رومن گوفمان، «اسب تیزتک» نتانیاهو و رئیس بعدی موساد کیست؟

یورونیوز: یک فرمانده کارکشته میدان‌های نبرد ارتش اسرائیل که بعدها مشاور ارشد نظامی نخست وزیر شد، قرار است در میانه پرسش‌ها درباره برخی تصمیم‌های عملیاتی گذشته و چالش‌های رو به گسترش موساد در منطقه، سکان مهم‌ترین نهاد اطلاعاتی اسرائیل را به دست گیرد.

نخست‌وزیری اسرائیل روز پنجشنبه اعلام کرد رومن گوفمان، مشاور ارشد نظامی بنیامین نتانیاهو، رابط ارتش با نخست‌وزیر و هماهنگ‌کننده تصمیم‌های امنیتی کشور، به عنوان رئیس بعدی موساد منصوب می‌شود و به زودی جای دیوید بارنیا را خواهد گرفت.

آقای گوفمان پیش‌تر مناصب مهمی در ارتش اسرائیل داشته است؛ از جمله فرماندهی گردان ۷۵، تیپ منطقه‌ای عتصیون، تیپ هفتم زرهی، لشکر باشان و مرکز آموزش زمینی ارتش در تسئیلیم. او همچنین بلندپایه‌ترین افسر مجروح شده ارتش اسرائیل در جریان جنگ غزه بود. آقای گوفمان از جمله در ایجاد سازوکار انسانی توزیع غذا در داخل نوار غزه نقش داشته است.

او از مه ۲۰۲۴ به‌عنوان مشاور ارشد نظامیِ آقای نتانیاهو خدمت کرده؛ سمتی که بنا بر اعلام دفتر نخست‌وزیری، او در آن اعتماد کامل و ارزیابی بسیار مثبتی کسب کرده است. چنان که آقای نتانیاهو روز پنجشنبه اعلام کرد که او «شایسته‌ترین و مناسب‌ترین گزینه برای این مسئولیت» است.
کودکی مهاجر و عاشق بوکس
رومن گوفمان در بلاروس به دنیا آمد و در سال ۱۹۹۰ همراه خانواده‌اش به اسرائیل مهاجرت کرد. او بارها از احساس بیگانگی و خشونتی که در دوران دانش‌آموزی تجربه کرد سخن گفته؛ دورانی که او را به ورزش بوکس کشاند و در نهایت به یکی از برترین نوجوانان اسرائیل در رده وزنی خود تبدیل شد.
دلباختگی به تانک‌ها
آقای گوفمان در سال ۱۹۹۵ به تیپ زرهی ۱۸۸ پیوست؛ پس از آنکه به دلیل ضعف بینایی از یگان‌های ویژه کنار گذاشته شد. مساله‌ای که ابتدا برایش تلخ بود، اما بعدها به نقطه عطف زندگی‌اش تبدیل شد. او در گفت‌وگویی روایت کرد: «لحظه‌ای که برای نخستین بار سَر بیرون از تانک بردم و قدرت آن را احساس کردم، عاشقش شدم.»

او مراحل فرماندهی تانک و دوره‌های افسری را گذراند و سپس فرمانده گردان ۷۵ تیپ هفتم زرهی شد. آقای گوفمان همچنین افسر عملیات قرارگاه شعاش (لشکر ۳۶)، فرمانده تیپ منطقه‌ای عتصیون در دوران موج عملیات‌های چاقوکشی، و در نهایت فرمانده تیپ هفتم بود.

در مقام فرمانده تیپ، او آشکارا از گادی آیزنکوت، رئیس وقت ستاد ارتش خواست از نیروهای زمینی با جسارت بیشتری استفاده شود و هشدار داد که کنار گذاشتن نیروهای زمینی در عملیات‌ها، انگیزه و روحیه رزمندگان را فرسایش می‌دهد. او حتی در نامه‌ای تند خطاب به خدمه تانک‌ها تاکید کرد که «جایی برای انفعال یا ترس وجود ندارد.»
ماجرای جنجالی به‌کارگیری یک نوجوان
روزنامه هاآرتص در ژانویه ۲۰۲۴ گزارش داد که آقای گوفمان، در دوران فرماندهی لشکر ۲۱۰، با مشارکت یک نوجوان در یک عملیات «نفوذ» موافقت کرده بود؛ اقدامی که منجر به بازداشت طولانی‌مدت آن نوجوان شد. این پرونده بعدها مختومه اعلام شد زیرا مشخص شد نوجوان به نمایندگی از ارتش اقدام کرده است.

اما ارتش اسرائیل در مارس ۲۰۲۵ از دادستانی نظامی خواست تا تحقیق کیفری را درباره عملکرد آقای گوفمان آغاز کند. طبق این درخواست، او نوجوان صغیر ۱۷ ساله‌ای را به نام «المکیاس» را مامور عملیاتی اطلاعاتی کرده بود؛ آن هم بدون اختیار قانونی لازم و به شکلی که جان او را در معرض خطر قرار داده بود.

المکیاس بازداشت شد و حدود دو ماه در بازداشت ماند و سپس به اتهامات مرتبط با جاسوسی محکوم شد؛ هرچند گوفمان و زیردستانش تاکنون از پیگیری قضایی مصون مانده‌اند ولی برخی فرماندهان ارتش در جریان رسیدگی به این پرونده برکنار شده‌اند.
نبرد ۷ اکتبر
آقای گوفمان در اکتبر ۲۰۲۲ فرمانده مرکز ملی آموزش‌های زمینی شد. صبح حمله هفتم اکتبر، او در خانه‌اش در اشدود بود. پس از دریافت اولین گزارش‌ها، به‌سوی جنوب حرکت کرد، با نیروهای حماس درگیر شد و چند نفر را از پا درآورد، اما به‌طور جدی از ناحیه دست و پا زخمی شد و به بیمارستان منتقل گردید. او بعدها گفت نخستین کلمه‌اش پس از مجروح شدن «شکست خوردیم» بود، اما بلافاصله افزود: «مثل شیر جنگیدیم و جلویشان را گرفتیم. حالا باید به پیش برویم.»
بازگشت به خط مقدم تصمیم‌سازی
آقای گوفمان پس از بهبودی، رئیس دفتر هماهنگ‌کننده فعالیت‌های دولت شد. در آوریل ۲۰۲۴ دبیر نظامی و مشاور ارشد نظامی آقای نتانیاهو شد و درجه سپهبدی گرفت. او در این مدت در ماموریت‌های امنیتی و دیپلماتیک به مسکو و یونان اعزام شده است. در ارتش، او را با لقب «اسب تیزتک» می‌شناسند؛ اشاره‌ای به روحیه بی‌وقفه او برای حرکت، برخورد و اقدام قاطع.

رومن گوفمان همراه همسر و سه دخترش در اشدود زندگی می‌کند. او دارای کارشناسی علوم سیاسی از کالج آکادمیک اشکلون و کارشناسی ارشد علوم سیاسی و امنیت ملی از دانشگاه حیفا است.

انتصاب آقای گوفمان در حالی صورت می‌گیرد که موساد با تهدیدهای منطقه‌ای فزاینده و مذاکرات مربوط به آزادی گروگان‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. دفتر نخست‌وزیری در بیانیه روز پنجشنبه، زمان‌بندی دقیق انتقال مسئولیت ریاست موساد را اعلام نکرد.

 

****************************************************

یدالله کریمی پور می نویسد:

رومن گافمن چهره‌ای کم‌حرف اما مصمم در دستگاه امنیتی اسرائیل است؛ فرمانده‌ای میدانی که به‌جای دیپلماسی، به عملیات دقیق و فشار تهاجمی باور دارد. انتصاب او به ریاست موساد پیامی روشن به جمهوری اسلامی از سوی نتانیاهو است

در باره رومن گافمن، رییس جدید موساد

انتصاب سرلشکر رومن گافمن به ریاست موساد، تنها یک جابه‌جایی در رأس دستگاه اطلاعاتی اسرائیل نیست؛ پیام روشن نتانیاهو به داخل و بیرون است:

«موساد باید دوباره بخشی از خط سیاسی من باشد.»

گافمن، برخلاف دیوید بارنیه که گاهی بر استقلال حرفه‌ای موساد پافشاری می‌کرد، فرمانده‌ای میدانی، وفادار به دولت و معتقد به رویکرد سخت علیه ایران است. او از آن نسل مدیرانی است که نگاهش کمتر استراتژیک-دیپلماتیک و بیشتر عملیاتی-امنیتیاست؛ مردی که ترجیح می‌دهد با چند عملیات دقیق، موازنه را تغییر دهد نه با مذاکره.

برای اسرائیلِ امروز گافمن همان «ابزار تهاجمی»است که نتانیاهو می‌خواست. انتصاب او در حالی انجام شد که تل‌آویو زیر فشار انتقادهای امنیتی قرار دارد و بی‌بی نیازمند فردی است که هم او را به چالش نکشد و هم کار را پیش ببرد.

گافمن از ۵ منظر رییسی ایده آل برای نتانیاهو است:

۱. خط‌سیاسی هماهنگ:
گافمن از مدیرانی است که موساد مستقلِ بارنیه را دوباره به «موسادِ همراه با نخست‌وزیر» تبدیل می‌کند؛

۲. ایران‌محور و سخت‌گیر:
باور دارد تهران فقط با «فشار ترکیبی»--سایبری، میدانی و نفوذ--مهار می‌شود؛

۳.عملگرا و کم‌حرف:
از چهره‌های پشت‌پرده عملیات‌های حساس ارتش، نه ویترین دیپلماتیک؛

۴. طرفدار یکپارچگی امنیتی:
پیگیر اتصال موساد، ارتش و شاباک در قالب یک «اتاق جنگ دائمی» علیه محور ایران؛

۵. حامی رویکرد پیش‌دستانه:
معتقد است امنیت اسرائیل با ضربه‌های غافلگیرکننده حفظ می‌شود، نه انتظار دفاعی.