عبدالستار «هفتصدتار» دوشوکی؛ از ستایش تا ناسازگاری / مقاله‌ای از ارشان آذری

ارشان اذری

واقعیت این است که عرصه‌ی سیاست، به‌ویژه در روزگار رسانه‌های اجتماعی، جایی برای مماشات با تخریب‌گران و منفی‌بافان ندارد. یک رهبر ملی نمی‌تواند اجازه دهد حلقه‌ی نزدیکش به میدان نق‌زنی، دلسردی و کارشکنی تبدیل شود. رضا پهلوی در طول سالیان نشان داده است که حتی نزدیک‌ترین افراد، اگر به جای تقویت حرکت جمعی، به منفی‌بافی و تضعیف همبستگی روی آورند، دیر یا زود از دایره‌ی اعتماد کنار گذاشته می‌شوند. این رفتار نه از سر کینه یا خودکامگی، بلکه نشانه‌ی بلوغ سیاسی و توان رهبری است؛ توانِ آن‌که مرز خود را با ویرانگران امید و اتحاد روشن کند.
چرا بسیاری از نزدیکان قدیمی دیگر حضور ندارند؟
پرسشی که بارها از سوی منتقدان و ناظران مطرح شده این است: چرا بسیاری از چهره‌هایی که زمانی در حلقه‌ی پیرامونی شاهزاده رضا پهلوی قرار داشتند، امروز دیگر در کنار او دیده نمی‌شوند؟ پاسخ روشن است. بسیاری از این افراد به جای ایفای نقش سازنده، دائماً در پی نصیحت‌های پایان‌ناپذیر و انتقادهای فرسایشی بودند. آنان به جای تقویت حرکت همبستگی، بر طبل تردید و تضعیف کوبیدند. شاهزاده نیز، با صبوری اما با دقت، این افراد را یکی پس از دیگری از دایره‌ی نزدیکان خود کنار گذاشت.

در نگاه نخست شاید این رفتار سختگیرانه جلوه کند، اما در حقیقت نشانه‌ای از درک عمیق او از سیاست است. یک رهبر ملی اگر نتواند میان نقد سازنده و منفی‌گرایی مخرب مرز بکشد، نه تنها توان پیشبرد برنامه‌ی سیاسی را از دست می‌دهد، بلکه اسیر اختلافات داخلی و کارشکنی‌های درونی می‌شود. حذف منفی‌بافان، حتی اگر در حلقه‌ی نزدیک‌ترین مشاوران قرار داشته باشند، مصداق بلوغ سیاسی است، نه دیکتاتوری.
ستایش دیروز: دوشوکی در کنار رضا پهلوی
در این میان، عبدالستار دوشوکی یکی از همان افرادی است که سابقه‌ی طولانی همکاری با رضا پهلوی دارد. او بارها و بارها در نوشته‌هایش از شاهزاده به عنوان «شاخص‌ترین سرمایه اپوزیسیون برانداز برون‌مرزی» یاد کرده است. در جایی دیگر، او با صراحت نوشته بود: «برای شخصیت محترمی مثل شاهزاده رضا پهلوی احترام فراوان قائلم و او را یک سرمایه برای اپوزیسیون می‌دانم.»

خود او نیز بارها اعتراف کرده است که بیش از دو دهه با رضا پهلوی همکاری مستقیم داشته؛ از طرح‌هایی همچون «همه‌پرسی» گرفته تا «شورای ملی ایران». این سابقه نشان می‌دهد که او نه تنها ناظر بیرونی، بلکه شریک سیاسی و رسانه‌ای در ابتکارات گوناگون شاهزاده بوده است.
تخریب امروز: چرخشی صدوهشتاد درجه‌ای
با وجود این تاریخ طولانی از همکاری و ستایش، همین فرد امروز در مقالاتی با عناوینی چون «چرا رضا پهلوی تحت هیچ شرایطی قابل اعتماد نیست» به شدیدترین شکل ممکن به او حمله می‌کند. او حتی نشست مونیخ و «دفترچه اضطرار» را «مانیفست سلطنت مطلقه» می‌نامد، در حالی که محتوای آن آشکارا بر سکولاریسم، گذار مردمی و حفظ تمامیت ارضی ایران تأکید دارد.

این تناقض آشکار پرسشی جدی را پیش می‌کشد: چگونه کسی که بیش از بیست سال رضا پهلوی را «سرمایه اپوزیسیون» می‌نامید، اکنون او را «کاملاً غیرقابل اعتماد» معرفی می‌کند؟ آیا در آن بیست سال اشتباه می‌کرد، یا امروز به انگیزه‌های شخصی و از سر دلخوری قلم می‌زند؟
بحران اعتبار در کدام‌سوست؟
فارغ از محتوای این حملات، حقیقت این است که چنین چرخش‌های ناگهانی بیش از آنکه چهره‌ی رضا پهلوی را مخدوش سازد، بی‌ثباتی و تناقض‌گویی خودِ نویسنده را برملا می‌کند. در سیاست، پایداری در موضع و انسجام فکری همان اندازه مهم است که تحلیل درست. فردی که طی دو دهه شاهزاده را می‌ستاید و سپس یک‌شبه او را به کلی نفی می‌کند، بیش از آنکه قابل اعتماد باشد، نشانگر بحران درونی و آشفتگی فکری است.
جمع‌بندی
عبدالستار «هفتصدتار» دوشوکی نمونه‌ی عینی بی‌ثباتی در بخشی از اپوزیسیون است. او از ستایش و احترام کامل به رضا پهلوی، به تخریب و بی‌اعتمادی مطلق رسیده است. چنین تغییر مواضع نه نقد سیاسی است و نه تحلیل جدی، بلکه بازتابی از رنجش‌های شخصی و تناقض‌های درونی نویسنده است.

در مقابل، رضا پهلوی بارها ثابت کرده که معیار روشن دارد: هر کس به جای امید و همبستگی، تخریب و یأس بیاورد، حتی اگر نزدیک‌ترین همراه باشد، از دایره‌ی اعتماد حذف خواهد شد. این نه نشانه‌ی استبداد، بلکه نشانه‌ی بلوغ سیاسی و توان رهبری است.