ویدئوهای «ویرانی هسته‌ای ایران» دروغ از آب درآمدند؛ این‌ها جاذبه‌های توریستی نیکاراگوئه و عربستان‌اند!

اخیراً ویدئوهایی در فضای مجازی به طور گسترده منتشر شده‌اند که جاذبه‌های توریستی را به تصویر می‌کشند، اما به اشتباه و با هدف گمراه‌کننده، آن‌ها را به عنوان سایت‌های هسته‌ای ایران پس از حملات بی‌سابقه ایالات متحده در ماه ژوئن معرفی کرده‌اند. این تصاویر که اغلب با متون و روایت‌های نادرست همراه هستند، سعی در القای این مفهوم دارند که این مکان‌های دیدنی در واقع نقاطی هستند که در پی درگیری‌های اخیر در ایران آسیب دیده‌اند یا تغییر شکل داده‌اند. این موضوع باعث نگرانی‌هایی در مورد انتشار اخبار جعلی و تأثیر آن بر افکار عمومی شده است.

منشأ واقعی کلیپ‌ها: نیکاراگوئه و عربستان سعودی
تحقیقات دقیق و بررسی‌های حقیقت‌سنجی نشان داده است که منشأ واقعی این کلیپ‌ها نه ایران، بلکه کشورهای دیگری همچون نیکاراگوئه و عربستان سعودی است. این ویدئوها در حقیقت مکان‌های طبیعی و جاذبه‌های گردشگری این کشورها را به تصویر می‌کشند که هیچ ارتباطی با وقایع نظامی اخیر در خاورمیانه ندارند. انتشار این ویدئوهای گمراه‌کننده در پلتفرم‌های مختلف اجتماعی، ضرورت افزایش آگاهی عمومی در مورد صحت‌سنجی محتواهای آنلاین را بیش از پیش نمایان می‌کند.

ادعای نادرست در پست فیسبوکی و توهم سرمایه‌گذاری ترامپ
یکی از نمونه‌های برجسته این انتشار اطلاعات نادرست، یک پست فیسبوکی به زبان برمه‌ای بود که بیش از یک میلیون بار دیده شد. در این پست به دروغ ادعا شده بود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، میلیاردها دلار برای ایجاد این مکان‌های تفریحی برای مردم ایران هزینه کرده است. این ادعای بی‌اساس، نه تنها واقعیت را تحریف می‌کند، بلکه سعی در ایجاد یک روایت تخیلی از دخالت‌های خارجی در امور داخلی ایران دارد که کاملاً عاری از حقیقت است.

ظهور ادعاها پس از اوج‌گیری درگیری‌های ایران و اسرائیل
انتشار این ادعاهای نادرست به ویژه پس از اوج‌گیری درگیری‌های شدید بین ایران و اسرائیل در تاریخ ۱۳ ژوئن صورت گرفت. در آن زمان، اسرائیل یک کارزار بمباران گسترده در ایران را آغاز کرد که منجر به کشته شدن فرماندهان نظامی و دانشمندان مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران شد. این فضای پرتنش و خبری، فرصتی را برای انتشار اطلاعات نادرست و شایعات فراهم کرد تا با سوءاستفاده از احساسات عمومی، به اهداف خاصی دست یابند.

پاسخ ایران، ورود آمریکا و پایان جنگ با آتش‌بس
در واکنش به حملات اسرائیل، تهران نیز با حملات موشکی بالستیک به شهرهای اسرائیل پاسخ داد. به دنبال این رویدادها، ایالات متحده نیز به عنوان متحد اصلی اسرائیل، به کارزار نظامی علیه ایران پیوست و سه تأسیسات کلیدی مرتبط با برنامه اتمی تهران را مورد حمله قرار داد. این تشدید درگیری‌ها سرانجام در تاریخ ۲۴ ژوئن با اعلام آتش‌بس پایان یافت. پس از آتش‌بس، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، با اصرار بر نابودی کامل تأسیسات هسته‌ای ایران در این حملات، ارزیابی‌های خلاف آن را، حتی از سوی دولت خود، به شدت رد کرد.

افشای هویت واقعی اولین کلیپ: آتشفشان تلیکا در نیکاراگوئه
تحقیقات جامع نشان داد که اولین کلیپ که به طور گسترده در فضای مجازی پخش شده و مکان‌های کوهستانی سنگی را نشان می‌دهد، در واقع از آتشفشان تلیکا در نیکاراگوئه است. این ویدئو ابتدا در تاریخ ۲۵ مه ۲۰۲۵ توسط یک شرکت مسافرتی مستقر در نیکاراگوئه به نام "Leontrekkers" در صفحه اینستاگرام خود منتشر شده بود. توضیحات همراه با ویدئو به وضوح اشاره می‌کند که این تصاویر مربوط به ایستادن بر لبه دهانه فعال آتشفشان تلیکا است که یکی از فعال‌ترین آتشفشان‌های این کشور به شمار می‌رود.

اظهارات بنیانگذار Leontrekkers و تأیید عدم ارتباط نظامی
الکساندر ریس، بنیانگذار شرکت مسافرتی Leontrekkers، با قاطعیت تأیید کرد که ویدئوی مورد بحث در تاریخ ۲۴ مه فیلمبرداری شده است. وی در گفتگو با خبرگزاری‌ها به صراحت اعلام کرد که این ویدئو هیچ ارتباطی با اقدامات یا فعالیت‌های نظامی شامل ایران یا ایالات متحده ندارد. او همچنین یک نسخه با کیفیت بالا از این ویدئو را به اشتراک گذاشت که با تصاویر ماهواره‌ای گوگل مپ از آتشفشان تلیکا کاملاً مطابقت داشت و صحت ادعاهای او را بیش از پیش تأیید می‌کرد.

منبع کلیپ دوم: غار هیت در عربستان سعودی
دومین کلیپ موجود در مجموعه ویدئوهای گمراه‌کننده نیز شناسایی شد. این کلیپ مربوط به غار هیت است، که یک جاذبه طبیعی زمین‌شناسی زیبا و شناخته شده در حدود ۳۰ کیلومتری ریاض، پایتخت عربستان سعودی، قرار دارد. همانند کلیپ اول، تصاویر ماهواره‌ای گوگل مپ از این غار نیز با محتوای ویدئو کاملاً همخوانی دارد و نشان می‌دهد که این مکان صرفاً یک جاذبه گردشگری طبیعی است و هیچ ارتباطی با وقایع نظامی یا سایت‌های هسته‌ای ندارد.

کلیپ نهایی: احتمالاً از مراکش و انتشار قبل از حملات آمریکا
آخرین کلیپ مورد بررسی که افرادی را در حال دویدن در یک شیب نشان می‌دهد، مشخص شد که پیش از حملات آمریکا به ایران منتشر شده بود. این ویدئو در تاریخ ۱۶ ژوئن در پلتفرم تیک‌تاک بارگذاری شده بود، یعنی شش روز قبل از آغاز حملات ایالات متحده به ایران. بر اساس بررسی‌های انجام شده توسط یک خبرنگار خبرگزاری فرانسه، لهجه عربی افرادی که در ویدئو با یکدیگر صحبت می‌کنند، نشان می‌دهد که آن‌ها به احتمال زیاد اهل مراکش هستند. این موضوع نیز بار دیگر بر عدم ارتباط این ویدئوها با ایران و درگیری‌های اخیر تأکید می‌کند.

ضرورت مبارزه با اطلاعات نادرست در عصر دیجیتال
این مورد تنها یکی از هزاران نمونه از اطلاعات نادرست و اخبار جعلی است که در پی درگیری‌های نظامی یا بحران‌های بزرگ در فضای مجازی منتشر می‌شوند. خبرگزاری‌ها و سازمان‌های حقیقت‌سنجی در سراسر جهان تلاش می‌کنند تا با بررسی دقیق و انتشار واقعیت‌ها، به مبارزه با این موج از اطلاعات گمراه‌کننده بپردازند. این حادثه بار دیگر بر اهمیت سواد رسانه‌ای و لزوم بررسی دقیق منابع پیش از پذیرش و به اشتراک گذاشتن هرگونه اطلاعات در فضای آنلاین تأکید می‌کند. آیا شما نیز با نمونه‌های مشابهی از انتشار اطلاعات نادرست مواجه شده‌اید؟