«بارداری» ۱۵ ماهه؛ پشت پرده کلاهبرداری بچه‌دار شدن «معجزه‌آسا»
رأی دهید
چیوما و همسرش ایکه در دفتر یکی از مقامات دولتی نیجریه نشسته‌اند. این مقام که ایفی اوبینابو نام دارد و کمیسر امور زنان و رفاه اجتماعی ایالت آنامبراست، بیش از یک ساعت از این زوج بازجویی می‌کند. اگرچه اوبینابو تجربه زیادی در حل اختلافات خانوادگی دارد، اما این یک اختلاف معمولی نیست.
پنج تن از اعضای خانواده ایکه که در جلسه حضور دارند، قبول ندارند که هوپ فرزند واقعی این زوج است.
چیوما مدعی است که ۱۵ ماه این کودک را «حمل کرده»، ادعایی که کمیسر و خانواده ایکه آن را باورناپذیر می‌دانند.
چیوما می‌گوید خانواده ایکه برای بچه‌دار شدن به او فشار می‌آوردند و حتی از ایکه خواسته بودند با زن دیگری ازدواج کند.
در اوج استیصال، چیوما به یک «کلینیک» مراجعه کرد که «درمانی» غیرمتعارف ارائه می‌داد - یک کلاهبرداری عجیب و تکان‌دهنده که با بهره‌گیری از درماندگی زنان مشتاق به مادر شدن، به قاچاق نوزادان می‌پرداخت.
برای محافظت از چیوما، ایکه و سایر افراد، در برابر واکنش‌های احتمالی در جوامعشان، نام‌های آن‌ها را در این گزارش تغییر داده‌ایم.
نیجریه یکی از بالاترین نرخ‌های زاد و ولد در جهان را دارد. در این کشور، زنان اغلب تحت فشار اجتماعی شدیدی برای باردار شدن قرار می‌گیرند و در صورت ناتوانی در باردار شدن، حتی ممکن است طرد شده یا مورد آزار قرار گیرند.
این فشارها باعث می‌شود برخی زنان برای رسیدن به آرزوی مادر شدن، دست به اقدامات افراطی بزنند.
بیش از یک سال است که بخش تحقیقاتی بی‌بی‌سی آفریقا در حال بررسی کلاهبرداری موسوم به «بارداری پنهان» است.
در این شیوه، افراد سودجو با معرفی خود به عنوان پزشک یا پرستار، زنان را متقاعد می‌کنند که «درمان ناباروری معجزه‌آسایی» دارند که بارداری آن‌ها را تضمین می‌کند. «درمان» اولیه که معمولاً صدها دلار هزینه دارد، شامل تزریق، نوشیدنی یا ماده‌ای است که در واژن قرار داده می‌شود.
هیچ یک از زنان یا مقاماتی که در جریان تحقیقات ما با آن‌ها مصاحبه کردیم، از محتوای دقیق این داروها اطلاع نداشتند. اما برخی زنان به ما گفته‌اند که این داروها باعث تغییراتی در بدنشان شده - مانند تورم شکم - که آن‌ها را بیشتر متقاعد کرده که واقعاً باردار هستند.
کلاهبرداران به زنانی که تحت این «درمان» قرار می‌گیرند هشدار می‌دهند که به پزشکان یا بیمارستان‌های معمولی مراجعه نکنند، زیرا ادعا می‌کنند هیچ اسکن یا آزمایش بارداری قادر به تشخیص «جنینی» که به گفته آن‌ها خارج از رحم در حال رشد است، نخواهد بود.
وقتی زمان «زایمان» نوزاد فرا می‌رسد، به زنان گفته می‌شود که روند زایمان تنها با تزریق «دارویی کمیاب و گران‌قیمت» آغاز خواهد شد که مستلزم پرداخت هزینه اضافی است.
روایت‌ها درباره نحوه انجام «زایمان» متفاوت اما همگی تکان‌دهنده هستند. برخی زنان بیهوش می‌شوند و وقتی به هوش می‌آیند، جای برشی شبیه به عمل سزارین بر بدن آن‌هاست. عده‌ای دیگر می‌گویند به آن‌ها چیزی تزریق می‌شود که حالت خواب‌آلودگی و توهمی در آن‌ها ایجاد می‌کند که تصور می‌کنند در حال زایمان هستند.
در هر صورت، زنان در نهایت صاحب نوزادانی می‌شوند که ادعا می‌شود خودشان به دنیا آورده‌اند.
چیوما به کمیسر ایفی می‌گوید که وقتی زمان «زایمان» او فرا رسید، فردی که خود را پزشک معرفی کرد چیزی به کمرش تزریق کرد و به او گفت زور بزند. او توضیح نمی‌دهد که چگونه صاحب هوپ شده است، اما می‌گوید زایمان «دردناک» بوده است.
این به اصطلاح «دکتر روث» هر دومین شنبه ماه کلینیک خود را در هتلی فرسوده در شهر ایهیالا واقع در ایالت آنامبرا برگزار می‌کند. بیرون از اتاق او، ده‌ها زن در راهروهای هتل منتظرند و برخی از آن‌ها شکم‌های برآمده قابل مشاهده‌ای دارند.
فضای کلی مملو از انرژی مثبت است. در یک لحظه، پس از اینکه به زنی گفته می‌شود باردار است، شور و هیجان زیادی در داخل اتاق ایجاد می‌شود.
وقتی نوبت به خبرنگاران مخفی ما می‌رسد، «دکتر روث» به آن‌ها می‌گوید که این درمان قطعاً جواب خواهد داد.
او به زن انجام تزریقی را پیشنهاد می‌کند و ادعا می‌کند که این تزریق به زوج امکان می‌دهد جنسیت فرزند آینده خود را «انتخاب» کنند - ادعایی که از نظر پزشکی کاملاً غیرممکن است.
پس از اینکه خبرنگاران از پذیرش تزریق خودداری می‌کنند، «دکتر روث» یک بسته حاوی قرص‌های خرد شده و تعدادی قرص دیگر برای مصرف در خانه به آن‌ها می‌دهد و دستورالعمل‌هایی درباره زمان مناسب برای رابطه جنسی ارائه می‌کند.
هزینه این درمان اولیه ۳۵۰ هزار نایرا (حدود ۲۰۰ دلار) است.
خبرنگار مخفی ما نه داروها را مصرف می‌کند و نه هیچ یک از دستورالعمل‌های «دکتر روث» را دنبال می‌کند. او چهار هفته بعد برای ملاقات مجدد با «دکتر روث» بازمی‌گردد.
پس از اینکه «دکتر روث» دستگاهی شبیه به اسکنر سونوگرافی را روی شکم خبرنگار ما می‌کشد، صدایی شبیه به ضربان قلب شنیده می‌شود و «دکتر روث» به او تبریک می‌گوید که باردار است. هر دوی آن‌ها خوشحالی می‌کنند.
پس از اعلام این خبر خوش، «دکتر روث» توضیح می‌دهد که آن‌ها باید برای خرید دارویی «کمیاب» و گران‌قیمت که برای به دنیا آمدن نوزاد ضروری است، هزینه‌ای بین ۱.۵ تا ۲ میلیون نایرا (معادل ۱۰۰۰ دلار) بپردازند.
«دکتر روث» با نادیده گرفتن واقعیت‌های علمی ادعا می‌کند که بدون این دارو، بارداری ممکن است بیش از نه ماه ادامه یابد و می‌افزاید: «نوزاد دچار سوءتغذیه خواهد شد - باید دوباره آن را تغذیه کنیم.»
«دکتر روث» به اتهاماتی که بی‌بی‌سی با او مطرح کرده، پاسخی نداده است.
اما دلایل مستعد بودن این زنان برای باور کردن چنین دروغ‌های آشکاری را می‌توان تا حدودی در گروه‌های آنلاینی یافت که اطلاعات نادرست درباره بارداری در آن‌ها به وفور یافت می‌شود.
شبکه‌ای از اطلاعات نادرست
بارداری پنهان یک پدیده پزشکی شناخته شده است که در آن زن تا مراحل پایانی از بارداری خود بی‌اطلاع است.
اما در جریان تحقیقات ما، بی‌بی‌سی با حجم زیادی از اطلاعات نادرست درباره این نوع بارداری در گروه‌ها و صفحات فیس‌بوک مواجه شد.
یک زن آمریکایی که تمام صفحه فیس‌بوک خود را به «بارداری پنهان» اختصاص داده، ادعا می‌کند که «سال‌ها» باردار بوده و روند بارداری او را نمی‌توان با علم توضیح داد.
در گروه‌های خصوصی فیس‌بوک، بسیاری از پست‌ها از اصطلاحات دینی استفاده می‌کنند تا درمان جعلی را به عنوان یک «معجزه» برای کسانی که نتواسته‌اند باردار شوند، معرفی کنند.
تمام این اطلاعات نادرست به تقویت باور این زنان به این کلاهبرداری کمک می‌کند.
اعضای این گروه‌ها نه تنها از نیجریه، بلکه از آفریقای جنوبی، کشورهای حوزه کارائیب و حتی ایالات متحده هستند.
کلاهبرداران نیز از این گروه‌ها برای شکار افرادی که گزینه‌های زیادی ندارند و در وضعیتی آسیب‌پذیر قرار دارند، استفاده می‌کنند.
به محض اینکه فردی آمادگی خود را برای شروع فرآیند این کلاهبرداری اعلام می‌کند، به گروه‌های امن‌تر واتس‌اپ دعوت می‌شود. در این گروه‌ها، مدیران اطلاعاتی درباره «کلینیک‌های پنهان» و جزئیات این فرآیند را به اشتراک می‌گذارند.
«هنوز گیج هستم»
مقامات به ما می‌گویند که کلاهبرداران برای تکمیل «درمان» به نوزادان تازه به دنیا آمده نیاز دارند و برای این منظور به دنبال زنان مستأصل و آسیب‌پذیر می‌گردند. بسیاری از این زنان جوان و باردار هستند و در کشوری زندگی می‌کنند که سقط جنین در آن غیرقانونی است.
در فوریه ۲۰۲۴، وزارت بهداشت ایالت آنامبرا به مرکزی که چیوما ادعا می‌کند در آن هوپ را «به دنیا آورده» یورش برد.
بی‌بی‌سی تصاویری از این یورش به دست آورد که مجتمعی بزرگ متشکل از دو ساختمان را نشان می‌داد.
در یکی از ساختمان‌ها اتاق‌هایی با تجهیزات پزشکی وجود داشت که ظاهراً برای مشتریان در نظر گرفته شده بود، در حالی که در ساختمان دیگر چندین زن باردار بر خلاف میل‌شان نگهداری می‌شدند. برخی از این زنان تنها ۱۷ سال سن داشتند.
برخی از این زنان به ما می‌گویند که با فریب آن‌ها را به آنجا برده‌اند و نمی‌دانستند که نوزادانشان به مشتریان این کلاهبرداران فروخته خواهند شد.
وقتی از اوجو پرسیده می‌شود که آیا از تصمیم خود برای فروش نوزادش پشیمان است، پاسخ می‌دهد: «هنوز گیج هستم.»
کمیسر اوبینابو، که در اقدامات ایالتی برای مبارزه با این کلاهبرداری نقش داشته، می‌گوید کلاهبرداران از زنان آسیب‌پذیری مانند اوجو برای به‌دست آوردن نوزادان سوءاستفاده می‌کنند.
در پایان یک بازجویی پرتنش، کمیسر اوبینابو تهدید می‌کند که هوپ را از چیوما می‌گیرد.
اما چیوما با التماس از خود دفاع می‌کند و اصرار دارد که خودش هم قربانی این ماجراست و از آنچه در جریان بود، اطلاعی نداشته است.
کمیسر در نهایت توضیحات چیوما را می‌پذیرد.
فعلاً، چیوما و ایکه می‌توانند نوزادشان را نگه دارند - مگر اینکه والدین بیولوژیکی نوزاد بیایند و او را مطالبه کنند.
اما کارشناسان هشدار می‌دهند تا زمانی که نگرش جامعه نسبت به زنان، ناباروری، حقوق باروری و فرزندخواندگی تغییر نکند، بازار کلاهبرداری‌هایی از این دست همچنان پر رونق خواهد بود.
