مصاحبه با یکی از سوپر مغز های ایرانی

شاید از آنچه که در پرسش و پاسخ‌های ما با (علی بیات موحد)می خوانید چیزی دستگیرتان نشود؛ چرا که گفتگو با چنین فردی که یکی از سوپر مغزهای دنیاست، با آن واژه‌های علمی و ریاضی، کمی آسان نباشد و احتیاج به ذهنی خلاق دارد که مقابل او بنشیند و با او به گفتگو بپردازد... اما چه شد که در گزارش ویژه این شماره به سراغ او رفتیم یا بهتر بگویم اوبه سراغ ما آمد، اگر به یاد داشته باشید چندی پیش از سایت (اشپیگل) مطلبی در سبزجهان به چاپ رسید با عنوان (سوپر مغزهای جهان)، البته یک گزارش کلی از آن مسابقات به چاپ رسید، شاید به همین خاطر نام علی بیات موحد را جزء شرکت‌کنندگان آن مسابقه ندیدیم. اما یک عکس دسته‌جمعی از این سوپرمغزها به چاپ رساندیم که وی در میان آنان به چشم می‌‌خورد، با چاپ این مجله، موحد تصویر خود را دید، با ما تماس گرفت و گفت که در هر دو دوره این مسابقات تحت عنوان سوپر مغزهای جهان و یا به عبارتی (جام جهانی محاسبات ذهنی) شرکت کرده ، همین تماس سبب شد تا با وی گفتگویی انجام دهیم...

    شخصیتی بسیار آرام و معقول دارد. روبه‌رویش که می‌‌نشینی انسانی بسیار خاکی است و از غرور به دور... از هفت‌سالگی محاسبات ذهنی با عمل جمع را فرا گرفت و پس از یادگیری هر عمل محاسباتی در دوران تحصیل، روش‌هایی برای محاسبات ذهنی آنها ابداع کرد که این عملیات عبارتند از: جمع و تفریق، ضرب و تقسیم، جذر، ریشه، لگاریتم، نسبت‌های مثلثاتی، حد، مشتق، انتگرال، ضرب اعداد در مبنای دو و...
    می‌‌گوید: پیش از ورود به دانشگاه این امر را مختص به خود می‌‌دانستم، اما پس از قبول در دانشگاه و با راهنمایی اساتیدی چون پروفسور (محمود حسابی) تصمیم به آموزش این رشته به عموم گرفتم. در ابتدا این کار را غیر ممکن می‌‌دانستم، اما با تلاش فراوان و تلفیق روش‌های ابداع شده، توانستم این کار را انجام دهم. در حال حاضر مسئله (گلدباخ) را با راه‌حل‌های ویژه خود حل کرده‌ام و آماده مسابقه با (سریع‌ترین ابرکامپیوترهای جهان) در زمینه محاسبات ذهنی ریاضی هستم که البته یک‌بار این اتفاق برایم افتاد و پیروز شدم.
    علی بیات موحد برگزیده ویژه جشنواره بین‌المللی خوارزمی در زمینه طراحی روش‌های جدید ذهنی در عملیات ریاضی در سال 1375 و کسب کننده تاییدیه 15000 فرمول ابداعی از یونسکو در زمینه محاسبات ریاضی و کاربرد آنهااست. وی موفق به کسب مدال برنز مخترعین نمایشگاه (باسل) سوریه به سال 2003، کسب رتبه ششم جهان در جام جهانی محاسبات ذهنی آلمان به سال 2004، کسب رتبه اول تقسیم و تناسب در آلمان به سال 2004، کسب رتبه چهارم جذر در سال 2004، کسب رتبه هشتم جمع در سال 2004شده و در محاسبات لگاریتم اعداد و ریشه‌های اعداد بدون محدودیت رقم، ارایه رشته سرعت انتقالی و محاسبات ذهنی کاربردی در آموزش ضمن خدمت در آموزش و پرورش و ثبت آن به صورت دو مرحله مصوب با کدهای 91701934 و 91701933توفیق یافته است. او می‌‌گوید: تمام جهان هستی، خود نشانی از نظم و روابط ریاضی دارد... اگر به دقت در جهان تامل کنیم، می‌‌بینیم که همه ‌چیز براساس نظم خاصی چیده شده و این نظم خود وابسته به روابط ریاضی است. تعداد روزها، هفته‌ها، ماه‌ها، زمان، گردش زمین به دور خورشید، ساعات شبانه‌روز، همه از یک نظام عددی پیروی می‌‌کنند که اگر ذره‌ای خلل در این روابط وارد شود، همه نظام هستی به هم می‌‌خورد. همه علوم نیز پایه در ریاضی دارد، بدون وجود اعداد نمی‌توان محاسبات فیزیک و شیمی را انجام داد، حتی برای بررسی و مطالعه ساختار ژنتیکی، باید محاسبات ریاضی انجام داد.
    اگر سفینه‌ای به هوا پرتاب می‌‌شود تا در کره ماه و مریخ فرود آید، باید محاسبات ریاضی صورت گیرد، اگر هواپیماهای غول‌پیکر چند تنی در هوا به پرواز درآیند، باید محاسبات ریاضی آنان به درستی انجام گیرد.انسان از نخستین روزهایی که در روی کره خاکی، حیات خود را آغاز کرد، کم‌کم به این روابط پی ‌‌برد و از همان روزهای غارنشینی با استفاده از انگشتان خود و ابزار بسیار ساده شروع به شمردن و استفاده از اعداد و ارقام در زندگی روزمره خود کرد. امروز نیز که عصر ارتباطات و فن‌آوری است و علم انسان با سرعت بسیاری پیشرفت می‌‌کنند، نقش و اهمیت ریاضیات هر چه بیشتر در زندگی او نمایان و ضرورت آشنایی با علم مادر ریاضیات بیشتر آشکار می‌‌شود.
    زمانی که از او می‌‌پرسم، شما که از طریق شماره شناسنامه و نام من، تصویر برادران و خواهرانم را تشخیص داده‌اید و سال‌هاست که روز و شب، ذهنتان، اعداد و ارقام و جمع و تفریق و... است، کدام عدد را طلایی می‌‌نامید. بدون مکث می‌‌گوید: عدد هفت، عدد طلایی است، چرا؟ به دلایل زیادی، تعدادی از این دلایل به این شرح است:
    تعداد روزهای هفته، (هفت ‌روز) است. رنگین کمان از هفت رنگ اصلی تشکیل شده است. آسمان هفت طبقه است. عجایب، هفتگانه هستند. شب عید سفره هفت‌سین می‌‌چینند. برای شخصی که از دنیا می‌‌رود شب هفت می‌‌گریند. بچه در هفت‌سالگی به مدرسه می‌‌رود. در هفت‌سالگی دندان‌های شیری شروع به ریختن می‌‌کند. مراحل عرفان، هفت مرحله است که گوییم:
    (هفت شهر عشق را عطار گشت
    ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم)
    اولین اسلحه گرم، هفت‌تیر بود. اکثر آثار ادبی بزرگان که عددی در اسم آن به کار رفته است مانند: هفت‌پیکر، هفت اورنگ و... می‌‌باشد. برای انجام کاری مشکل می‌‌گوییم از هفت‌خان رستم باید گذشت...گفتگو با چنین مردی باید خواندنی باشد... او در مسابقات امسال سوپر مغزهای جهان در رشته محاسبات لگاریتم و ریشه اعداد بدون محدودیت رقم، باز هم به مقام اول دست یافت.زمانی که روبه‌روی شما می‌‌نشیند و عددی برای مثال ده رقمی را می‌‌گویید و او در کم‌تر از چند ثانیه پاسخ لگاریتم آن را به شما می‌‌گوید و سپس در ماشین‌حساب‌ می‌‌زنید و می‌‌بینید که درست از آب در آمده، تعجب می‌‌کنید... موحد می‌‌گوید: در جهان امروز، ذهن انسان نه متکی به کامپیوتر، بلکه باید همگام با کامپیوتر باشد. پیش از این‌که، گفتگو با این (مرد اعداد) را بخوانید، بدانید که این (ایرانی) مبتکر و بنیانگذار روش‌های نوین سرعت انتقال و محاسبات ذهنی در جهان است.
    _ _ _
    _ در ابتدا کمی از خودتان برایمان بگویید؟
    موحد: من در بهمن‌ماه سال 1348 در زنجان به دنیا آمدم. در حال حاضر چهار خواهر و برادر هستیم که همگی در تهران ساکن میباشیم.
    _ از چه زمانی متوجه شدید که این استعداد در شما وجود دارد؟
    موحد: از هفت سالگی با جمع اعداد دو رقمی شروع کردم. در مدرسه هر مطلبی را که می‌‌خواندم، برای آن فرمول می‌‌ساختم. از همان زمان بچگی علاقه خاصی به ریاضی داشتم، در حال حاضر هم در دنیا از جمله افرادی هستم که می‌‌توانم جمع و تفریق، ضرب و تقسیم، البته تقسیم تا سه هزار رقم اعشار را انجام دهم. همچنین جذر ریشه بالای لگاریتم و تغییر مبنا و حل معادله، ضرب اعداد در مبناهای مختلف و نسبت‌های مثلثاتی و حل آنها که می‌‌توانم بگویم، رکوردار این معادلات در دنیا هستم.
    _ در حال حاضر مشغول به چه کاری هستید؟
    موحد: بیشتر کارهای تحقیقاتی برروی اعداد و اتفاقات اعداد و همچنین سمینارهای آموزشی بهره‌وری ذهن و مدیریت زمان و محاسبات برروی زلزله را انجام می‌‌دهم.
    _ مسابقاتی که در آن شرکت داشتید،
     چه نام داشت و چند دوره از آن می‌‌گذرد؟
    موحد: این مسابقات به نام (جام‌جهانی محاسبات ذهنی) است که اولین دوره آن در سال 2004 در شهر آنابرگ آلمان برگزار شد و 17 نفر در آن شرکت کردند و دوره دوم آن هم در سال 2006 در شهر گیسن آلمان برگزار شد که 26 نفر در آن شرکت جستند.
    _ آیا دوره بعدی این مسابقات نیز
    مشخص شده است؟
    موحد: این مسابقات هر دو سال یک‌بار برگزار می‌‌شود که به احتمال قوی سال 2008 نیز در آلمان برگزار خواهد شد. چون آلمان از کشورهای حامی برگزار کننده این مسابقات است.
    _ از چه کشورهایی در این مسابقات حضور
    یافتند؟
    موحد: از کشورهای مختلف دنیا بودند، آلمان، انگلیس، پرو، هند، فرانسه و...
    _ چرا از ایران فقط یک شرکت‌کننده داشتیم؟
    موحد: چون این سیستم آموزشی در ایران وجود ندارد و تمام سعی و تلاش من در بین آن 26 نفر هم قابلیت آموزشی کردن این کار بود، چون این سیستم حالت منطقی دارد.
    _ در این مسابقات چند رشته مورد
    آزمایش قرار می‌‌گیرد؟
    موحد: در این مسابقات شش رشته مورد امتحان است:
    -1 آزمون تاریخ، که سوالات از سال 1600 تا 2100 مورد سوال است: برای مثال می‌‌گویند روز 27 فوریه سال 2080 چه روزی می‌‌شود یا 21 اوت سال 1751 چه روزی بود!
    -2 جمع ده تا عدد ده رقمی در یک دقیقه باید انجام بشود.
    -3 ضرب اعداد هشت رقمی در هشت رقمی، در مدت زمان یک دقیقه و نیم.
    -4 جذر اعداد شش رقمی تا شش رقم اعشار در یک دقیقه و نیم.
    و بالاخره دو سوپرایز هم وجود دارد که مشخص نیست و بستگی به توانایی ذهنی افراد دارد. مسئولان برگزاری، تنها نشانه‌ای می‌‌دهند و شما باید به آن عدد برسید.
    سوپرایز سال 2006 هم مخرج مشترک و پیدا کردن نزدیک‌ترین عدد اول بود... و امکان این وجود دارد، در سال‌های آینده لگاریتم و ریشه‌ها هم اضافه شود. در ضمن در هر کدام از این شش رشته، ده سوال مطرح می‌‌شود.
    _ از چه طریقی از برگزاری آزمون اطلاع
    پیدا می‌‌کنید؟
    موحد: افرادی که برای اولین‌بار شرکت‌ می‌‌کنند، از طریق سایت اینترنتی این مسابقات متوجه برگزاری آن می‌‌شوند، ولی کسانی که در دوره‌های گذشته نیز شرکت کرده‌اند، از طریق دعوت‌نامه که به وسیله ایمیل به دست آنها می‌‌رسد، مطلع شده و در این آزمون حضور پیدا می‌‌کنند.
    _ حمایت موسسات دولتی از شما چگونه
    است؟
    موحد: متاسفانه دولت هیچ‌گونه کمکی در این زمینه به من نکرد، دلیل آنها هم این بود که چون من یک نفر هستم، نمی‌‌توانند کمکی بکنند و اظهار بی‌‌اطلاعی در مورد این آزمون و برگزاری آن هم کردند.
    چون در اصل متوجه ساختار این موضوع نیستند. مثلا المپیاد و المپیک کاملا شناخته شده، اما این مسابقات هنوز در کشور ما جنبه رسمی پیدا نکرده است. در این زمینه فقط مبلغ یک میلیون تومان، باشگاه پژوهشگران جوان به عنوان هزینه سفر در اختیارم گذاشت، در صورتی که این مسابقات تحت نام سوپرمغزهای جهان برگزار می‌‌شود و در خیلی از کشورها به مانند هند ابتدا آزمونی برگزار می‌‌شود و سپس نفرات برگزیده به این مسابقات اعزام می‌‌شوند.
    _ در این یادگیری، ذهن باید چگونه به
    خلاقیت برسد؟
    موحد: در این‌باره باید بگوییم که اول ساختار ریاضی را باید یاد گرفت، چون این را خود فرد باید پذیرا باشد. برای مثال شخصی در مسابقات شرکت کرد که در رشته زیست‌شناسی مشغول تحصیل بود، ولی اعداد (پی) را تا ده هزار عدد اعشار حفظ بود. به ذهن آوردن اعداد خیلی مهم است و سپس دسته‌بندی کردن آن، که متاسفانه یکی از مشکلات آموزش و پرورش ما هم همین می‌‌باشد که ذهن‌ها خیلی به هم ریخته و شلوغ است... یکی از پروژه‌های من در آینده این است که سیستم‌ جا بیفتد و یک دست باشد البته بهتر است این کار از پنجم یا اول راهنمایی آغاز شود که در این کار استفاده از دو نیم کره مغز بسیار مهم است...
    _ می‌‌توان به این خلاقیت ذهن، نوعی
    شعبده‌بازی لقب داد؟
    موحد:ریاضی، منطق بین اعداد است، نه شعبده‌بازی؛ ما باید به نظم مطالب گرایش داشته باشیم، آن‌وقت روابط بین اعداد را خواهیم دید. چون بعضی چیزها، برای انسان تعریف نشده است، از این‌رو انسان فکر می‌‌کند ابهام خاصی در آن موضوع وجود دارد...
    _ آیا این امکان وجود دارد در سال‌های
    آینده از ایران تعداد بیشتری شرکت کنند؟
    موحد: من طرح آموزش معلم این رشته را داده‌ام، اما متاسفانه هنوز به نتیجه نرسیده‌ام؛ تنها طی یک ماه می‌‌توان این کار را انجام داد و وسایل آموزشی خاصی هم نمی‌‌خواهد، فقط باید اطلاع‌رسانی دقیقی انجام گیرد و دیگر این که افرادی که مورد آموزش قرار می‌‌گیرند، از نظر حقوق و مزایا تامین شوند تا با ذهن آزاد تمرین کنند. دولت باید همان‌طور که از رشته‌های ورزشی حمایت می‌‌کند از این رشته هم حمایت نماید.
    _ افرادی که در سال 2006 در رشته‌های
    مختلف مقام اول را کسب کردند چه کسانی
    بودند؟
    موحد: در رشته (تاریخ) ماتیاس از کشور آلمان رتبه نخست را کسب کرد. در (ریشه) جورج آرتور مندوزا پرویی به مقام اول رسید. در رشته (جذر) روبرت فونتاین از انگلیس برنده اول شدند. در رشته مخرج مشترک هم نماینده انگلیسی و در اعداد اول هم بومان از کشور هلند به مقام نخست دست یافت.
    _ و مقام خود شما در این مسابقات؟
    موحد: رتبه اول لگاریتم، رتبه دوم اعداد اول جهان، رتبه چهارم در جذر، رتبه پنجم در مخرج مشترک، در مجموع نفر یازدهم در جهان و در سال 2004 در این مسابقات ششم جهان شدم.
    _ برای سال 2008 چه برنامه‌ای دارید؟
    موحد: اگر امکانات در اختیارم قرار گیرد، در دو ماه آخر، سرعت کارم را بیشتر می‌‌کنم؛ اگر یک دهم هزینه یک ورزشکار در اختیار ما باشد، مطمئنا بازدهی بیشتری برای کشور خواهد داشت.
    _ تا به حال در این زمینه با نهاد یا
    سازمان خاصی صحبت کرده‌اید؟
    موحد: من با بنیاد نخبگان و نهاد ریاست جمهوری دو ماه قبل از سفر صحبت کردم، اما خیلی جالب بود که بعد از این همه مدت آنها گفتند که باید ابراز نخبگی مشخص شود.
    _ کمی در مورد کتابی که به چاپ
    رساندید، توضیح دهید؟
    موحد: من برای نوشتن این کتاب از سال 68 کارم را آغاز کردم. ابتدا با کامپیوتر یک مسابقه دادم که توانستم آن را شکست بدهم، بعد به من توصیه شد این روش‌ها را قابل آموزش کنم، ابتدا فکر می‌‌کردم غیرممکن باشد، چون این یک توانمندی فردی بود. این کتاب مدت ده سال طول کشید تا نوشته شد، چون فقط نوشتن کتاب نبود، باید کاری انجام می‌‌گرفت تا برای همه قابل فهم باشد. همه باید از این کتاب بهره‌مند می‌شدند، مثلا بازی با اعداد را در این کتاب به کار بردم تا قابل درک باشد.
    _ معمولا سوپرمغزهای جهان چه
    ملیتی دارند؟
    موحد: در حال حاضر کشورهای آلمان، هند، هلند، اسپانیا، انگلستان و فرانسه، بهترین سوپرمغزهای جهان را دارند تا جایی که نمایندگان هندوستان، دو بچه ده ساله بودند...
    البته باید این را هم اضافه کنم چون اطلاع‌رسانی دقیقی در مورد این مسابقات نشده، امکان این وجود دارد سال‌های آتی کشورهای دیگری هم شرکت کنند.
    _ شما کلاس خاصی هم در این زمینه
    دایر کرده‌اید؟
    موحد: کلاس نه، اما اگر کسی خواست در این زمینه یادگیری داشته باشد، می‌‌تواند با نشانی WWW.Movahhed.org تماس برقرار کند، چون این کار را به صورت تک نفره نمی‌‌شود انجام داد، باید به صورت گروهی برگزار شود، تا افرادی که احساس می‌‌کنند چنین آمادگی دارند با یکدیگر به رقابت بپردازند.
    _ آیا از این روش در جاهای دیگر هم
    می‌‌توان استفاده کرد؟
    موحد: بله، در حال حاضر در مشخص کردن تاریخ تولد، طلاق، جرم و... کاربرد دارد و اگر آمار دقیق‌تری در اختیار باشد کاربرد زیادی هم خواهد داشت.