لبخند دلار، گریه دنیا؛ چرا دلار قوی به ضرر بقیه کشورهای جهان تمام میشود؟
رأی دهید
دلار آمریکا ارز غالب جهان است و نقشی کلیدی در تجارت جهانی بازی میکند. درحالی که ممکن است افزایش ارزش دلار برای آمریکاییها خبر خوبی باشد، اما برای بسیاری از کشورهای جهان خبر بدی است.
اسوار پراساد، اقتصاددان موسسه بروکینگز و استان دانشگاه کرنل در گفتگو با سیانبیسی میگوید: «پارادوکس همین جاست. بقیه دنیا از حاکمیت دلار متنفرند، با این حال به سمت دلار میروند، چرا که واقعا جایگزین زیادی وجود ندارد.»
علیرغم پیشبینیهای مکرر از سقوط ارزش دلار، تقریبا ۶۰ درصد از ذخایر ارزی بانکهای مرکزی جهان در داراییهای دلاری سرمایهگذاری میشود. این ذخایر ارزی پولی است که برای پوشش شرایط اضطراری مالی غیرمنتظره در نظر گرفته میشود.
علاوه بر اینکه دلار، ارز مورد استفاده برای تراکنشهای مالی بینالمللی است، کالاهایی مانند نفت هم با دلار آمریکا خرید و فروش میشوند.
پراساد گفت: «این وضعیت در نهایت تسلط دلار را بیش از پیش تثبیت خواهد کرد. این وضعیت قطعا یک مشکل جدی برای کشورهای کمدرآمد است که بدهی خارجی بالا به ویژه بدهی دلاری دارند.»
علاوه بر این، سیانان در گزارشی درباره مزایا و معایب دلار قوی نوشت که ترس از رکود جهانی سال ۲۰۲۲، سرمایهگذاران نگران را واداشت تا به دلار هجوم آوردند. چرا که دلار همیشه پناهگاهی امن برای زمانهای آشفته به حساب میآید، نقطه قوتی که بار دیگر به جذابیت این اسکناس سبز آمریکایی افزود. بعد هم کارزار تهاجمی فدرال رزرو که برای افزیش نرخ بهره و مقابله با تورم بالا راه افتاد، جذابیت دلار را بیشتر کرد. این روند نیز باعث جذابیت بیشتر سرمایهگذاریهای آمریکایی شد، چرا که در این وضعیت سود بالاتری رقم میخورد.
حدود نیمی از تجارت بینالملل با دلار محاسبه میشود. برای تولیدکنندگان و کسبوکارهای کوچکی که متکی به کالاهای وارداتی هستند، قیمت دلار مهم است. دولتهایی که باید بدهیهای خود را به دلار بازپرداخت کنند هم ممکن است با دلار قویتر با مشکل مواجه شوند، به خصوص اگر ذخایر ارزی کمی داشته باشند.
به گزارش سیانان افزایش ارزش دلار به اقتصادهای آسیبپذیر ضربه بیشتری میزند. کمبود دلار در سریلانکا منجر به بدترین بحران اقتصادی در تاریخ این کشور شد و در نهایت سال گذشته رییسجمهوری این کشور از سمتش برکنار شد. روپیه پاکستان در اواخر ماه ژوئیه به پایینترین سطح خود در برابر دلار سقوط کرد و دولت این کشور را تا مرز نکول پیش برد. مصر با ذخایر خالی دلار و مهاجرت سرمایهگذاران خارجی مواجه است. هر سه کشور سال گذشته مجبور شدند برای کمک به صندوق بینالمللی پول مراجعه کنند.
به گزارش نیویورکتایمز تحقیقات جدید در مورد تاثیر دلار قوی بر کشورهای نوظهور نشان داد که این وضعیت باعث کاهش پیشرفت اقتصادی در سراسر جهان میشود.
در نیجریه و سومالی، جایی که خطر گرسنگی در کمین است، دلار قوی، قیمت غذا، واردات موادغذایی، سوخت و دارو را بالا میبرد. آرژانتین، مصر و کنیا که بدهی بالایی دارند با دلار قوی به وضعیت نکول نزدیکتر میشوند. وضعیت سرمایهگذاری خارجی در بازارهای نوظهور مانند هند و کره جنوبی با دلار قوی متوقف خواهد شد.
«لبخند دلار» باقی دنیا را به گریه میاندازد
به گزارش سیانان، ارزش دلار آمریکا زمانی افزایش مییابد که اقتصاد ایالات متحده بسیار قوی باشد، یا جهان با رکود مواجه شده باشد. در هر دو صورت سرمایهگذاران ارز این کشور را مجالی برای رشد میدانند یا مکانی نسبتا امن برای نگهداشتن پولهای نقدشان در نظر میگیرند. این پدیده اغلب «لبخند دلار» (dollar smile) نامیده میشود زیرا از هر دو سمت، این ارزش دلار است که بالا میرود.
اما در این حالت لبخندی برای باقی دنیا باقی نمیماند. سیانان به نقل از اقتصاددانان نوشته است که سه دلیل عمده وجود دارد که چرا دلار قوی به نفع باقی کشورهای جهان نیست. اول اینکه دلار قوی میتواند فشار مالی را افزایش دهد. واردات غذا، دارو و سوخت را برای کشورها پرهزینهتر کند. دومین دلیل این است که فرار سرمایه را سرعت میبخشد. زمانیکه ارزش دلار بیشتر میشود، افراد ثروتمند، شرکتها و سرمایه گذاران خارجی شروع به برداشت پول خود و بردن آن به محلی امنتر میکنند. این امر باعث میشود که ارزش پول ملی کشورها باز هم پایینتر رود و مشکلات مالی آنها تشدید شود.
سومین دلیل ناراحتی کشورها از دلار قوی این است که دلار قوی روی رشد اقتصادی آنها سنگینی می کند. اگر شرکتهای نتوانند واردات مورد نیاز خود را برای راهاندازی کسبوکار خود تامین کنند، تولیدی هم نخواهند داشت. پس فروش هم کاهش مییابد و این وضعیت بر تولید اقتصادی تاثیر میگذارد. همه اینها دلایلی است که توجیه میکند چرا دنیا از بالا رفتن ارزش دلار خوشحال نمیشود.
