پرونده هسته ای ایران؛ ناکامی مذاکره سولانا و جلیلی

پرونده هسته ای ایران؛ ناکامی مذاکره سولانا و جلیلی

ابراز نومیدی از سوی خاویر سولانا در زبان دیپلماتیک معنای بسیار روشنی دارد: که این جلسه عملا به هیچ جا نرسید.

صحبت های سعید جلیلی، سرپرست مذاکرات هسته ای ایران، که فشارهای بین‌المللی را برای تعلیق غنی سازی اورانیوم 'غیرقابل قبول' دانسته، نیز بی نتیجه بودن جلسه را تأیید می کند؛ اگرچه که آقای جلیلی گفتگویش با آقای سولانا را در لندن مثبت ارزیابی کرد.

در واقع، از هر زاویه ای که به این ماجرا نگاه کنیم، این پرسش باقی می ماند که اساسا این دو نفر - با توجه به مواضع پیش‌دانسته شان - پنج ساعت در چه مورد صحبت می کرده اند.

هدف اصلی آقای سولانا از این گفتگوها این بود که بداند جمهوری اسلامی ایران سرانجام به خواست شورای امنیت سازمان ملل متحد گردن می نهد و فعالیت های مربوط به غنی سازی اورانیوم را تعلیق می کند یا نه.

پاسخ این پرسش می توانست در پنج ثانیه روشن شود.

اما با پایان گرفتن جلسه روز جمعه و آنچه از آن حاصل شده، پرونده هسته ای ایران به چه سمتی می رود؟ تحولات احتمالی بعدی چیست؟

نشست پاریس و تحولات آتی

در اولین گام، قرار است روز شنبه نمایندگانی از پنج عضو دائم شورای امنیت (آمریکا، بریتانیا، چین، روسیه، فرانسه) بعلاوه آلمان در پاریس ملاقات کرده و به بررسی گزینه های موجود در برخورد با ایران بپردازند.

آمریکا و متحدان غربی اش خواهان اعمال تحریم های گسترده تر علیه ایران هستند. این در حالی است که روسیه و چین تا کنون نظر موافقی نسبت به تشدید تحریم ها نداشته اند.

بنا بر این موضع چین و روسیه در جلسه روز شنبه اهمیت ویژه ای خواهد داشت. این جلسه فرصتی اولیه خواهد بود برای روشن شدن تغییرات احتمالی در مواضع چین و روسیه پس از ملاقات آقایان سولانا و جلیلی.

در صورتی که توافق بر سر تشدید تحریم ها علیه ایران در شورای امنیت حاصل نشود، سه کشور اروپایی ممکن است گزینه تحریم های اقتصادی از جانب اتحادیه اروپا را دنبال کنند.

اما نکته مهم این است که در همین حال ایران به فعالیت های هسته ای خود ادامه می دهد. شاید بتوان گفت که لحظه حقیقت به سرعت نزدیک می شود.

بسیاری کشورها می گویند از فعالیت های هسته ای ایران دل خوشی ندارند، اما تا کنون اقدام های بسیار محدودی به صورت جمعی انجام شده تا این ناخشنودی مجال ابراز بیابد.

برخی ناظران همچنان بر این باورند که تحریم های اقتصادی سختگیرانه می تواند نظر تهران را تحت تأثیر قرار بدهد و ابراز نگرانی می کنند که بدون تدابیر تنبیهی جدی، گزینه عملیات نظامی علیه تأسیسات هسته ای ایران موضوعیت بیشتری پیدا کند.