هزاران درخت در ۱۶ هکتار از پارک جنگلی چیتگر خشک شدند
رأی دهید
روزنامه هم‌میهن در شماره روز دوشنبه ۲۱ خردادماه با اشاره به خشک‌شدن هزاران درخت در پارک جنگلی چیتگر نوشت: «آفت سوسک پوست‌خوار به جان درختان سوزنی‌برگ این جنگل دست‌کاشت افتاده و با سرعت زیادی در حال گسترش است؛ اتفاقی که در پارک‌های سرخه‌حصار، لویزان و تلو هم رخ داده، اما این پارک جنگلی بیشتر از همه با این ماجرا درگیر است.»
میزان خشک‌شدگی این درختان به حدی است که مردم به‌راحتی از آنها "برای روشن کردن آتش استفاده می‌کنند و می‌گویند تعداد این درختان هرماه بیشتر می‌شود."
سازمان تحقیقات جنگل‌ها می‌گوید که حدود هشت هزار درخت در چیتگر در پی تنش‌های آبی و کاهش حقابه خشک شدهاند.
به نوشته هم‌میهن اگرچه روز ۳۰ اردیبهشت‌ماه امسال مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران با قطعیت اعلام کرد که درختی به‌دلیل خشکسالی قطع نمی‌شود، اما مشاهدات میدانی و تایید مسئولان مدیریت شهری منطقه و منابع‌طبیعی استان تهران خلاف این گفته را نشان می‌دهد.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های دولتی ایران، افرادی ناشناس بیش از هفتاد #درخت_توسکا با قدمتی ۶۰ ساله را در جاده جنگلی #بهشهر و گلوگاه قطع کردند. pic.twitter.com/bRndn31oKy
— DW فارسی (@dw_persian) April 10, 2024
بنا بر اعلام شهرداری منطقه ۲۲، حدود ۱۶ هکتار از مساحت چیتگر دچار آفت و خشکسالی شده به طوری‌که تا امروز در مجموع حدود ۴۷۰۰ درخت از طرف سازمان منابع‌طبیعی چکش خورده و دیگر امیدی به احیای آنها نیست.
در جستجوی علل اصلی و نهادهای مقصر
در همین خصوص معاون خدمات شهری شهرداری منطقه ۲۲ به هم‌میهن گفت: «زمانی در چیتگر تعداد محدودی درختان خشک آلوده وجود داشت که به‌دلیل حذف نشدن کانون‌های آلوده و کمبود آب، این مشکل تشدید و به درختان دیگر سرایت کرده و باعث افزایش تصاعدی آنها شده است.»
به گفته محمدحسن فصیح، "میزان آلودگی در درخت چکش‌خورده و صددرصد خشک‌شده، آنقدر بالاست که وقتی اداره منابع‌طبیعی آنها را حذف و چوب‌ها را خارج می‌کند، به اجبار باقی‌مانده تراشه چوب‌ها را جارو می‌کنیم و خارج از جنگل می‌سوزانیم؛ چون همان خرده‌چوب‌ها هم آلودگی را انتقال می‌دهند."
فصیح با تاکید بر اینکه "این پارک در مرز بحران" قرار دارد: «ما در مرز خطر قرار داریم و به‌صورت تصاعدی آمار درختان آلوده بالا می‌رود.»
به گفته او، در این پارک درختانی وجود دارد که صددرصد خشک، آلوده و به منشأ انتقال آلودگی تبدیل شدهاند.
رئیس اداره منابع طبیعی استان تهران هم این خشکسالی را ناشی از "تامین نشدن حقابه و کم‌آبی" دانست و ادامه داد که "با این حال شهرداری موظف بود که آب مورد نیاز درختان این پارک را تامین کند."
رضا بیانی خاطرنشان کرد که شهرداری "یک پارک جنگلی با ۸۰۰ هزار درخت تحویل گرفته و بابت همین موضوع قراردادی ۳۰ ساله با منابع‌طبیعی بسته است" و به گفته او "باید پیگیری می‌کرد تا کار به این مرحله نرسد."
سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس به قرارداد ریلی روسیه-ایران و احداث خط راه آهن رشت-آستارا اعتراض کرد و گفت : «با پول نفت ملت، جنگل گیسوم و ۱۰۰ هزار درخت می‌میرند.» pic.twitter.com/obRAItYK9s
— DW فارسی (@dw_persian) May 24, 2023
رئیس اداره منابع طبیعی استان تهران با تاکید بر اینکه "فعلاً اجازه قطع درختان خشک شده را نمی‌دهم تا آبیاری و عملیات گیاه پزشکی انجام شود"، ادامه داد: «این درختان باید دوباره آبیاری شوند؛ چون چندین سال است که آبی نخورده‌اند.»
کارشناسان از عوامل مختلفی به عنوان دلایل اصلی خشک‌شدن این درختان یاد می‌کنند.
از جمله آنها، یک عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات جنگل‌ها و مراتع می‌گوید که "عدم رسیدگی کافی"، "خشکسالی‌های پیاپی" و "برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی" باعث شد درختان پارک‌های جنگلی تهران به‌ویژه چیتگر و سرخه‌حصار دچار تنش شوند.
هومن روانبخش افزود که این شرایط منجر به "طغیان و حمله سوسک پوست‌خوار و پخش شدن آنها در اکوسیستم شده است"؛ هرچند که به گفته او "اگر سوسک پوست‌خواری هم در کار نبود این درختان خشک می‌شدند چون شهرداری به خوبی از آنها مراقبت و آبیاری نمی‌کند."
ورود دادستانی به پرونده
رسانه‌ها در ایران روز ۱۳ خردادماه نوشتند که در پی انتشار اخباری در مورد خشکاندن درختان منطقه چیتگر، دادستان تهران هیاتی از کارشناسان رسمی دادگستری را برای بررسی این موضوع انتخاب کرده است.
علی صالحی، دادستان تهران تصریح کرد: «با توجه به اهمال صورت‌گرفته در سالیان متمادی و آسیب جدی به درختان مقرر شد هیئتی از کارشناسان رسمی مجرب دادگستری نسبت به بررسی علت خشک شدن درختان و نیز روش احیای بوستان مزبور اقدام کنند تا تدابیر قانونی در این خصوص به عمل آید.»
به گفته او قرار شده است که سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران با قید فوریت نسبت به پلاک‌کوبی درختان بوستان چیتگر اقدام کند و آمار درختان پلاک‌کوبی شده، خشک، سالم و دارای قابلیت بهبود را به صورت هفتگی به دادستانی تهران اعلام کند.
قطع درختان برای احداث یک مجتمع فرهنگی؟
پیشتر گزارش‌هایی درباره قطع درختان در چیتگر برای احداث یک مجتمع فرهنگی منتشر شده بود.
از جمله آنها، وبسیات دیده‌بان ایران روز ۶ خردادماه در گزارشی از "خیز بلند مدیریت شهری تهران" برای اعطای "مجوز هتل‌سازی در بوستان‌های جنگلی به بخش خصوصی" خبر داد.
این گزارش از قول نوید خاصه‌باف، مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران نوشت که "مدیریت شهری قصد دارد برای ساخت چهار هتل پنج‌ستاره در پارک‌های جنگلی پایتخت سرمایه‌گذار جذب کند."
قطع مخفیانه درختان جنگل هیرکانی
— DW فارسی (@dw_persian) April 18, 2022
قاچاقچیان بخش‌هایی از تنه یک درخت سالم را قطع کرده‌اند تا خشک شود و سپس بتوانند آن را قطع کنند. کاربران از مسئولان درخواست کرده‌اند دست ائمه جمعه، کارخانجات چوب و کاغذ ساری و نکا و آستان قدس رضوی از "دست‌درازی به جنگل‌های هیرکانی" قطع شوند. pic.twitter.com/SF9ItOed7i
طبق این گزارش، رضا بیانی، مدیرکل منابع طبیعی استان تهران تاکید کرد که نهاد تحت مدیریتش "حتما از هتل‌سازی در پارک‌های جنگلی پایتخت جلوگیری خواهد کرد."
دیده‌بان ایران افزوده بود که در فرآیند احداث یک مجموعه فرهنگی توسط عوامل شهرداری در حاشیه دریاچه چیتگر، در سالهای اخیر تمام درختان این منطقه قطع و محوطه‌ای به وسعت نزدیک ۲ هکتار پاکتراشی شده است.
این گزارش تصریح کرد در دوره قبلی مدیریت شهری، سازه‌های موقت کارگاه عمرانی در آن محدوده مستقر شده و در دوره کنونی نیز عملیات ساخت‌وساز مجموعه فرهنگی مد نظر شهرداری تهران آغاز شده بود اما این ساخت‌وساز با دستور دادستانی استان و شورای حفظ حقوق بیت‌المال متوقف شد.
گفتنی است پارک جنگلی چیتگر در غرب تهران و منطقه ۲۲ شهرداری تهران، حدود ۹۵۰ هکتار مساحت دارد و بزرگترین تفرجگاه تهران محسوب می‌شود. دریاچه چیتگر نیز در مجاورت این پارک قرار دارد.
