گفتگوی رویترز با ۹ مقام ایرانی: جمهوری اسلامی در نحوه مداخله در جنگ حماس و اسرائیل دچار سردرگمی است

یورونیوز: خبرگزاری رویترز بر پایه اطلاعاتی که خبرنگاران آن در جریان گفتگو با ۹ مقام آگاه ایرانی کسب کرده‌اند، گزارش داد که جمهوری اسلامی به عنوان یکی از حامیان دیرینه شبه‌نظامیان حماس، در تلاش برای مدیریت بحران فزاینده حاصل از رویارویی این گروه شبه نظامی با اسرائیل دچار سردرگمی شده است.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران روز ۱۴ اکتبر (۲۲ مهر) در یک اولتیماتوم علنی خطاب به اسرائیل هشدار داد که اگر هجوم خود را به غزه متوقف نکند، دست‌ها روی ماشه است.

اما تنها ساعاتی بعد، نماینده ایران در سازمان ملل لحن جنگ‌طلبانه آقای امیرعبداللهیان را تلطیف کرد و اطمینان داد که نیروهای مسلح کشورش تنها در صورتی در درگیری‌های نوار غزه دخالت می‌کنند که اسرائیل به منافع یا شهروندان ایران حمله کند.

اظهاراتی که به منزله عقب‌نشینی جمهوری اسلامی از فاز حمله مستقیم به پناه گرفتن در حاشیه جنگ و نشستن در کنار گود تعبیر شد، رویکردی که مقام‌های آگاه ایرانی در گفتگو با رویترز آن را ناشی از «سردرگمی» دانسته‌اند.

مقام‌های رسمی ایران که به شرط فاش نشدن نامشان با رویترز گفتگو کرده‌اند، اذعان کرده‌اند که این حاشیه‌نشینی در مواجهه با نبرد حماس و اسرائیل می‌تواند به راهبرد چهل‌ساله جمهوری اسلامی برای رسیدن به برتری منطقه‌ای آسیب بزند و موفقیت آن را برای مدتی به تاخیر بیندازد.

به گفته آنها، ایران در فاز مداخله مستقیم در جنگ نیز با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد. چرا که هر گونه تهاجم نظامی ایران به اسرائیل، کشوری که از حمایت آمریکا و اروپا برخوردار است، تلفات سنگینی را برای این کشور به بار خواهد آورد که با وجود بحران اقتصادی فراگیر می‌تواند به تشدید بی‌سابقه نارضایتی عمومی از حکومت بینجامد.

سه مقام امنیتی به رویترز گفته‌اند که فعلا تصمیم گیرندگان ارشد جمهوری اسلامی به این اجماع رسیده‌اند که ضمن خودداری از تشدید تنش‌ها تنها به حملات مرزی محدود توسط حزب الله لبنان به اهداف نظامی اسرائیل و حملات خفیف به اهداف ایالات متحده در منطقه توسط گروه‌های نیابتی مورد حمایت جمهوری اسلامی اکتفا شود.

این رویکرد در اظهارات برخی مقام‌های ایرانی نیز نمودار شده است. چنان که خبرگزاری رسمی ایران، روز چهارشنبه به نقل از وحید جلال زاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران، نوشت: «ما با دوستانمان حماس، جهاد اسلامی و حزب‌الله در تماس هستیم. آنها انتظار ندارند ما عملیات نظامی انجام دهیم.»

در همین حال، دو منبع آگاه نزدیک به حزب الله هم تایید کرده‌اند که این گروه در مواجهه با اسرائیل، تاکتیک «جنگ‌های کوچک» را دستور کار خود قرار داده است.

با این حال، سه مقام جمهوری اسلامی به رویترز گفته‌اند که این رویکرد ایران می‌تواند از سوی نیروهای نیابتی تحت حمایت این کشور به انفعال تعبیر شود و به جایگاه آن به عنوان کشوری که خود را حامی آرمان فلسطین و دشمن درجه یک اسرائیل معرفی کرده، لطمه بزند.

اوی ملامد، افسر اطلاعاتی پیشین اسرائیل و مذاکره‌کننده این کشور در جریان انتفاضه‌های اول و دوم هم معتقد است: «ایرانی‌ها بر سر این دوراهی قرار گرفته‌اند که آیا باید برای نجات بازوی خود در نوار غزه وارد جنگ شوند یا این که دست‌ خود را از پشت آن بردارند. آنها در حال محاسبه ریسک‌ها و خطرات هر کدام از این دو راه هستند.»

البته یک دیپلمات ارشد ایرانی با بیان این که برای رهبران ارشد ایران، به ویژه علی خامنه‌ای، بقای جمهوری اسلامی مهمترین اولویت محسوب می‌شود به رویترز گفته است: «به همین دلیل است که مقام‌های ایرانی از زمان شروع حمله، از لفاظی‌های شدید علیه اسرائیل استفاده کرده‌اند اما فعلا از دخالت نظامی مستقیم خودداری کرده‌اند.»

در مقابل، سه منبع امنیتی ارشد اسرائیل و یک منبع امنیتی غربی نیز در گفتگو با رویترز اذعان کرده‌اند که اسرائیل نیز خواهان رویارویی مستقیم با تهران نیست. البته منابع امنیتی اسرائیلی و غربی با یادآوری این که اسرائیل تنها در صورتی به ایران حمله خواهد کرد که مستقیما توسط نیروهای ایرانی از داخل ایران هدف قرار گیرد، هشدار دادند که اگر حملات گروه‌های نیابتی تحت حمایت جمهوری اسلامی به اسرائیل منجر به بروز تلفات سنگین شود، این احتمال وجود دارد که تصمیم این کشور در مورد زمان حمله مستقیم به ایران تغییر کند.

این در حالیست که اسرائیل تنها طی ۱۰ روز گذشته دست‌کم ۲ بار به مواضعی در سوریه،  یکی از هم‌پیمانان محوری نیروهای سپاه قدس در منطقه حمله هوایی کرده و هم‌زمان در سه جبهه دیگر یعنی نوار غزه، کرانه‌باختری و جنوب لبنان فعال بوده است.