تیراندازی در مدارس آمریکا: چرا یک مادر پاسخگوی جنایت پسرش شد؟
رأی دهید
استیو و آی سنت ژولیانا تقریبا هر روز سویشرتهای مشابهی میپوشند که هر کدام با تصویر گلی در طرف چپ سینه مزین شده است.
این لباسهای مشابه اندکی نور به زندگیشان آورده است، زندگیای که به گفته آنها بعد از مرگ هانا، دختر ۱۴ ساله ورزشکار و مهربانشان، «کسلکنندهتر» شده است. هانا در زبان ژاپنی یعنی گل. طرح رو سینههایشان ۵ گلبرگ دارد، یکی بر هر عضو خانواده، و نام هانا هم به ژاپنی وسطش نوشته شده است.
هانا در بین چهار دانشآموزی که در سال ۲۰۲۱ در دبیرستان آکسفورد در تیراندازی ایتان کرامبلی ۱۵ ساله کشته شدند از همه کوچکتر بود. تیت مایر، ۱۶ ساله، و مدیسن بالدوین و جاستین شیلینگ، هر دو ۱۷ ساله، نیز در آن حمله کشته شدند. هفت نفر دیگر، از جمله یک آموزگار، مجروح شدند.
تیراندازی در این مدرسه که بدترین در تاریخ این ایالت بود شهر کوچک آکسفورد با ۲۲ هزار ساکن در شمال دیترویت را تکان داد.
استیو سنت ژولیانا، پدر هانا، در منزل خانوادگی در اورتونویل، ایالت میشیگان، به بیبیسی گفت «همیشه میخندید، همیشه بقیه را به خنده میانداخت. بدون او هر روز کشمکش تازهای است. او دل و جان خانواده بود.»
در ماه دسامبر، بیش از دو سال پس از تیراندازی، یک قاضی با صدور سنگینترین حکم ممکن کرامبلی را به حبس ابد محکوم کرد، بدون حق آزادی مشروط.
جنیفر کرامبلی، مادر او هم روز سهشنبه به قتل غیرعمد محکوم شد. این نخستین بار است که یکی از والدین به خاطر نقش بچهاش در یک تیراندازی جمعی به چنین اتهاماتی محکوم میشود.
این پرونده پرسشهایی را درباره این که چه کسان دیگری میتوانند مقصر تیراندازی بچههایشان شناخته شوند مطرح کرده است. اسلحهای که کرامبلی در این تیراندازی استفاده کرد تنها چند روز پیش از آن توسط والدینش به او هدیه داده شده بود، والدینی که در عین حال سعی کردند بعد از متهم شدن به قتل غیرعمد فرار کنند.
جیمز کرامبلی، پدر این پسر، در دادگاهی جداگانه به همین اتهام در ماه مارس محاکمه خواهد شد. حکم هر مورد قتل غیرعمد حداکثر ۱۵ سال زندان است.
از مدرسه نیز بابت جلوگیری نکردن از این تیراندازی انتقاد شده است.
تا پیش از تیراندازی آکسفورد، آخرین باری که کایلا لومیو به ایتان کرامبلی فکر کرده بود وقتی بود که پسری ۹ ساله بود و در خانه آن طرف خیابان در شهر همجوار لیک اوریون، ایالت میشیگان، زندگی میکرد.
خانم لومیو در سال ۲۰۱۵ با جنیفر، مادر ایتان، در رستورانی همکار بود و در پی اقامت خانواده کرامبلی در آپارتمانی در حوالی خانه خودش در لیک اوریون و پیش از رفتنشان به آکسفورد روابط نزدیکی با آنها داشت.
به گفته او آقا و خانم کرامبلی مرتب ایتان ۹ ساله را ساعتها در خانه تنها میگذاشتند و برای صرف مشروبات الکلی به مرکز شهر میرفتند.
او میگوید که ایتان در آن مقطع بعضا به خانه او میرفت و تعاملاتشان با هم نگرانکننده بود.
به گفته او «شخصیت کسالتباری داشت، نزدیک نمیشد، دوست داشت بقیه را سر انگشت بچرخاند. خیلی دروغ میگفت.»
به یاد دارد که یک بار لانه پرندهای را از درخت پایین کشیده بود و لگدمال کرده بود.
این رفتار برای خانم لومیو و دوستپسرش زنگ خطر بود.
او میگوید «پیش خودمان میگفتیم که این بچه عاقبت یکی را میکشد.»
در دادگاه، وکیل مدافع کرامبلی هم تصویر مشابهی از کودکی او ارائه کرد و روانشناسی را به دادگاه آورد که میگفت ایتان «کودکی وحشی» و مورد بیتوجهی والدینش بود و از بیماری روانی رنج میبرد.
در پرونده مربوط به والدینش، دادستانی نیز مدعی شد که کرامبلیها بعضی وقتها بیشتر از این که به فکر وضعیت روانی رو به وخامت پسرشان باشند مشغول روابط خارج از ازدواج خود و وقت گذراندن با اسبهایشان بودند.
خانم لومیو میگوید که بچهداری آقا و خانم کرامبلی باعث شد که نهایتا با سازمان حمایت از کودکان تماس بگیرد.
به گفته او «خیلی به ایتان بیتوجهی میشد. واقعا بچه بود. برایش نگران بودم. بچه نباید این شکلی بزرگ شود.»
اتهامات کرامبلیها
به گفته کارشناسان حقوقی، قوانین ایالات متحده به گونهای طراحی شدهاند که افراد را بابت کردار خودشان مسئول بدانند.
با این حال، چند عنصر پرونده کرامبلی احتمالا کارن مکدونالد، دادستان استان اوکلند، را قانع کرد که اتهاماتی را هم متوجه والدینش کند.
به ادعای دادستانی، مورد نخست این است که ایتان با اسلحهای تیراندازی کرده بود که تنها چند روز پیش از آن توسط خانواده به عنوان هدیه زودهنگام کریسمس برایش خریده شده بود و والدین هم تلاشی برای حفظ امنیت اسلحه نکرده بودند.
در روز تیراندازی، مسئولان مدرسه از آنها خواسته بودند که ایتان را به خانه ببرند، چرا که نقاشیهای او از یک تفنگ و جسدهایی خونین را پیدا کرده بودند، ولی والدینش حاضر به این کار نشدند.
کیتلین کاوانا، استادیار در مدرسه عدالت کیفری ایالت میشیگان، میگوید که والدین در فرهنگ عامه مسئول اصلی بزهکاریهای فرزندانشان نشان داده میشوند، اما مولفههای گوناگونی میتواند به شکل گرفتن شخصیت خشن در افراد منجر شود.
به گفته او «معمولا درست نیست که بگوییم والدین باید مسئولیت کامل جنایتهای فرزندانشان را به گردن بگیرند. اما هر پرونده متفاوت است، و قطعا آگاهی از وضعیت خانوادگی یک بچه میتواند ما را در درک اقداماتش یاری کند.»
اما در حالی که کرامبلیها اولین خانوادهای به شمار میروند که به خاطر تیراندازی جمعی فرزندشان دادگاهی میشوند، دادستانها دارند تلاشهای خود برای مسئول شناختن اشخاص ثالث در قتلهای ارتکابی دیگران را بیشتر میکنند.
در ماه نوامبر، پدر فردی که به کشتن هفت نفر در جشن چهارم ژوئیه در هایلند پارک، ایالت ایلینوی، متهم است و بابت کمک به پسر بزرگسالش برای تهیه اسلحهای که در آن حمله استفاده شد با اتهام بی مسئولیتی روبهرو بود اتهام خود را پذیرفت.
در همان ماه، مادر یک پسر ۶ ساله که معلم کلاس اولش را با گلوله زده بود اتهام بیتوجهی به بچهاش را پذیرفت و به ۲۱ ماه زندان در ایالت ویرجینیا محکوم شد.
خانواده سنت ژولیانا میگویند که تلاش دادستانی برای پاسخگو کردن والدین کرامبلی بابت بیتوجهی «وحشتناک» به پسرشان مایه آرامش است.
به گفته استیو سنت ژولیانا «باید سرمشقی برای دیگران شوند. اما هر کاری هم با آنها بکنند دختر ما را زنده نخواهد کرد.»
با این که والدین ایتان کرامبلی در کانون توجه قرار داشتهاند، خیلیها سازمان مدارس شهر آکسفورد را هم مقصر میدانند.
در ماه نوامبر پارسال، گروهی ۳۰ نفره از دانشآموزان دبیرستان آکسفورد با ترک کلاسهای خود خواهان استعفای چند عضو هیات مدیره دبیرستان شدند.
آنها همچنین خواستار استقرار مشاوران آسیب روحی در مدرسه و ایجاد یادبودی برای قربانیان شدند.
یک ماه پیش از آن، شرکتی مستقل به نام گایدپست سولوشنز گزارش نهایی خود درباره واکنش مدرسه به تیراندازی را منتشر کرده بود. در این گزارش به چندین مورد کوتاهی از طرف مقامات مدرسه اشاره شده بود، از جمله این که آنها در پی کشف نقاشیهای خشونتبار و نگرانکننده کرامبلی توسط معلمها کیف او را نگشته بودند. او تنها چند ساعت بعد از بازگشت به کلاس شروع به تیراندازی کرد.
دیگر یافته پژوهش این بود که هیات مدیره مدرسه کارمندان را از همکاری با پژوهشگران بر حذر داشته بود.
آقای سنت ژولیانا میگوید «این گزارش خیلی محکومکننده است. به وضوح نشان میدهد که مدرسه بارها و بارها از ابتدا تا انتها دست به اشتباه زده بود. اما هر چه در توان داشتهاند کردهاند تا از مسئولیت فرار کنند.»
سازمان مدارس شهر آکسفورد حاضر نشد به تماسهای بیبیسی پاسخ دهد.
آقای سنت ژولیانا و والدین دیگر کشتگان و مجروحان تیراندازی از این نهاد شکایت کردهاند.
در ماه مارس پارسال، دادگاه استانی اوکلند چند شکایت حقوقی از مدرسه را رد کرد و در رای خود گفت که اداره و کارمندانش از مصونیت دولتی برخوردار هستند و شخص کرامبلی «علت نخست، مستقیم و کافی برای جراحت و آسیب» بود.
با این حال، خانواده سنت ژولیانا به تلاشهای خود برای زنده نگه داشتن یاد و خاطره دخترشان و دیگر قربانیان ادامه دادهاند و برای ساخت یادبودی در یکی از پارکهای شلوغ محل پول جمع کردهاند.
آقای سنت ژولیانا گفت که میخواهد چهار درخت گیلاس بکارد و یادگاریهایی از زندگی هر یک از چهار قربانی نصب کند.
به گفته او «نوعی یادآوری است برای مردم محل که فراموش نکنند و همیشه محتاط باشند.»