لو رفتن «سنگ‌اندازی دقیقه نَوَدی» جمهوری اسلامی در روند رهایی پنج زندانی آمریکایی

 لحظه ورود هواپیمای قطری حامل زندانیان پیشین آمریکایی به دوحهرادیو فردا: شبکه خبری سی‌ان‌ان به نقل از مقام‌های ارشد وزارت خارجه آمریکا از سنگ‌اندازی‌ها و مانع‌تراشی‌های جمهوری اسلامی در آخرین لحظات اجرای توافق تبادل زندانی میان دو کشور خبر داد.

سی‌ان‌ان در این گزارش که شامگاه پنج‌شنبه، ۳۰ شهریور، منتشر کرد نوشت که به جزئیات جدیدی درباره چند روز پایانی اجرای این توافق و همچنین موانعی که دیپلمات‌های آمریکایی با آن مواجه شدند، دست یافته است.

چند مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا که نخواستند نامشان فاش شود، به سی‌ان‌ان گفتند که آبرام پیلی سرپرست نمایندگی ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران و راجر کارستِنز نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور گروگان‌های آمریکایی بعدازظهر روز شنبه هفته گذشته، دو روز پیش از آزادی زندانیان آمریکایی از ایران، وارد دوحه شدند.

بر اساس این گزارش، سفر این دو مقام ارشد آمریکا به دوحه برای این بود که با مقام‌های قطری و سوئیسی درباره تدارکات آزادی پنج زندانی آمریکایی و دو از نفر از نزیکانشان از ایران هماهنگی‌های لازم را انجام دهند.
به نوشته سی‌ان‌ان، در ساعاتی که همه منتظر آزادی کامل زندانیان دوتابعیتی بودند، مقام‌های آمریکایی مجبور بودند با تلاش‌های لحظه آخری جمهوری اسلامی برای متوقف کردن اجرای توافق مقابله کنند.

مقام‌های آمریکایی به این شبکه خبری گفتند که جمهوری اسلامی حتی تهدید کرده بود که اگر آمریکا امتیازهای بیشتری ندهد، این توافق شامل همه پنج زندانی نمی‌شود.

به گفته این مقام‌های آمریکایی، آنها در برابر این خواسته‌های ایران ایستادگی کردند و به صراحت گفتند که آزادی همه پنج آمریکایی دیگر «امری غیرقابل مذاکره برای آمریکا» است.

یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا به سی‌ان‌ان گفت: «ما موضع خود را حفظ کردیم و ایرانی‌ها عقب‌نشینی کردند و آن وقت کار را تمام کردیم.»

سی‌ان‌ان نوشت که مقام‌های آمریکایی می‌دانستند که این تهدیدهای جمهوری اسلامی چندان مهم نبوده که توافق را از بین ببرد و ارزیابی‌شان این بود که بیشتر بخشی از یک استراتژی مرسوم از سوی تهران است.

یک مقام آمریکایی گفت: «آنها همیشه سعی می‌کنند چوب لای چرخ بگذارند. همیشه سعی می‌کنند چانه بزنند و بیشتر و بیشتر به دست آورند.»

بر اساس این گزارش، آمریکایی‌ها مطمئن بودند که این توافق به اندازه کافی برای جمهوری اسلامی جذاب هست که عملا از آن کنار نخواهد رفت و نمی‌تواند از آن چشم‌پوشی کند.

بر اساس توافقی که با جمهوری اسلامی صورت گرفت، آمریکا مجوز انتقال شش میلیارد دلار از پول‌های بلوکه‌شده جمهوری اسلامی از کره جنوبی به قطر را صادر کرد.

با این حال، مقام‌های جمهوری اسلامی حتی زمانی که پول‌ها به حساب‌های ایران در بانک‌های قطری ریخته شد، تلاش داشتند در روند آزادسازی زندانیان آمریکایی تاخیر ایجاد کنند.

سی‌ان‌ان نوشت که مقام‌های جمهوری اسلامی در صبح روز دوشنبه اصرار می‌کردند که همه زندانیان آزادشده و دیپلمات‌های همراهشان پیش از حرکت در فرودگاه تهران ناهار بخورند، تعارفی که به نظر می‌رسد برای طرف مقابل اصلا جذاب نبوده است.

بر اساس گزارش این رسانه، اما مقام‌های قطری در یک «تلاش دیپلماتیک ملایم» مانع از این اقدام جمهوری اسلامی شدند و زودتر تهران را ترک کردند.

سرانجام هواپیمای قطری حامل سیامک نمازی، مراد طاهباز، عماد شرقی و دو آمریکایی دیگر که نمی‌خواستند نامشان فاش شود، به همراه مادر سیامک نمازی و همسر مراد طاهباز ساعت نه صبح روز دوشنبه فرودگاه تهران را ترک کرد.