خداداد عزیزی از ملبورن تا لبنان؛ «غزال تیزپایی» که محبوب برنامه‌های جنجالی شد
رأی دهید
خداداد عزیزی ۲۷ سال پس از گل خاطره‌سازی که به استرالیا زد، در روزهایی که رسانه‌ها آماده مرور خاطرات ۸ آذر و «حماسه ملبورن» می‌شدند، با حضور در منطقه ضایحه بیروت، خبرساز شده است. او به همراه علیرضا دبیر و وحید شمسایی به لبنان رفت، در اردوگاه مردم جنگ‌زده لبنان حاضر شد و با جمعی از ورزشکاران لبنانی، فوتسال بازی کرد.
ویدئوهایی از استقبال تعدادی از مردم لبنان و همچنین صدای انفجاری که حین بازی فوتسال آن‌ها شنیده شد، در فضای مجازی منتشر شده است. در این ویدئوها دیده می‌شود که او همراه دبیر (رئیس فدراسیون کشتی) و شمسایی (سرمربی تیم ملی فوتسال) در میان چادرهای مردم جنگ‌زده راه می‌روند یا برای آن‌ها که از پنجره خانه‌شان برای‌شان سوت می‌کشند، دست تکان می‌دهند و بین کودکان توپ فوتبال پخش می‌کنند.
عزیزی در مصاحبه‌ای در این سفر گفته است: «چیزی که من بیشتر از همه دیدم، وجود مردم اینجا بود که جلوی این همه موشک‌باران و جلوی اسرائیلی که همه کشورها پشتش هستند، ایستادند. با ۵ میلیون جمعیت. این خیلی حرف است. هرروز اینجا موشک‌باران است اما این‌ها زندگی می‌کنند.»
خداداد عزیزی، بارها در ایران هم در مسابقات فوتبال خیریه شرکت کرده است و حتی در مرداد ۱۴۰۱، مسابقه خیریه‌ای را در مشهد با حضور بازیکنان فوتبال و هنرمندان ترتیب داد اما در سال‌های اخیر هرگز نسبت به اعتراض‌های مردمی ایران نسبت به سیاست‌های جمهوری اسلامی، موضع‌گیری نکرده است.
به همین دلیل همراهی‌اش در سفر به لبنان با علیرضا دبیر و وحید شمسایی که بارها ارادت خود را به جمهوری اسلامی ابراز کرده‌اند، باعث شده تا عزیزی از سوی مخالفان جمهوری اسلامی مورد انتقاد قرار بگیرد و او را در مجموعه «فوتبالیست‌های حکومتی» بدانند.
خداداد عزیزی که فوتبالیستی برجسته و از تکنیکی‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران به شمار می‌رود، در مربیگری هرگز در آن اندازه موفق نبود. او اما سال‌هاست در نقش «کارشناس تلویزیونی» و «بازیکن سابق فوتبال» با رفتارها و صحبت‌های جنجالی بارها خبرساز شده است. حضور پررنگ عزیزی در برنامه‌های متعدد تلویزیونی یا شبکه خانگی، گویای آن است که دیده شدن را دوست دارد و البته با صحبت‌ها و رفتارهایش به بیشتر دیده شدن این برنامه‌ها هم کمک می‌کند.
روزنامه خراسان، وابسته به آستان قدس رضوی، سال ۱۳۹۶ درباره او نوشت: «تاریخ اگر بخواهد قضاوتی عادلانه و منصفانه درباره این بازیکن ریزنقش و تکنیکی داشته باشد؛ به نوعی "دوگانگی" می رسد! همان "دوگانگی" که گاه، چهره نوابغی چون او را در حد "ناجی" و "فرشته" بالا می‌برد و گاه نیز تا حد "خاطی" و "ابلیس" پایین می آورد.»
خداداد عزیزی یا «غزال تیزپای یاغی»
خداداد عزیزی که به نام «غزال تیزپای آسیا» می‌شناختیم انگار به طور کلی با مردی که این روزها در برنامه‌های ورزشی، سرگرمی و خبری می‌بینیم، متفاوت است.
حتی اگر لقب «حماسه‌ساز ملبورن» را از او بگیریم و مهم‌ترین نقطه فوتبالی او، یعنی گل حساسی که ایران را به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه رساند، کنار بگذاریم، زوج رویایی او و علی دایی از سال ۱۹۹۶ درخششی مثال‌زدنی در خط حمله تیم ملی داشتند.
پیروزی سه بر صفر مقابل عربستان و شش بر دو مقابل کره‌جنوبی در جام ملت‌های آن سال حاصل همین همکاری دو نفره بود. گلی که خداداد با دریبل سه بازیکن به عربستان زد، یکی از صحنه‌های به یادماندنی فوتبال ایران است.
این درخشش‌ها موجب شد او آن سال به بهترین بازیکن قاره شود؛ سال ۱۹۹۶، در دومین دوره انتخاب بازیکن سال آسیا، او اولین بازیکن ایرانی بود که این عنوان را تصاحب کرد.
محمد مایلی‌کهن، سرمربی وقت تیم ملی، در تصمیمی که آن زمان عجیب به نظر می‌رسید، عزیزی را به دلیل بی‌نظمی از ترکیب بیرون می‌گذاشت و علی اصغر مدیرروستا را به او ترجیح می‌داد، شکست برابر قطر و برکناری مایلی‌کهن باعث شد که عزیزی با تصمیم والدیر ویه‌را، جانشین مایلی‌کهن در تیم ملی فوتبال ایران، به ترکیب تیم برگردد.
درخشش خداد عزیزی در جام ملت‌های آسیا او را با پیشنهادهای اروپایی روبرو کرد و در نهایت با قیمتی بالاتر از سایر بازیکنان ایرانی، به باشگاه کلن آلمان پیوست و گران‌ترین بازیکن فوتبال ایران شد.
آنچه خداداد عزیزی «صراحت لهجه» می‌نامد اما اغلب مجموعه‌ای از توهین‌هایی بوده که همیشه موجب اخراج و نقد او شده است. چه زمانی که (به گفته خودش در مصاحبه با خبرآنلاین) به دلیل این که «از خجالت دبیر ورزشش درآمد»، از دبیرستان اخراج شد و چه زمانی که در کلن به دلیل مشاجره با سرمربی سرشناس تیم، برند شوستر، و درگیری با یک طرفدار، مجبور به ترک آلمان شد.
حضورش در فوتبال آمریکا هم به دلیل اختلاف نظر با سرمربی وقت تیمش به بیشتر از یکسال نکشید. بعد از آن هم در تیم ملی فوتبال ایران با سرمربی به مشکل خورد و به میرسلاو بلاژوویچ لقب «سیاه باز» داد و از اردوی تیم ملی اخراج شد. به همین دلیل احتمالا وقتی برانکو ایوانکوویچ، دستیار بلاژوویچ، سرمربی تیم ملی شد، حاضر نشد او را به اردو دعوت کند.
در نهایت هم حذف تیم ملی از انتخابی جام جهانی و فشار افکار عمومی بود که باعث شد این مهاجم در ۳۴ سالگی بار دیگر به تیم ملی دعوت شود.
همان زمان عزیزی در تیم باشگاهی‌اش، پاس تهران، با مصطفی دنیزلی، سرمربی تیم اختلاف داشت و در مسابقه‌ای که به عنوان بازیکن پاس مقابل تیمش شهرش یعنی ابومسلم مشهد داشت، با فرهاد کاظمی، سرمربی وقت ابومسلم درگیر شد و مقابل طرفداران مشهدی که علیه او شعار می‌دادند، حرکتی توهین‌آمیز انجام داد که عده‌ای از آن به عنوان «زشت‌ترین حرکت دوران ورزشی» عزیزی یاد می‌کنند.
مربی منتقد و استاد تصمیم‌های آنی
حتی وقتی به عنوان مدیرفنی در پیام مشهد مشغول به کار بود و موفق شد این تیم را به لیگ برتر بیاورد و سرمربی این تیم شود، باز هم به دلیل مشکلات مالی از مربیگری تیم کنار رفت.
یکی از عجیب‌ترین تصمیم‌های او در دوران مربیگری در همان دوره اول حضورش روی نیمکت ابومسلم رقم خورد، وقتی در بازی مقابل پاس همدان، تنها دو سه دقیقه بعد از اینکه حمید علی‌عسگری را به داخل زمین فرستاده بود، او را بیرون کشید تا تیم ۱۰ نفره بازی کند. ابومسلم به دلیل اشتباه علی‌عسگری گل خورد و خداداد ترجیح داد ۱۰ نفره بازی کند اما آن بازیکن در زمین نباشد.
جام‌جم آنلاین در گزارشی در ۳۰ آذر ۱۳۸۷، درباره این بازی نوشت: «خداداد در آن روز زمانی که وارد رختکن شد، کلی عصبی بود و دنبال مدیرعامل باشگاه می‌گشت تا ببینید چه زمانی قرار است مشکلات مالی تمام شود. تماس مسوولان با شفق باعث شد که او راه رفته را یک بار دیگر بازگردد و در رختکن تیم آفتابی شود.»
«عزیزی هم با مشاهده او مسائل مالی را پیش کشید و با عصبانیت به سمت شفق حمله‌ور شد. پس از این ماجرا دو روایت نقل شد. عده‌ای گفتند خداداد با سیلی درگوش مدیرعامل تیم زده و عده‌ای هم گفتند او تنها شفق را به دیوار کوبیده است. اما هر چه بود پس از این ماجرا، خداداد اخراج شد.»
مشاجره‌های آقای عزیزی با مدیران، بازیکنان و خبرنگاران اما سال‌ها بعد، وقتی او قائم مقام پیام مشهد بود، به درگیری عجیبی ختم شد. بعد از بازی پیام مشهد مقابل مقاومت شهید سپاسی در آذر ۱۳۸۷، وقتی پیام مشهد در ورزشگاه ثامن باخته بود، یک خبرنگار شیرازی مورد ضرب و شتم شدید خداداد عزیزی و اطرافیان او قرار گرفت و به همین دلیل عزیزی یک سال از فعالیت‌های فوتبالی محروم شد.
او بعد از این حکم گفت: «اصلا برایم مهم نیست چه رایی صادر شده است. دیگر به فوتبال فکر نمی‌کنم که بخواهم در مورد یکسال محرومیتم صحبت کنم. خداداد عزیزی دیگر برایش مهم نیست که در فوتبال ایران چه اتفاقی خواهد افتاد.»
کارشناس «صریح‌الهجه» محبوب تلویزیون
در کنار همه این ویژگی‌ها، بحث‌های پرشور و هیجانی که روی آنتن به راه می‌اندازد و گهگاه به دعوا یا حتی توهین ختم می‌شود، به بیشتر دیده شدن این برنامه‌ها منجر می‌شود.
جدال او با فیروز کریمی در برنامه ستاره‌ساز، این فرضیه را مطرح می‌کرد که شاید این دعوا، ساختگی و صرفا برای دیده شدن برنامه بوده است. در سال‌های اخیر او یک بار بعد از بازی ایران مقابل سوریه در مرحله یک‌هشتم نهایی جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳، با جواد خیابانی بر سر کیفیت مدافع سوریه مشاجره داشت که ویدئوی آن بارها در فضای مجازی بازنشر شد.
بار دیگر در خلال لیگ قهرمانان اروپا به عنوان کارشناس به برنامه تلویزیونی رفت و با مجری برنامه درگیر شد که چرا از قول مخاطبان می‌گویی ما زیاد حرف می‌زنیم.
بارها روی آنتن زنده انتقادهای شدیدی علیه مربیان فوتبال به ویژه امیر قلعه‌نویی، سرمربی تیم ملی فوتبال ایران، مطرح کرده و معتقد است چون به دنبال مربیگری و تیم گرفتن در فوتبال نیست، می‌تواند واقعیت‌ها را بیان کند و صراحت لهجه داشته باشد، بابت این موضوع هم همیشه «سرش را بالا نگه داشته است.»
او در یکی از برنامه‌های تلویزیونی خطاب به قلعه‌نویی گفته بود: «مگر شما آقای کی‌روش را نقد نمی‌کردید؟ شما رزومه دارید یا آقای کی‌روش؟ دوستان در سطح ملی چه رزومه‌ای دارند که به همه منتقدند؟»
او حتی از قرارداد کوتاه مدت قلعه‌نویی هم گلایه داشت: «چطور مربی خارجی می‌آورند و ۲ ساله قراردادش را می‌بندند و بعد با مربی ایرانی قرارداد کوتاه مدت امضا می‌کنند؟»
انتقادهای خداداد از امیر قلعه‌نویی اما از زمانی آغاز شد که از کادرفنی تیم ملی فوتبال جدا شد. گرچه او مسائل شخصی را دلیل جدایی‌اش دانسته بود اما روزنامه خبرورزشی نوشته بود که گویا عزیزی به دلیل نداشتن قرارداد رسمی از تیم جدا شده بود و حاضر نبود تا زمان رسمی شدن قرارداد صبر کند.
البته که در این گزارش‌ها اعتراض او به اختیارهای محدود در کادرفنی هم دلیل دیگری برای جدایی‌اش عنوان شده بود. بعد از این جدایی به یکباره انتقادهای عزیزی از قلعه‌نویی و کادرفنی تیم ملی شروع شد.
عزیزی علاوه بر انتقادهایی که در برنامه‌های تلویزیونی از قلعه‌نویی داشت، در یک برنامه سرگرمی اینترنتی هم نقدهای تندی علیه او داشت. برنامه‌‌ای که البته خداداد عزیزی در آن به خاطر حرکت زننده‌‌ای که مقابل هاشم‌بیگ‌زاده انجام داد و ناسزایی که به او و هم‌نسل‌های او در فوتبال داد، حسابی بر سر زبان‌ها افتاد و شائبه ممنوع شدن پخش تصویر او را مطرح کرد.
کمی بعد البته عزیزی این موضوع را تکذیب کرد: «به کوری چشم آن‌هایی که برای خوشایند کسی که من حاضر نیستم به او "خان" بگویم، خبر دروغ ممنوع التصویری من را پخش کردند، این شایعه صحت ندارد و شایعه سازان می‌توانند با اجازه "خان" خودشان از ساترا و صدا و سیما استعلام بگیرند.»
پخش تصاویر حضور عزیزی در لبنان نه تنها به شایعه ممنوع التصویری او پایان داد، بلکه نشان از ماجرای عجیب فوتبالیستی دارد که «غزال تیزپای فوتبال آسیا» بود، بعد پای ثابت برنامه‌های جنجالی زرد شد و سرانجام همسفر دبیر و شمسایی در سفر به لبنان.
