رمزگشایی از ستون فقرات عملیات‌های اطلاعاتی اسرائیل در ایران

م.م: نفوذ انسانی در قلب استراتژی اطلاعاتی اسرائیل علیه ایران قرار دارد و به عنوان یکی از مؤثرترین ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات حساس و اجرای عملیات‌های پنهان محسوب می‌شود. سازمان اطلاعات و وظایف ویژه اسرائیل، موساد، در کنار سایر نهادهای اطلاعاتی، متهم است که شبکه‌های گسترده‌ای از عوامل نفوذی را در عمق خاک ایران سازماندهی و مدیریت می‌کند. این عملیات‌ها نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، صبر استراتژیک و منابع مالی و انسانی قابل توجهی هستند تا بتوانند به اهداف بلندمدت اطلاعاتی دست یابند. این رویکرد بر این باور استوار است که هیچ سیستم امنیتی بدون نقاط ضعف انسانی نیست و حتی پیشرفته‌ترین فناوری‌ها نیز نمی‌توانند جایگزین اطلاعات دست اول و مستقیم جمع‌آوری شده توسط عوامل انسانی شوند، به ویژه در محیطی پیچیده و بسته مانند ایران.

هدف اصلی این شبکه‌های انسانی، دستیابی به اطلاعات طبقه‌بندی شده و حساس از مراکز حیاتی ایران، شامل برنامه‌های هسته‌ای، توانمندی‌های موشکی، فعالیت‌های نظامی، ساختار امنیتی، و حتی تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اقتصادی است. این اطلاعات می‌تواند شامل نقشه‌های تأسیسات، جزئیات فرایندهای علمی و فنی، برنامه‌های عملیاتی، و شناخت از افراد کلیدی باشد که به اسرائیل در ارزیابی تهدیدها و برنامه‌ریزی واکنش‌ها کمک می‌کند. جمع‌آوری این نوع اطلاعات از طریق منابع باز یا ابزارهای فنی بسیار دشوار است و اغلب تنها با دسترسی مستقیم یک عامل انسانی به اسناد، جلسات یا افراد امکان‌پذیر می‌شود.

عوامل نفوذی می‌توانند افراد با زمینه‌های مختلف باشند. بخش قابل توجهی از این عوامل ممکن است شهروندان ایرانی باشند که به دلایل گوناگون حاضر به همکاری با سازمان‌های اطلاعاتی خارجی شده‌اند. این دلایل می‌توانند شامل مشکلات مالی و اقتصادی شدید، نارضایتی‌های سیاسی یا اجتماعی از وضعیت موجود، یا حتی انگیزه‌های ایدئولوژیک و اعتقادی باشند که فرد را به همکاری با دشمن سوق می‌دهد. این جذب معمولاً روندی تدریجی است که با شناسایی اهداف بالقوه آغاز شده و با ایجاد رابطه و اعتمادسازی ادامه می‌یابد. این فرآیند ممکن است شامل ایجاد روابط دوستی، کمک‌های مالی غیرمستقیم، یا حتی ایجاد موقعیت‌های کاری جذاب باشد تا فرد بدون اطلاع از ماهیت واقعی هدف، به سمت همکاری سوق داده شود.

همچنین، اتباع خارجی نیز می‌توانند در این شبکه‌های نفوذ نقش ایفا کنند. این افراد با پوشش‌های مختلفی مانند خبرنگار، تاجر، محقق، دیپلمات یا حتی گردشگر وارد ایران می‌شوند. آن‌ها ممکن است مأموریت‌هایی برای جمع‌آوری اطلاعات از محیط‌های عمومی، ایجاد ارتباط با افراد هدف، یا انتقال تجهیزات و پیام‌ها داشته باشند. این عملیات‌ها نیازمند هویت‌های کاملاً ساختگی و پوشش‌های حرفه‌ای هستند تا از کشف توسط نهادهای ضد جاسوسی ایران در امان بمانند. پایداری و دقت در حفظ این پوشش‌ها برای موفقیت عملیات حیاتی است.

شناسایی و جذب نیرو برای عملیات‌های نفوذ انسانی، فرآیندی بسیار طولانی‌مدت و پیچیده است. این فرآیند معمولاً با تحلیل دقیق اطلاعات جمع‌آوری شده از منابع مختلف آغاز می‌شود تا افرادی که دارای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز و یا دارای نقاط ضعف قابل سوءاستفاده هستند، شناسایی شوند. سپس، ارتباط‌گیری اولیه به صورت غیرمستقیم و پنهانی صورت می‌گیرد و به دنبال آن، تلاش برای ایجاد اعتماد و در نهایت، استخدام رسمی آغاز می‌شود. این فرآیند می‌تواند سال‌ها به طول بینجامد و شامل چندین مرحله ارزیابی و آزمایش وفاداری و قابلیت‌های فرد مورد نظر باشد تا از ریسک‌های احتمالی جلوگیری شود.

یکی از شیوه‌های رایج در جذب، استفاده از نقاط ضعف مالی و اقتصادی افراد است. در شرایط اقتصادی دشوار و تحریم‌ها، پیشنهادهای وسوسه‌انگیز مالی می‌تواند بسیاری از افراد را، حتی در موقعیت‌های حساس، به همکاری ترغیب کند. این پرداخت‌ها می‌توانند به صورت منظم یا در ازای اطلاعات خاص انجام شوند و معمولاً از طریق کانال‌های پیچیده و غیرقابل ردیابی مانند رمزارزها، حساب‌های بانکی در کشورهای ثالث، یا سیستم‌های حواله سنتی منتقل می‌شوند تا هویت فرستنده مشخص نشود و ارتباط مستقیم قطع شود.

روش دیگر، بهره‌برداری از نارضایتی‌های سیاسی یا شخصی است. افرادی که از سیستم سیاسی ناراضی هستند، مورد بی‌مهری قرار گرفته‌اند، یا انگیزه‌های انتقام‌جویانه دارند، می‌توانند اهداف جذابی برای سازمان‌های اطلاعاتی باشند. در این موارد، جذب ممکن است بیشتر بر پایه مشترکات فکری، وعده‌هایی برای تغییر وضعیت، یا حتی فراهم آوردن فرصت‌های مهاجرت و زندگی بهتر در خارج از کشور صورت گیرد تا صرفاً مسائل مالی. ایجاد یک حس مشترک از نارضایتی و ارائه یک راه حل یا چشم‌انداز بهتر، می‌تواند بسیار مؤثر باشد.

تکنیک‌های باج‌گیری و تهدید نیز در مواردی به کار گرفته می‌شوند. اگر فردی دارای نقاط ضعف اخلاقی، مالی یا شخصی باشد که بتواند برای وی دردسرساز شود، سازمان‌های اطلاعاتی ممکن است با جمع‌آوری اطلاعات از این نقاط ضعف، وی را تحت فشار قرار دهند تا به همکاری تن دهد. این روش معمولاً زمانی به کار می‌رود که روش‌های دیگر موثر واقع نشده باشند یا فرد مورد نظر مقاومت زیادی از خود نشان دهد. این می‌تواند شامل افشای اطلاعات شخصی، تهدید به آسیب رساندن به خانواده، یا خدشه‌دار کردن اعتبار اجتماعی فرد باشد.

فریب و استفاده از پوشش‌های جعلی نیز از دیگر ابزارهای مهم در نفوذ انسانی است. عوامل موساد ممکن است با جعل هویت‌های جدید و پوشش‌های شغلی یا تحصیلی معتبر، وارد ایران شده و در محیط‌های مورد نظر خود مستقر شوند. این پوشش‌ها می‌توانند شامل نمایندگی شرکت‌های خارجی، مشاغل آکادمیک، یا حتی فعالیت‌های خیریه باشند تا امکان دسترسی به افراد و اطلاعات مورد نظر را فراهم کنند. این عملیات‌ها نیاز به هماهنگی بسیار بالا و پشتیبانی لجستیکی قوی دارند تا پوشش‌ها باورپذیر و پایدار باقی بمانند.

روابط شخصی و عاطفی نیز می‌تواند به عنوان ابزاری برای جذب و نفوذ مورد استفاده قرار گیرد. در برخی موارد، عوامل اطلاعاتی ممکن است با برقراری روابط عاطفی با افراد هدف یا نزدیکان آنها، به تدریج به اطلاعات حساس دسترسی پیدا کنند یا زمینه را برای جذب فرد مورد نظر فراهم آورند. این تکنیک نیازمند زمان و مهارت‌های بالای ارتباطی از سوی عامل است و می‌تواند شامل استفاده از عوامل "عسل‌تله" (Honey Trap) باشد که با استفاده از جذابیت‌های جنسی یا عاطفی، فرد هدف را به دام می‌اندازند.

موساد همچنین به بهره‌برداری از ایرانیان مقیم خارج از کشور متهم است. این افراد، که ممکن است به دلایل مختلفی مانند تحصیل، کار، یا مهاجرت به خارج از کشور رفته باشند، می‌توانند اهداف آسانی برای جذب باشند، چرا که تحت نظارت مستقیم دستگاه‌های امنیتی ایران نیستند. آنها ممکن است به دلیل نیاز مالی، فشار، یا حتی با وعده کمک برای بازگشت به کشور یا حل مشکلات خانوادگی، به همکاری ترغیب شوند. از طریق این افراد، می‌توان به اطلاعات مربوط به شبکه‌های داخلی ایران دست یافت یا حتی برای ارسال پیام و تجهیزات استفاده کرد، چرا که ارتباط آنها با داخل کشور کمتر مشکوک به نظر می‌رسد.

در نهایت، موفقیت ادعایی اسرائیل در نفوذ به سیستم‌های امنیتی ایران از طریق نفوذ انسانی، به عواملی چون بهره‌گیری از خلاءهای امنیتی، شناسایی و جذب عوامل داخلی، و سرمایه‌گذاری گسترده در آموزش و فناوری‌های پیشرفته پشتیبانی از عوامل میدانی نسبت داده می‌شود. این موضوع، چالش‌های بزرگی را برای دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی ایران در زمینه پدافند غیرعامل و به ویژه ضد جاسوسی ایجاد کرده است. در واکنش، ایران نیز همواره بر تقویت سیستم‌های دفاعی و افزایش هوشیاری در برابر این نفوذها تأکید کرده و با دستگیری و اعدام افراد متهم به جاسوسی، سعی در مبارزه با این شبکه‌ها دارد، که این موضوع به یک نبرد اطلاعاتی پیچیده و مداوم بین دو طرف دامن زده است.