هشدار فراگیر شدن تب دنگی؛ ایرانیان باز هم به واکسن کافی دسترسی ندارند

ایندیپندنت فارسی: مقام‌های وزارت بهداشت جمهوری اسلامی، هشدارها درباره فراگیر شدن بیماری تب دنگی را از اوایل اردیبهشت‌ماه آغاز کرده‌اند و می‌گویند این بیماری احتمالا طی ماه‌های شهریور و مهر فراگیر می‌شود.

فراگیری یک بیماری جدید، برای مردمی که هنوز تجربه‌ تلخ همه‌گیری کرونا را فراموش نکرده‌اند و با پیامدهایش دست به‌گریبان‌اند، نگرانی‌های فزاینده‌ای ایجاد کرده است، به‌خصوص که این بار هم ایرانیان برخلاف بسیاری دیگر از مردم جهان به واکسن دسترسی کافی ندارند و با تصمیم وزارت بهداشت واکسن تب دنگی تنها به افرادی که یکبار به این بیماری مبتلا شده‌اند یا بیماری زمینه‌ای دارند، تزریق می‌شود.

برمبنای گزارش سازمان بهداشت جهانی، تب دنگی از بیماری‌های فراگیر امسال در بسیاری نقاط جهان است؛ به‌طوری‌که در شش ماه نخست سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۰ میلیون بیمار مبتلا به تب دنگی در سراسر جهان شناسایی شدند. همچنین بیش از پنج هزار مرگ و میر در اثر ابتلا به تب دنگی در ۸۰کشور جهان ثبت شده است.

این افزایش چشمگیر ابتلا به بیماری تب دنگی به عوامل متعددی از جمله تغییرات آب و هوایی، گسترش شهرنشینی و افزایش پشه مهاجم آئدس نسبت داده می‌شود.

اکنون مردم نقاط مختلفی از دنیا از قاره آمریکا گرفته تا جنوب شرقی آسیا و غرب اقیانوس آرام با شیوع بیماری تب دنگی مواجه‌اند. بیشترین موارد نیز در کشورهایی مانند بنگلادش، مالزی، تایلند و ویتنام گزارش شده است.

به‌طورکلی تب دنگی بیماری‌ است که بیشتر در نقاط گرمسیری فراگیر می‌شود. در ایران نیز نخستین موارد ابتلا به بیماری تب دنگی در سواحل خلیج‌فارس شناسایی شد.

مقام‌های وزارت بهداشت مدعی بودند که مبتلایان این بیماری را از کشورهایی مانند امارات متحده عربی به ایران وارد کرده‌اند. اندکی بعد نیز مواردی از ابتلا در استان‌های شمالی ایران شناسایی شد پس از آن نیز خبر رسید که تب دنگی به استان‌های خوزستان، اصفهان، هرمزگان، سیستان‌ و بلوچستان، بوشهر و گلستان نیز گسترش یافته است.

داده‌های آماری وزارت بهداشت نشان می‌دهد که سال گذشته شمار مبتلایان تب دنگی در ایران ۷۵ مورد بود اما اکنون درحالی‌که هنوز چهارمین ماه سال جاری تمام نشده است، موارد ابتلا به ۱۴۹مورد رسید. با این حال، این آمار تنها موارد شناسایی قطعی بیماری را شامل می‌شود.

بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت به‌تازگی تایید کرد که بیماری تب دنگی ممکن است «دیر یا زود به اپیدمی تبدیل شود».

پیش‌تر نیز دیگر مقام‌های وزارت بهداشت، فراگیر شدن این بیماری در ماه‌های آتی را محتمل دانسته بودند.

این موضوع نگرانی‌های فزاینده‌ای را در جامعه ایجاد کرده است. برخی نیز تب دنگی را «کرونای دوم» نامیده‌اند.

تب دنگی از برخی جهات به همه‌گیری کرونا شباهت دارد و از برخی جهات نیز با آن متفاوت است. هر دو بیماری‌های عفونی‌اند، درمان مشخص ندارند و قابل انتقال‌اند.

روزنامه دنیای اقتصاد، روز پنج‌شنبه در گزارشی به نقل از طلعت مختاری، ویروس‌شناس درباره خطر فراگیر شدن تب دنگی نوشت که ممکن است ویروس طغیان کند و بیش از حد انتظار ما افراد را مبتلا کند، اما این به معنای این نیست که همچون کرونا همه شهرها و کشورهای دنیا را فرا می‌گیرد.

برخلاف ویروس کرونا که پس از یکبار ابتلا در بدن افراد ایمنی نسبی ایجاد می‌شد، در بیماری تب دنگی، افرادی که برای دومین بار به این بیماری مبتلا می‌شوند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

به‌عبارت دیگر نوبت این بیماری خفیف‌تر است، اما در موارد ابتلای مجدد، بیماری مهلک‌تری ایجاد می‌کند.

صرف‌نظر از شباهت‌ها و تفاوت‌های علمی دو ویروس کرونا و تب دنگی، این دو بیماری از یک نظر برای مردم ایران با یکدیگر شباهت دارند و آن نیز در دسترس نبودن واکسن به مقدار کافی و مورد نیاز است.

شهنام عرشی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت به صراحت گفته است که واکسن تب دنگی «به‌صورت محدود و در موارد خاص» تزریق می‌شود. او همچنین ادعا کرد که واکسن تب دنگی در دیگر کشورها هم به صورت گسترده در دسترس نیست.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت به شهروندان توصیه کرد برای در امان ماندن از بیماری تب دنگی، از دارو‌های دور کننده پشه و اسپری‌های دارویی استفاده کنند و در طلوع و غروب آفتاب که گزش پشه زیاد است، در مکان‌های آلوده قرار نگیرند و خود را در معرض هوای آزاد قرار ندهند.

به گفته آمیتیس رمضانی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران نیز در حال حاضر دو واکسن مورد تایید وزارت بهداشت برای تب دنگی در نظر گرفته شده اما تعداد این واکسن‌ها محدود است و تنها به سالمندان، کودکان بیماران زمینه‌ای و افرادی تزریق می‌شود که یک بار این بیماری را گرفته باشند.»

تب دنگی یا «تب استخوان‌شکن» بیماری است که از طریق نیش پشه مهاجم آئدس یا ببر آسیایی افراد را مبتلا می‌کند. پشه مهاجم آئدس در نقاط گرم و در مناطق پرجمعیت که از منابع آب پاکیزه، بهداشت مناسب و مدیریت صحیح زباله بی‌بهره‌اند، رشد می‌کند.

تب بالا، سردرد شدید، درد پشت چشم‌ها، درد شدید مفاصل و عضلات، تهوع و استفراغ، خارش و دانه‌های پوستی، خستگی و ضعف از علائم این بیماری است.

این بیماری ممکن است در افرادی مانند زنان باردار، کودکان، سالمندان و بیماران زمینه‌ای شدیدتر ظاهر شود. در برخی موارد احتمال مرگ‌ هم در پی ابتلا به این بیماری نیز وجود دارد.