ون های گشت ارشاد با قاضی کشیک بازگشتند؛ یک حقوقدان: یادآور «دادگاه‌های صحرایی» است

 حضور پررنگ گشت ارشاد در شیرازصدای آمریکا: اعلام خبر بازگشت گشت ارشاد به خیابان‌ها و اظهارات متناقض درباره جزئیات آن واکنش‌های گسترده‌ای در رسانه‌های اجتماعی برانگیخته است.

در پی اعلام خبر بازگشت «پلیس امنیت اخلاقی» یا همان گشت ارشاد به خیابان‌ها خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران دوشنبه ۲۶ تیر از قول سخنگوی فراجا اعلام کرد که این «مفهومی بود که مخاطبان از این خبر برداشت کردند» و «به هیچ عنوان ون‌های گشت ارشاد به خیابان‌ها برنمی‌گردند و هیچ خودرویی با بغل‌نویسی گشت ارشاد در خیابان‌ها دیده نخواهد شد.»

بر اساس این گزارش، سعید منتظرالمهدی گفته که گشت‌های سواره و پیاده پلیس در کنار «تمام مأموریت‌های قبلی» اگر «پوشش‌های نامتعارف» ببینند «تذکر لسانی» می‌دهند.

به گفته او، «تیم‌هایی که برای این کار مأمور شده‌اند مجوز قضایی دارند» و ممکن است «در برخی از خودروها قاضی کشیک همراه مأموران پلیس» باشد.
شیما قوشه، وکیل دادگستری، به وب‌سایت دیده‌بان ایران گفته است این اظهارات در صورت عملی شدن «یادآور دادگاه‌های صحرایی در جنگ‌ها و انقلاب‌ها است.»

او با طرح این پرسش که «آیا درون این ون‌ها می‌شود دادگاه‌های صحرایی تشکیل داد» افزوده است که «آیین دادرسی در این خصوص کاملا مشخص است» و «شخص باید به مرجع قضایی دعوت بشود، امکان دفاع از خودش را داشته باشد،‌ بتواند پرونده» خود را بخواند و وکیل داشته باشد.

این حقوقدان با بیان این که در همان جا نمی‌توان «اعمال قانون» کرد، گفت که حضور قاضی کشیک در ون‌های گشت ارشاد «با تمام اصول حقوق بشری، اصول دفاع حقوق متهم، اصول دادرسی عادلانه و تمام اصول عقلانی که همه عقلا به آن پایبند هستند منافات دارد.»
سحر آزاد، روزنامه‌نگار، با انتشار تصویری از «نابودسازی» تجهیزات ماهواره‌ای با تانک و غلتک مربوط به سال ۱۳۹۳ در شیراز، درباره بی‌اثر بودن این روش‌ها گفته که «پیدا شدن دوباره گشت ارشاد» موجب «به هم ریختن» خیلی افراد شده است، اما «نتیجه رد شدن با تانک از روی دیش‌های ماهواره چی شد؟ جواب را مردم طی زمان نشان دادند.»
دفتر فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران نیز با انتشار توییتی از «گزارش‌های مربوط به سرکوب مجدد توسط پلیس به اصطلاح امنیت اخلاقی برای اجرای حجاب اجباری» ابراز نگرانی کرد.

در این توییت آمده است: «به نظر می‌رسد رژیم هیچ چیزی از اعتراضات یاد نگرفته است. زنان و دختران در هر جایی باید اجازه داشته باشند هر آنچه می‌خواهند بپوشند.»
همچنین گروه مشاوران حقوقی دادبان با اشاره به نجات دادن سه دختر از دست گشت ارشاد توسط مردم در رشت در روز یک‌شنبه، نزدیک شدن به سالگرد «قتل مهسا امینی» را یادآوری کرده و تصویری از زیر گرفته شدن یک زن توسط گشت ارشاد را بازنشر کرده است.

دادبان در این توییت تأکید کرده است که «از منظر قانونی این فعالیت پلیس در زمینه تذکر، بازداشت، تهدید و یا هرگونه رفتاری جز شناسایی و گزارش به مرجع قضایی است که در زمینه موضوع حجاب اجباری غیر قانونی محسوب می‌شود.»

الهام نداف، روزنامه‌نگار، نیز گفته در دو روز گذشته «تعداد زن‌های چادری و مردهای بی‌سیم به دست با لباس شخصی که تذکر حجاب می‌دادند و ماشین‌های ون شیشه دودی در مرکز شهر تهران زیاد» بوده و «به نظر می‌رسد این طور وارد عمل شده‌اند که اگر اتفاقی افتاد بتوانند سلب مسئولیت کنند.»
شاپرک شجری‌زاده، یکی از زنان معترض به حجاب اجباری در ایران، در گفت‌وگو با صدای آمریکا بازگشت گشت ارشاد به خیابان را «بازگشت خشونت علیه زنان» دانسته و گفته است: «حکومت و طرفدارانش از ابتدا دروغ گفتند، این گشت‌ها هرگز جمع نشده بودند.»