جنگ بین حزب‌الله و اسرائیل؛ ایران چه خواهد کرد؟

یورونیوز: در حالی‌که آتش درگیری‌ها در منطقه خاورمیانه روز به روز بیشتر می‌شود نگرانی‌ها از شکل‌گیری جنگ تمام عیار نیز در منطقه بیش از همیشه شده است.

بعد از حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیل که حملات اسرائیل به نوار غزه را در پی داشت جمهوری اسلامی بارها خطوط قرمزی را برای پاسخ دادن به اسرائیل تعریف کرد که یکی از آنها حمله زمینی سربازان اسرائیل به نوار غزه بود اما با وجود اینکه ماه‌ها از حضور نظامیان این کشور در این باریکه می‌گذرد همچنان پاسخی از سوی ایران مشاهده نشده است.

در هفته‌های اخیر حالا تنش‌ها با بزرگ‌ترین و قدرتمندترین نیروی متحد جمهوری اسلامی در منطقه یعنی حزب‌الله بالا گرفته و حملات مکرر اسرائیل باعث کشته شدن تعداد قابل توجهی از فرماندهان ارشد این گروه لبنانی و زخمی شدن تعداد بیشتری از اعضای آن شده است.

حالا حتی احتمال حمله نظامی زمینی اسرائیل به لبنان نیز افزایش یافته است. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل تاکید کرد که جنگ این کشور با حزب‌الله تا زمانی که تمامی شهروندان اسرائیلی به خانه‌های خود در شهرهای شمالی بازنگردند ادامه خواهد داشت. شهروندانی که نتانیاهو می‌گوید به خاطر حملات حزب‌الله مجبور شده‌اند خانه و کاشانه خود را ترک کنند.

اما آیا در صورتی که اسرائیل گام بعدی را بردارد ایران دست به مداخله خواهد زد؟ علی واعظ، مدیر بخش ایران گروه بین‌المللی بحران در این خصوص به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «استراتژی ایران این است که قدرت خود را بدون دخالت مستقیم، به ویژه از آنجایی که تشدید تنش می‌تواند به نفع اسرائیل باشد و بر انتخابات آمریکا تأثیر بگذارد، نشان دهد.»

واعظ با اشاره به اینکه اولویت ایران رفع تحریم‌ها و همچنین ثبات اقتصادی است، گفت: «ایران نمی‌خواهد در بازی طراحی شده توسط دشمن سرسختش گام بردارد.»

مقام‌های ایرانی بارها چنین اظهاراتی را به زبان آورده و گفته‌اند کاری نمی‌کنند که نتانیاهو و اسرائیل را خوشحال کند. آنها حتی در ماه آوریل و در پاسخ به حمله هوایی به سفارت ایران در دشمق که به کشته شدن چندین فرمانده اشد سپاه پاسداران انجامید نیز تنها به ارسال موشک ها و پهپادهایی که آن‌هم پیش از شلیک به اطلاع کشورهای غربی رسیده بود بسنده کردند. اقدامی که هدفش ایجاد زمان کافی برای اسرائیل برای خنثی کردن آنها بود.

با این حال در این مدت اسرائیل گام به گام بیشتر جلو رفته و هر بار ضربه سخت‌تری را به ایران آورده است. چند هفته قبل در یک عملیات ترور پیچیده، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس که برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان به تهران آمده بود کشته شد. هرچند اسرائیل مسئولیت انجام آن‌را نه تایید و نه رد کرده اما نوک پیکان اتهامات متوجه این کشور است.

مقام‌های ایرانی بارها اسرائیل را برای آن حمله مقصر و تاکید کردند که به آن پاسخ خواهند داد اما هنوز این پاسخ عملی نشده است.

مسعود پزشکیان در نیویورک در یکی از سخنرانی‌های خود به این موضوع اشاره و گفت: «کشورهای غربی مدام به ما می‌گفتند که به ترور هنیه پاسخ ندهید تا ظرف یک هفته آتش‌بس برقرار شود و ما هم سعی کردیم پاسخ ندهیم که آتش‌بس برقرار شود اما هرگز چنین اتفاقی نیفتاد.»

ایران هرچند تلاش می‌کند از درگیر شدن بیشتر با اسرائیل پرهیز کند اما این انفعال ایران باعث شده تا در طول این ماه‌ها اسرائیل گام‌های بیشتری را برای ضربه زدن به ایران و متحدینش بردارد.

تهران که از فشار اقتصادی ناشی از تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی رنج می‌برد می‌داند که توان لازم برای درگیر شدن یک جنگ تمام عیار را ندارد و به همین دلیل تلاش دارد با مدارا از این شرایط عبور کند اما ادامه اقدامات اسرائیل که با واکنش‌های بین‌المللی چندانی هم رو به رو نمی‌شود باعث شده تا حتی بسیاری در داخل ایران و به ویژه از سوی تندروها لب به اعتراض بگشایند و از آنچه «رویکرد منفعلانه» جمهوری اسلامی می‌خوانند انتقاد کنند.

ایران هرچند تلاش دارد با آغاز گفتگوها مشکلات تحریم‌ها و فشار اقتصادی را از خود باز کند اما قدرت‌های غربی دست‌کم فعلا ضرورتی برای این کار احساس نمی‌کنند و بخش مهمی از ماجرا هم به نزدیک بودن انتخابات در ایالات متحده مربوط است.

با توجه به اینکه در کمتر از ۴۰ روز دیگر رئیس جمهور دیگری در آمریکا انتخاب خواهد شد تمام تلاش‌ها برای آغاز گفتگوهای تازه بی‌نتیجه خواهد بود و تهران و غرب باید منتظر بمانند تا ساکن جدید کاخ سفید انتخاب شود.

از سوی دیگر ایران می‌داند که تشدید تنش می‌تواند هم به بنیامین نتانیاهو و هم شاید به بازگشت ترامپ به کاخ سفید کمک کند، دو اتفاقی که تهران از هیچ کدام آنها استفبال نمی‌کند. علی واعظ در این رابطه می‌گوید: «هرگونه تشدید تنش می‌تواند نتانیاهو را تقویت کند و حتی به بازگشت احتمالی ترامپ به کاخ سفید نیز کمک کند. این دو به شدت برای منافع ایران خطرناک هستند.»