ایران هسته‌ای؟ «قمار بزرگ» تهران برای دستیابی به تنها عامل بازدارنده باقیمانده

یورونیوز: اسرائیل نشان داده که دو عامل بازدارنده مهم ایران در برابر حملات یعنی موشک‌های بالستیک و شبه‌نظامیان حزب‌الله نسبت به آنچه پیشتر تصور می‌شد، قدرت کمتری دارند. در چنین شرایطی آیا ایران برنامه هسته‌ای خود را با هدف ایجاد بازدارندگی در مقابل بزرگترین دشمن منطقه‌ای خود، تسریع خواهد کرد یا خیر؟

روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال پس از این مقدمه، نوشت: «ماه‌هاست که مقام‌های ایرانی می‌گویند که تهران بیشترِ دانش مورد نیاز برای ساخت یک سلاح را به دست آورده است و ممکن است علی خامنه‌ای، رهبر ایران، در فتوای دو دهه پیش خود مبنی بر حرام بودن ساخت سلاح‌های کشتار جمعی تجدیدنظر کند.»

این روزنامه همچنین یادآوری کرد: «اواخر سپتامبر گذشته، فریدون عباسی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ایران، بر توان تهران برای تولید اورانیوم غنی شده با درجه خلوص ۹۰ درصدی صحه گذاشت. مقام‌های آمریکایی هم گفتند که در این صورت، ایران تنها دو هفته زمان نیاز خواهد داشت تا بتواند ۶۰ درصد از ذخایر سوخت هسته‌ای فعلی خود را به موادی با درجه خلوص مورد نیاز برای ساخت تسلیحات هسته‌ای تبدیل کند.»

گرگوری برو، تحلیلگر ارشد ایران و انرژی در شرکت مشاوره گروه اوراسیا، به وال‌استریت ژورنال گفت: «تضعیف توانایی‌های ایران در برابر اسرائیل، تهران را مجبور می‌کند که به سراغ عامل جدید بازدارندگی برود و فشار را بر گسترش برنامه هسته‌ای خود افزایش دهد. آنچه که ما احتمالاً شاهد آن خواهیم بود، فشار بیشتر بر پیشبرد برنامه‌ای است که ممکن است دیگر "صلح‌آمیز" باقی نماند.»
ایران چقدر به ساخت سلاح هسته‌ای نزدیک است؟
به نوشته این روزنامه آمریکایی، در حالی که ایران ادعا می‌کند، برنامه هسته‌ای‌اش کاملا صلح‌آمیز است، تنها کشور فاقد سلاح هسته‌ای است که اورانیوم غنی شده با خلوص بالا تولید می‌کند. بر اساس جدیدترین داده‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران در حال حاضر سوخت تقریبا کافی را برای ساخت چهار سلاح هسته‌ای دارد. ایران همچنین در حال انجام آزمایش‌های ویژه برای تولید اورانیوم فلزی است که یکی از اجزای کلیدی سلاح هسته‌ای به شمار می‌رود. در چنین شرایطی، ایران بسیاری از نظارت‌های بین‌المللی توافق شده در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را کاهش داده است، توافقی که ایالات متحده از آن خارج شد.

وال‌استریت ژورنال با یادآوری این که مقام‌های اطلاعاتی ایالات متحده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیگر قادر به تضمین این نیستند که ایران مشغول کار بر روی برنامه هسته‌ای تسلیحاتی نیست، اضافه کرد: «مقام‌های آمریکایی در تابستان امسال گفتند که تهران فعالیت‌هایی را برای به دست آوردن دانش بیشتری که برای ساخت بمب مورد نیاز است، آغاز کرده است. البته تشخیص سریع تسلیحاتی شدن برنامه هسته‌ای ایران دشوارتر از گذشته شده است. ولی برخی کارشناسان معتقدند ایران می‌تواند ظرف چند ماه یک سلاح هسته‌ای خام تولید کند...اما تولید کلاهک‌های هسته‌ای قابل حمل از طریق موشک توسط ایران زمان بسیار بیشتری طول خواهد کشید.»
اقدام متقابل اسرائیل و آمریکا چه خواهد بود؟
این روزنامه آمریکایی یادآوری کرد که اسرائیل در گذشته و از طریق خرابکاری، اقدامی علیه برنامه هسته‌ای ایران انجام داده است ولی این اقدام به گونه‌ای نبوده که برای همیشه تلاش‌های تهران برای غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند. با این حال، تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای که ایالات متحده همواره تاکید کرده که از آن جلوگیری خواهد کرد، خطرات زیادی برای ایران به همراه خواهد داشت.

در ادامه این گزارش آمده است: «اسرائیل با انجام عملیات اخیر خود از جمله حذف اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس در مهمانخانه‌ای نظامی در تهران، نفوذ اطلاعاتی عمیق خود را در ایران و در میان متحدان این کشور به رخ کشید، لذا اگر تهران به برنامه هسته‌ای خود سرعت ببخشد، اسرائیل می‌تواند به سایت‌ها و تاسیسات هسته‌ای ایران حمله کند.»

وال‌استریت ژورنال با اشاره به سخنان اخیر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در مورد این که تهران هزینه حمله موشکی به خاک اسرائیل را خواهد پرداخت و این که حزب‌الله، مسلح‌ترین گروه شبه‌نظامیِ غیردولتی جهان و بیمه‌نامه اصلی ایران در برابر اسرائیل، طی هفته‌های اخیر و تحت حملات تل‌آویو تضعیف شده، نوشت: «تهدید بزرگ دیگر ایران علیه اسرائیل، ذخایر تخمینی شامل حداقل ۳ هزار فروند موشک بالستیک است. اما تعدادی از این موشک‌ها که هفته گذشته و در یک رگبار ۱۸۰ فروندی از پدافند هوایی اسرائیل عبور کردند، آسیب چندانی وارد نکرد. البته تهران تهدید کرده است که حمله بزرگتری را انجام خواهد داد. پس از نخستین حمله مستقیم ایران به اسرائیل که با شلیک پیاپی بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد در آوریل گذشته انجام شد، اسرائیل تنها با یک حمله هشدار دهنده کوچک پاسخ داد و باتری‌های پدافند هوایی واقع در ۱۳ مایلی (۲۱ کیلومتری) تأسیسات غنی‌سازی هسته‌ای نطنز ایران را منهدم کرد.»

این روزنامه آمریکایی به نقل از مقام‌های مطلع از برنامه هسته‌ای ایران نوشت: «حملات هوایی اسرائیل به سایت‌های غنی‌سازی هسته‌ای ایران آسیب می‌رساند، اما برای توقف کامل برنامه هسته‌ای این کشور با چالش‌های زیادی روبرو خواهد شد. مشخص نیست که حملات اسرائیل تا چه حد می‌تواند به تأسیسات جدیدی که تهران در اعماق زمین در نطنز یا فردو ساخته است، نفوذ کند...چالش‌هایی فراتر از استحکاماتِ این تاسیسات نیز وجود دارد. ایران بیش از پنج تن اورانیوم غنی شده شامل ۱۶۵ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا را در خارج از تاسیسات غنی‌سازی خود و در کنار کامیون‌های متحرکی که می‌توانند آن‌ها را به سرعت جابه جا کنند، نگهداری می‌کند.»
خطر آغاز مسابقه ساخت بمب اتمی
وال‌استریت ژورنال در ادامه این گزارش تاکید کرد: «حمله‌ای که صرفا برنامه هسته‌ای ایران را ماه‌ها یا یک سال عقب می‌اندازد، یک قمار بزرگ خواهد بود. مقام‌های ایرانی پیشتر هشدار داده بودند که حمله می‌تواند آنها را وادار کند که راه کره شمالی را دنبال کنند و از معاهده‌ای که نظارت بین‌المللی را بر برنامه‌های هسته‌ای تضمین می‌کند، خارج شوند.»

اریک بروئر از موسسه ابتکار تهدید هسته‌ای (NTI)، به روزنامه آمریکایی گفت: «در این صورت سؤال بزرگ این خواهد بود که آیا ایران از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای خارج می‌شود و بازرسان آژانس را اخراج می‌کند یا خیر.»

مایکل هوروویتز از شرکت مشاوره لوبِک هم اظهار داشت: «ایران ممکن است در حال حاضر تصمیم بگیرد که به رویکرد فزاینده خود برای نزدیک شدن به قابلیت‌های ساخت تسلیحات هسته‌ای ادامه دهد. اما ایران پیش از هر اقدام پرخطری از جمله ساخت بمب، ابتدا بر حفظ امنیت خود تمرکز خواهد کرد.»

نیکول گراژوسکی، عضو برنامه سیاست هسته‌ای در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی نیز گفت: «فکر نمی‌کنم ایران بدون سطح بالایی از تفکر و تامل در مورد آینده برنامه هسته‌ای خود تصمیم بگیرد. این به این معنی نیست که ایران به سراغ ساخت انواع سلاح‌‌های هسته‌ای می‌رود بلکه شاید تلاش بیشتری کند تا از توانایی خود برای ساخت سریع سلاح هسته‌ای، در صورت نیاز، اطمینان حاصل کند.»

وال‌استریت ژورنال خاطرنشان کرد که تلاش ایران برای دستیابی به بمب هسته‌ای می‌تواند ایالات متحده را وادار کند تا از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای جلوگیری کند.