو بند!!!!

دوشنبه 17 اسفند 1388

sarbaz007 - المان - المان

باز شما زرر زدید عجب دولت فقط کوش میکنه

دوشنبه 17 اسفند 1388

surena1611 - آلمان - اشتوتگارت

سلام دوستان. این که چیزی نیست!!! بعضی از ترکهای افراطی مدعی هستند که کوروش کبیر به زبان ترکی حرف میزده!!!!!!!!!!! این ترکیه ای ها خودشون هم نمیدونند چی میگن. برای جذب توریست و پول دست به هر کاری میزنند. حالا هم برای خودشون تاریخ جعلی درست میکنند. از یک طرف تقویم اروپایی دارند و از طرف دیگه ادعای عید نوروز!!!

دوشنبه 17 اسفند 1388

کارگران بدون مرز - ایران - فارس

. پس شما ترکهای 50 سیلندر کشورتون کجا بوده

دوشنبه 17 اسفند 1388

baas - هلند - روتردام

فقط ملا نصرالدین وخرش متعلق به ترکیه است .

دوشنبه 17 اسفند 1388

جام جم - ایران - تهران

خاک بر سر ترکیه بی شعور . میگم کاشکی ادعا میکردن خمینی مال اونا بوده پسش میگرفتن

سه‌شنبه 18 اسفند 1388

farmehrf - کانادا - تورنتو

به یزدان که گر ما خرد داشتیم/ کجا این سرانجام بد داشتیم!؟