دیوان کیفری بین‌المللی برای نتانیاهو، گالانت و فرمانده «کشته‌شده» حماس حکم جلب صادر کرد

بی بی سی: قضات دیوان کیفری بین‌المللی حکم جلب بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر و یوآو گالانت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل را صادر کرده‌اند. برای محمد دیاب ابراهیم المصری معروف به محمد ضیف، فرمانده نظامی حماس نیز حکم جلب صادر شده است.

این دیوان چالش‌های حقوقی که اسرائیل درباره صلاحیت قضایی این مرجع مطرح کرده بود را رد کرده است.

حکم جلب محمد ضیف در حالی صادر شده است که ارتش اسرائیل چند ماه پیش از کشته شدن او در حمله‌ای هوایی در غزه خبر داد.

دفتر نخست وزیر اسرائیل تصمیم دیوان را «یهودستیزانه» خوانده و محکوم کرده است. حماس هم دستور بازداشت آقایان نتانیاهو و گالانت را مهم و تاریخی ارزیابی کرده است.

دیوان کیفری بین‌المللی می‌گوید مبانی کافی وجود دارد که بتوان برای این سه نفر در ارتباط با جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت مسئولیت مجرمانه در نظر گرفت. هم اسرائیل و هم حماس این اتهامات را رد کرده‌اند.

حال با صدور این حکم تصمیم با ۱۲۴ کشور عضو دیوان است که برای عملی کردن آن و اقدام به بازداشت آقایان نتانیاهو و گالانت چه تصمیمی بگیرند. اسرائیل و حامی اصلی آن یعنی ایالات متحده آمریکا عضو دیوان نیستند.

یک سال پیش هم برای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه حکم جلب مشابهی صادر شد، اما آقای پوتین پس از آن چندین سفر خارجی به کشورهای عضو دیوان داشته است.

کریم خان، دادستان دیوان کیفری بین‌المللی شش ماه پیش خواهان صدور قرار بازداشت برای بنیامین نتانیاهو، یوآو گالانت، اسماعیل هنیه، یحیی سنوار و محمد ضیف شد.

اسماعیل هنیه در جریان سفرش به ایران برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان در اقامتگاهش در شمال تهران کشته شد. یحیی سنوار هم در یک رویارویی با نظامیان اسرائیلی در غزه کشته شد. با وجود آن که اسرائیل می‌گوید محمد ضیف هم کشته شده است، قضات دیوان گفتند قادر به تایید مرگ او نیستند.

پرونده دادستان دیوان به ۷ اکتبر ۲۰۲۳ برمی‌گردد، زمانی که اعضای حماس و گروه‌های دیگر به مناطقی در جنوب اسرائیل حمله کردند و ۱۲۰۰ نفر را کشته و ۲۵۱ نفر را گروگان گرفتند.

واکنش اسرائیل آغاز عملیات نظامی گسترده با هدف نابودی حماس بود که بنا به آمار مقام‌های درمانی غزه تا کنون ۴۴ هزار کشته بر جای گذاشته است. وزارت بهداشت غزه وابسته به حماس است اما سازمان ملل آمار آن را معتبر می‌داند.

کریم خان رهبران حماس را به جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی، از جمله کشتار جمعی، قتل، گروگان‌گیری، تجاوز و شکنجه متهم کرد.

رهبران اسرائیل هم با اتهاماتی چون حملات عمدی به غیرنظامیان، گرسنگی و قحطی به عنوان ابزار جنگی، کشتار جمعی و قتل روبرو شدند.
استدلال حقوقی دیوان کیفری بین‌المللی«صدور دستور حمله علیه جمعیت غیرنظامی» از دلایل اتهام جنایت جنگی به آقایان گالانت و نتانیاهو استبر اساس حکم دیوان کیفری بین‌المللی، این دادگاه «دلایل منطقی برای باور به این پیدا کرده» که محمد ضیف «مسئول جنایات علیه بشریت از جمله قتل، نابودی، شکنجه، تجاوز و دیگر اشکال خشونت جنسی، و همچنین جنایات جنگی مانند قتل، رفتار بی‌رحمانه، شکنجه، گروگان‌گیری، توهین به کرامت انسانی، و تجاوز و دیگر اشکال خشونت جنسی است.»

همچنین در این گزارش آمده است که دلایل منطقی وجود دارد که باور کنیم این جنایات علیه بشریت «بخشی از یک حمله گسترده و سیستماتیک به رهبری حماس و دیگر گروه‌های مسلح علیه جمعیت غیرنظامی اسرائیل» بوده است.

در مورد بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت، که اوایل این ماه از سمت وزیر دفاع برکنار شد، این دادگاه «دلایل منطقی برای باور به این پیدا کرده» که آنها «هر دو به عنوان همدست در ارتکاب جنایات زیر مسئولیت کیفری دارند: جنایت جنگی استفاده از گرسنگی به عنوان ابزار جنگی، و جنایات علیه بشریت از جمله قتل، آزار و اذیت، و دیگر اقدامات غیرانسانی.»

این دادگاه همچنین به این نتیجه رسید که «آن‌ها هر دو به عنوان رهبران غیرنظامی مسئولیت کیفری در مورد جنایت جنگیِ صدور عمدی دستور حمله علیه جمعیت غیرنظامی دارند.»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواهان اجرای حکم شد
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواهان احترام به حکم دیوان شده است.

آقای بورل گفته است: «پیشتر هم گفته‌ام که باید به مصیبت غزه پایان داده شود. حالا هم کاملا به اظهارنظرم واقفم. این یک تصمیم سیاسی نیست. تصمیم دادگاه است، یک دادگاه قضایی، یک دادگاه قضایی بین‌المللی. و باید به تصمیم دادگاه احترام گذاشت و آن را اجرا کرد.»

رئیس‌جمهور اسرائیل، اسحاق هرتزوگ، در واکنش به این حکم بازداشت گفت: «این تصمیم ناعادلانه دیوان کیفری بین‌المللی، عدالت جهانی را به یک مضحکه جهانی تبدیل کرده است.»

او افزود: «این تصمیم به جای دموکراسی و آزادی، طرف تروریسم و شرارت را گرفته و سیستم عدالت را به سپری انسانی برای جنایات علیه بشریت توسط حماس تبدیل کرده است.»

دفتر بنیامین نتانیاهو هم به شدت تصمیم امروز و اتهامات دیوان را با انتشار بیانیه‌ای رد کرده است.

در این بیانیه آمده است که بنیامین نتانیاهو «زیر فشار تسلیم نخواهد شد. او به پیگیری همه اهدافی ادامه خواهد داد که اسرائیل در جنگ موجه خود علیه حماس و محور وحشت ایرانی تعیین کرده است.»

آقای گالانت بلافاصله واکنشی نشان نداده است اما او پیش از این به شدت درخواست دادستان دیوان را رد کرده و آن را برای کنار هم قرار دادن اسرائیل و حماس «شرم‌آور» خوانده بود.

حماس از حکم جلب برای بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت استقبال کرده و گفته است که «این حکم یک سابقه تاریخی مهم ایجاد و مسیر طولانی تاریخ ظلم علیه مردم ما را اصلاح می‌کند.»

این گروه همچنین خواهان اجرای حکم شده و از کشورهای جهان خواسته برای توقف آنچه که «جنایت نسل‌کشی علیه غیرنظامیان بی‌دفاع نوار غزه» خوانده است کاری کنند.

مصطفی برغوثی، سیاستمدار کهنه‌کار فلسطینی در کرانه باختری اشغالی، از صدور حکم بازداشت برای نتانیاهو و گالانت استقبال کرد.

او گفت: «ما همچنین از دیوان بین‌المللی دادگستری می‌خواهیم که حکم خود درباره ارتکاب جنایت نسل‌کشی توسط اسرائیل را تسریع کند.»

اشاره آقای برغوثی به پرونده‌ای جداگانه است که در حال حاضر در دادگاه عالی سازمان ملل بررسی می‌شود.

مقام‌های اسرائیلی اتهام نسل‌کشی در غزه را با جدیت رد می‌کنند.