یخچال خالی بود، موهایم را فروختم

ایران وایر:«می‌خواهم موهایم را بفروشم که بتوانم آیفون ۱۶ بخرم. یک مقدار دارم اگر ۵۰ میلیون هم برای موهایم پول بدهند، پولم جور می‌شود.»

این را مرجان می‌گوید، دختر ۱۶ ساله‌ای که با کمک خواهر بزرگترش در سایت دیوار یک آگهی برای فروش مو داده و حالا منتظر مشتری است. مرجان شش سال است که موهایش را کوتاه نکرده و حالا حدود ۶۰ سانت مو دارد: «آن‌طور که خوانده‌ام موهای بالای ۵۰ سانت و طبیعی که تا به‌حال رنگ نشده، خواهان بیشتری دارند. موهای من هم بیش از ۵۰ سانت است و هم تا حالا رنگ نشده. ضخامتش هم خوب است.» خواهر مرجان یک عکس از پشت موهای مرجان گرفته و همراه آگهی آن را پست کرده است: «من که هنوز کار نمی‌کنم اما به موهایم خوب رسیده‌ام و اگر با پول ‌ن‌ها چیزی بخرم انگار از دسترنج خودم خرید کرده‌ام.»
مرجان می‌خواهد از گوشی‌ای که می‌خرد هم پول در بیاورد: «با گوشی آیفون ۱۶ می‌توانم ویدیوهای با کیفیت‌تری برای پیج اینستاگرام بگیرم. می‌خواهم ویدیوی حرفه‌ای بسازم و بلاگر شوم.»

 مرجان تنها دختری نیست که این روزها به فکر فروش موهایش افتاده است. نگاهی به آگهی‌های سایت دیوار نشان می‌دهد که بازار خرید‌وفروش موی طبیعی داغ است. با یکی از افرادی که در سایت دیوار برای خرید موهای بالاتر از ۵۰  سانت آگهی گذاشته است و قیمت ۸۰ میلیون تومان را برای خرید مو پیشنهاد داده است، تماس می‌گیریم. او می‌گوید که این قیمت را فقط برای جذب آگهی گذاشته‌ایم و قیمت مو را بر اساس قد و شکل، ضخامت و سلامت و وزن مو تعیین می‌کنیم.» او از فروشندگان می‌خواهد عکس موهای خود را بفرستند و بر اساس آن قیمت بگیرند: «مثلا ما حتی موهای رنگ شده را هم می‌خریم اما این موها باید بالای ۶۰ سانت باشند و خب کمتر هم بابت آن‌ها پول می‌دهیم.»

او  توضیح می‌دهد که اگر با کسی برای فروش مو به توافق برسند از او می‌خواهند برای کوتاه کردن اصولی مو به آن‌ها مراجعه کنند: «بعد از کوتاهی هم  پول را سریع به حساب آن‌ها واریز می‌کنیم. یعنی بدون این که پول پرداخت کنند خدمات کوتاهی هم می‌گیرند.» او می‌گوید از این موها برای درست کردن اکستنش‌ها استفاده می‌کنند.

با این حال تمام افرادی که مو می‌خرند فقط آن‌ها را برای دسته‌های اکستنشن استفاده نمی‌کنند. تولید کنندگان کلاه‌گیس، آرایشگرانی که نمونه کارهای رنگ و مش را روی این موها درمیاوند و حتی صادرکنندگان مو چرخ این بازار را می‌چرخانند.
مرجان برای چند نفر از افرادی که در سایت دیوار آگهی خرید موی طبیعی داده‌اند عکس فرستاده اما قیمت‌هایی که گرفته ارتباطی به آن‌چه در آگهی‌ها نوشته شده، ندارد. او می‌گوید: «بیشترین قیمتی که تاکنون گرفته‌ام بیست میلیون تومان بوده، آن‌هم با کلی منت این که چون موهایت رنگ ندارد و بیشتر از ۵۰ سانت است.»

یکی از خریداران مو می‌گوید: «قیمت موی طبیعی با کیفیت بالا می‌تواند از چند میلیون تومان شروع شود و به ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان یا حتی بیشتر برسد.»

سارا یکی از زنانی است که تجربه فروش مو را شش‌ماه پیش از سر گذرانده است. او می‌گوید در روزهای بی‌‌پولی که تمام آگهی‌های روی دیوارها را می‌خوانده تا شاید گشایشی ایجاد شود، به یک آگهی خرید مو بر می‌خورد: «موهایم بلند بود، خیلی بلند. ده سالی بود که فقط نوک‌گیری می‌کردم. محمد شوهرم عاشق موهایم بود. اما آن روزها محتاج‌تر از این بودم که به عاشقی‌های محمد توجه کنم.»  محمد، کارگر ساختمانی است و هفت ماه پیش از بالای یک بام سقوط کرده بود و دستش پر از پلاتین شده است. او چند ماهی خانه‌نشین بوده و سارا به هر دری می‌زده که پول دربیاورد.

او با همان آگهی تماس می‌گیرد و موهایش را شش میلیون تومان می‌فروشد. می‌گوید: «خانمی که آگهی داده بود، گفت موهایت را سه‌دسته کن بباف و بیا. وقتی رفتم موهای بافته‌ام را با قیچی چید و پول را واریز کرد. همان‌وقت رفتم گوشت و مرغ خریدم. یخچالم خالی بود.»

خریداران مو معمولا روش خاصی را برای برش موها توصیه می‌کنند و گاهی کوتاهی مو توسط خود آن‌ها و به‌صورت رایگان انجام می‌شود. گاهی نیز آرایشگران دیگر با استفاده از همان روش، موها را به چند دسته تقسیم کرده و کوتاه می‌کنند. موهای دسته‌بندی شده به تولیدکنندگان مو می‌رسد و با استفاده از مواد ویژه صاف و در نهایت دوخته می‌شود تا به تکه‌های مناسب برای اکستنشن تبدیل شود. این دسته‌موها در انواع رنگ و طول و البته با قیمت‌های بالا به فروش می‌رسند. بازار فروش آن‌ها عمدتا داخلی است، اما در کشورهایی مانند عراق و ترکیه، موهای خام یا اکستنشن‌های طبیعی ایرانی به‌دلیل پایین بودن قیمت نسبت به بازار جهانی، خریدارانی دارد. سالانه صدها زن به‌‌دلایل مختلف به فروش موهایشان ترغیب می‌شوند.

رها، دانشجوی ۲۰ ساله‌ای که برای تامین بخشی از مخارج تحصیل خود به فروش موهایش روی آورده، یکی از این زنان است. رها از دوره‌ نوجوانی موهایش را کوتاه نکرده و حالا به‌دلایل صرفا اقتصادی، موهایی را که سال‌ها از آن‌ها مراقبت کرده، کوتاه می‌کند. به گفته‌ او نحوه‌ شستن موها، استفاده از شامپو و ماسک‌های مو، طریقه‌ سشوار کشیدن، بافتن و حتی روبالشی که استفاده می‌کند، در سالم نگه داشتن موهایش تاثیر داشته است. روتینی که او سال‌ها برای نگهداری از موهایش انجام داده است.

اگرچه انتخاب طول مو و حتی فروش آن یک موضوع اختیاری است اما یافتن داستان زنانی که به‌دلایل مالی به چنین کاری دست می‌زنند، می‌تواند عمق فاجعه‌ اقتصادی جاری در ایران را نشان دهد. فاجعه‌ای که حتی موی زنان را نیز دربرگرفته است.