حکم حبس ابد حمید نوری تایید شد

بی بی سی: دادگاه استیناف سوئد با رد درخواست تجدیدنظر حمید نوری (با نام مستعار عباسی) حکم حبس ابد او را تایید کرد.

او به خاطر مشارکت در کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ به حبس ابد محکوم شده بود.

اکنون این حکم در دادگاه تجدیدنظر تایید شده است. رابرت گرین رئیس دادگاه تجدیدنظر او بود.

۴۵۲ تن از خانواده اعدام‌شدگان، زندانیان سیاسی سابق و فعال دادخواه در بیانیه‌ای رای امروز را شکست جمهوری اسلامی و پیروزی جنبش دادخواهی خواندند.

دادگاه تجدیدنظر مجددا اقدامات حمید نوری را مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در پس زمینه نزاع مسلحانه بین‌المللی میان ایران و عراق دانست.

حمید نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت به خاطر مشارکت در اعدام هزاران زندانی سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷به نقض فاحش قوانین بین‌المللی (جنایت جنگی) و قتل عمد محکوم شده است.

حمید نوری در دفاعیاتش اعدام گسترده زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ را «ساختگی» و «جعلی» خوانده بود. مقامات ایران نیز بارها اعلام کرده‌اند او «بی‌گناه» و دادگاه را «سیاسی» خوانده بودند.

دادگاه تجدیدنظر حمید نوری ١١ ژانویه ۲۰۲۳ آغاز شد و نزدیک به ۹ ماه ادامه داشت. دادگاه بدوی او نیز حدود ۱۰۰ جلسه و ۹ ماه زمان بُرد. در مجموع ۳۴ شاکی و ۲۶ شاهد در دادگاه حضور یافتند و شهادت دادند.

این دادگاه همزمان به دو زبان سوئدی و فارسی برگزار می‌شد و پوشش گسترده‌ای در رسانه‌های بین‌المللی و فارسی‌زبان داشت. دادگاه اجازه پخش زنده داشت و همین باعث واکنش‌های گسترده‌ای در افکار عمومی شد.

این دادگاه اگرچه در سوئد برگزار شد اما ذیل «اصل صلاحیت بین‌المللی» رسیدگی شد. این برای نخستین بار بود که یک متهم به خاطر جرمی که در ایران انجام داده بود، در خارج از این کشور محاکمه و به زندان محکوم شد.

اصل «صلاحیت قضایی جهانی» اجازه می‌‎دهد که جرایم بزرگ مانند جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت، بدون در نظر گرفتن محل ارتکاب جرم و تابعیت متهمان یا قربانیان در دادگاه‎‌های کشورهای دیگر بررسی شوند.

ایرج مصداقی، شاکی اصلی پرونده و از جان‌به‌دربردگان اعدام‌های سال ۱۳۶۷ درباره پوشش رسانه‌ای دادگاه تجدیدنظر حمید نوری به بی‌بی‌سی فارسی گفت:

«رسانه‌های فارسی در دادگاه تجدیئنظر به شکل مناسب پرونده را پوشش ندادند. برای مثال در هفته‌های آخر دادگاه حمید نوری، بر خلاف رسانه‌های سوئدی هیچ یک از رسانه‌های فارسی زبان حضور نداشتند.»
تصویر گذرنامه حمید نوریبیانیه خانواده اعدام‌شدگان و زندانیان سیاسی سابق: این رای پیروزی جنبش دادخواهی است
۴۵۲ تن از خانواده اعدام‌شدگان، زندانیان سیاسی سابق و فعال دادخواه در بیانیه‌ای که پس از اعلام حکم منتشر شد نوشته‌اند

«دستگیری حمید نوری، ثمره پی‌گیری ایرج مصداقی، از بازماندگان کشتار شصت و هفت بود که نوشته‌هایش در باره زندان وزندانی سیاسی در دهه شصت و شرح جزئیات روز به روز کشتار ۱۳۶۷، ازجمله اسناد پایه‌ای کیفر خواست شد که بارها مورد استناد دادستان قرار گرفت. افزون بر این، شهادت‌های ده‌ها تن از جان به دربردگان از این کشتار و نیز شهادت افراد خانواده و نزدیکان قربانیان کشتار به تنظیم کیفرخواست درخشان دادستانی و دفاع موثر وکلای شاکیان و شاهدان یاری شایان رسانید.»

آنها همچنین در این بیانیه نوشته‌اند «ابراهیم رئیسی که با حمایت قاطعانه ولی فقیه خامنه ای بر مسند ریاست جمهوری اسلامی تکیه زده، در تابستان شصت وهفت در زمره اعضای هئیت مرگ بود که حمید نوری یکی از کارگزاران آن بوده است.»

حمید نوری همچنین فرصت دارد که که پرونده را از دادگاه استیناف به دادگاه عالی سوئد ببرد اما این در صورتی است که دادگاه بالاتر استدلال او و وکلایش را در صورت شکایت بپذیرد.

ایرج مصداقی که از پیش از دستگیری حمید نوری پیگیر این پرونده بود و پنج جلسه ابتدایی دادگاه به شهادت‌های او گذشت درباره دادگاه تجدیدنظر می‌گوید: «حکومت خواهان تبرئه او بود که موفق نشد چون پای مقام‌هایی مثل ابراهیم رئیسی در این پرونده است. اما بعد از این هم شاید باز هم تلاش کنند. آنها هنوز این شانس را دارند که به دادگاه عالی شکایت کنند. اما بعید است دادگاه عالی حتی رسیدگی به آن را بپذیرد.»

در طول این دادگاه چندین شهروند سوئدی نیز در ایران بازداشت شدند که گمانه‌زنی‌هایی درباره فشار حکومت ایران برای مبادله را مطرح کرد. چند ماه پیش نیز تبادل اسدالله اسدی دیپلمات ایرانی با زندانیان اروپایی خبرساز شده بود. اسدالله اسدی به اتهام برنامه‌ریزی برای بمب‌گذاری در نشست سازمان مجاهدین خلق در پاریس و تلاش برای اقدام «تروریستی» به ۲۰ سال زندان محکوم شد.