بررسی طرح پذیرش بخشی از فعالیت های غنی سازی ایران

بررسی طرح پذیرش بخشی از فعالیت های غنی سازی ایران

 خبرگزاری های عمده جهان به نقل از دیپلمات ها گزارش می دهند که آمریکا و متحدان آن سرگرم بررسی طرحی هستند که براساس آن اگر ایران از گسترش برنامه غنی سازی اورانیوم خودداری کرده و آن را در سطح فعلی نگاه دارد، سازمان ملل نیز کار به روی تحریم های بیشتر را متوقف خواهد کرد.

به هرحال موضع رسمی آمریکا و متحدان آن بریتانیا، فرانسه و آلمان درحال حاضر انجماد کامل غنی سازی اورانیوم است.

براساس درخواست های فعلی شورای امنیت ایران نه فقط باید غنی سازی را متوقف کند، بلکه باید از ساخت تجهیزات بیشتر و بازفرآوری مواد اتمی (reprocessing) نیز خودداری کند.

اما هفته نامه نیوزویک روز جمعه گزارش داد که بریتانیا اخیرا پیش نویس طرحی را تنظیم کرده است که براساس آن اگر ایران فعالیت های اتمی خود را در سطح فعلی نگاه دارد و آنها را گسترش ندهد، سازمان ملل روند گسترش تحریم ها را متوقف خواهد کرد. این طرح هم اکنون میان پنج عضو دائمی شورای امنیت و آلمان توزیع می شود.

دیپلمات ها نیز در گفتگو با خبرگزاری های رویتر و آسوشیتدپرس وجود چنین طرحی را تایید کرده اند.

به گفته دیپلمات ها چنین ایده ای ابتدا پیشتر در ماه جاری میان بریتانیا، فرانسه و آلمان به عنوان راهی برای برون رفت از بن بست در مذاکرات قدرت ها با ایران به بحث گذاشته شده بود که اکنون شکل جدی تری به خود گرفته است.

با این حال کاندولیزا رایس، وزیر خارجه آمریکا، همان زمان هرگونه پذیرش بخشی از غنی سازی در ایران را رد کرده و گفته بود که درخواست های کشورش و سایر کشورهای شورای امنیت از ایران تغییری نکرده و همانا توقف کامل است.

تحرکات تازه

دیپلمات ها روز جمعه گفتند که هدف طرح تازه کشاندن ایران به میز مذاکرات است اما "مقصود نهایی همچنان تعلیق (غنی سازی) در بلندمدت است."

این دومین بار طی هفته های اخیر است که تکان هایی جدی تر در جهت خروج از بن بست کنونی بر سر برنامه اتمی ایران مشاهده می شود.

ایران اخیرا قول داد در جهت رفع ابهامات باقی مانده در مورد برنامه اتمی اش که انگیزه اصلی برای گزارش شدن پروند این کشور به شورای امنیت بود گام بردارد.

و علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، چهار روز قبل از آژانس بین المللی انرژی اتمی دعوت کرد هیاتی را برای برنامه ریزی مذاکراتی در جهت رفع شبهات آژانس به ایران اعزام کند.

این حرکت از آن جهت غیرمنتظره بود که ایران تا پیش از آن هرگونه همکاری بیشتر با آژانس برای رفع این ابهامات را به خروج پرونده اتمی اش از دستور کار شورای امنیت مشروط کرده بود.

آن تحول ظاهرا حاصل گفتگوهای آقای لاریجانی با خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود چرا که بلافاصله پس از گفتگوهای مادرید (در پایان ماه مه) میان آن دو مقام، ایران تمایل تازه ای برای رفع ابهامات نشان داد.

هدف گفتگوهای سرپرست مذاکرات اتمی ایران با آقای سولانا فراهم کردن تفاهم و مصالح لازم برای آغاز مذاکرات رسمی میان ایران و قدرت هاست که نزدیک به دو سال قبل قطع شده بود.

طرحی تکامل یابنده

بنابه گزارش ها طرح مورد بحث کنونی میان قدرت ها از همان طرحی سرچشمه می گیرد که سوئیس اوایل سال جاری در گفتگو با مقام های ایرانی پیش کشیده بود و نسخه تکامل یافته همان طرح است.

در ماه فوریه گزارش شد که طرح سوئیس شامل استفاده از گاز خنثی به جای هگزافلوراید اورانیوم در سانتریفوژهای ایرانی یا به کار گیری آن ها در خلاء در طول مذاکرات با ایران است. به این ترتیب فعالیت سانتریفوژها برای رضایت ایران ادامه می یابد و در عین حال غنی سازی اورانیوم نیز برای جلب اعتماد غرب برای مدتی صورت نمی گیرد.

بررسی این طرح به معنی قوت گرفتن تدریجی دیدگاهی است که محمد برادعی، مدیر آژانس اتمی سازمان ملل، مشوق آن بوده و قبلا با واکنش خشم آلود آمریکا و متحدان غربی اش و ژاپن روبرو شده بود.

آقای برادعی در ماه مه در مصاحبه ای با نیویورک تایمز اشاره کرد که ممکن است دیگر وقت جلوگیری کامل از برنامه غنی سازی اورانیوم ایران گذشته باشد.

وی این ایده را پیش کشیده بود که شاید باید به ایران اجازه داده شود برخی بخش های غنی سازی اورانیوم را حفظ کند.

آقای برادعی تنها دو هفته بعد از آن در گزارشی رسمی به شورای امنیت نوشت که آژانس دریافته ایران اخیرا بیش از 1300 سانتریفوژ را برای غنی سازی فعال کرده و درحال کار برای ساختن و راه اندازی نزدیک به هزار سانتریفوژ دیگر است.

ایران علیرغم تصویب دو قطعنامه تحریمی در سازمان ملل علیه این کشور می گوید به هیچ وجه حاضر به تعلیق غنی سازی نیست. مقام های ایرانی اصرار دارند اکنون وقت "به رسمیت شناختن حق ایران در دستیابی به چرخه سوخت هسته ای است."

محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران، روز جمعه در جمع گروهی چند هزار نفری از مسئولان و مدیران اجرایی جمهوری اسلامی بار دیگر بر موضع کشورش تاکید نهاد.

به گزارش خبرگزاری فارس وی گفت: "در هر فشار و تهدید ما یک گام به جلوتر رفتیم. حالا هم تهدید می کنند اما اگر باز هم تهدید کنند فقط پیشرفت ما را خواهند دید.