پسر «سلطان قاچاق مواد مخدر » چگونه پا جای پای خونین پدر گذاشت
رأی دهید
لوییس کرسنسیو ساندوال، وزیر دفاع مکزیک، روز پنجشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی تایید کرد که اویدیو «ال راتون» گوزمن، ۳۲ ساله پس از درگیری مسلحانه بین مقام‌های فدرال و کارتل سینالوآ در خسوس ماریا، بازداشت شده است.
به گفته مقام‌های آمریکایی، گوزمن تولیدکننده و قاچاقچی عمده فنتانیل و مت‌آمفتامین وارداتی از مرز است.
دستگیری او شب وحشت‌انگیزی را در کولیاکان، پایتخت ایالت سینالوآ، رقم زد، زیرا اعضای کارتل کامیون‌ها را ربودند و آن‌ها را آتش زدند و راه‌های اصلی خروجی شهر را مسدود کردند.
سندووال از دستگیری گوزمن به عنوان ضربه بزرگ مقام‌های مکزیکی به کارتل‌ها استقبال کرد.
جنگ خونین قاچاقچیان مواد مخدر با دولت از سال ۲۰۰۶ تاکنون هر سال جان ده‌ها هزار نفر را گرفته است.
اویدیو «ال راتون» گوزمن کیست؟
اویدیو گوزمنــلوپز یکی از چهار فرزند خواکین گوزمن و همسر دومش گریزلدا گوادالوپه لوپز، سال ۱۹۹۰ در شهر بادیراگواتو به دنیا آمد.
به گفته وزارت خارجه ایالات متحده، وقتی ادگار گوزمنــلوپز، برادر بزرگ‌ترش در سال ۲۰۰۸ به ضرب گلوله کشته شد، اویدیو و برادرش خواکین گوزمنــلوپز وارث سهمی از امپراتوری جهانی قاچاق مواد مخدر پدرشان شدند.
ال‌چاپو در آن دوره سلطان مواد مخدر تحت تعقیب در جهان بود و کارتل خود را از ایالت کوهستانی سینالوآ در غرب مکزیک اداره می‌کرد و همیشه یک قدم جلوتر از مقام‌ها بود.
وزارت خارجه آمریکا ادعا می‌کند که دو برادر گوزمن کار خود را با خرید مقدار زیادی ماری جوآنا در مکزیک و کوکایین در کلمبیا، شروع کردند.
آن‌ها عملیات خود را با خرید مقدار زیادی افدرین، ماده سازنده مت، از آرژانتین و قاچاق آن به مکزیک گسترش دادند.
در سال ۲۰۱۲، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده از او و برادر دیگرش، ایوان، به عنوان معاونان اصلی کارتل سینالوآ نام برد.
به گفته وزارت خارجه آمریکا، گوزمن به همراه سه برادرش، پس از دستگیری و استرداد پدرشان به ایالات متحده در سال ۲۰۱۷، رهبری کارتل سینالوآ را به عهده گرفت.
برادران گوزمنــلوپز بر ۱۱ آزمایشگاه مواد مخدر در ایالت سینالوآ نظارت دارند که هر ماه سه تا پنج هزار پوند مت‌آمفتامین خالص تولید می‌کنند.
مت‌آمفتامین را به طور عمده به توزیع‌کنندگان در ایالات متحده و کانادا می‌فروشند.
پس از آنکه هیئت منصفه بزرگ ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ اداره مهاجرت و گمرک را به قاچاق مواد مخدر متهم کرد، برای اطلاعاتی که به دستگیری او منجر شود، جایزه‌ای پنج میلیون دلاری تعیین کرد.
وزارت خارجه می‌گوید که اویدیو گوزمن همچنین دستور قتل خبرچین‌ها، یک قاچاقچی مواد مخدر و یک «خواننده محبوب مکزیکی را که از خواندن در مراسم عروسی او امتناع کرده بود»، صادر کرده است.
مشخص نیست او چند خواهر و برادر دارد؛ اگرچه گزارش‌ها نشان می‌دهد که ال‌چاپو از چهار همسر و تعداد زیادی دوست دختر خود، دست‌کم ۱۵ فرزند داشته است.
آسوشیتدپرس خاطرنشان کرد که اویدیو گوزمن از برادران بزرگ‌ترش، ایوان آرچیوالدو گوزمن و خسوس آلفردو گوزمن، در رده پایین‌تری قرار دارد و در سلسله مراتب کارتل سینالوآ، به‌عنوان «لوس چاپیتوس» یا «چاپوس کوچک» شناخته می‌شوند.
چنین به نظر می‌آید که گوزمن‌های بزرگ‌تر همراه اسماعیل «ال مایو» زامبادا، کارتل پدرشان را اداره می‌کنند.
می‌گویند وقتی اویدیو در مدرسه بود، نام مستعار «ال راتون» و «ال نوو راتون» (موش جدید) را به او دادند.
او با آدریانا مزا تورس، ملقب به ملکه کارتل سینالوآ، ازدواج کرده است.
ال چاپو در حال حاضر به دلیل قتل، پولشویی، قاچاق مواد مخدر، سرقت‌های بزرگ و جرائم سازمان‌یافته در زندان فوق‌امنیتی ای‌دی‌اکس (ADX) فلورانس در کلرادو در حال گذراندن حبس ابد است.
دستگیری
سربازان مکزیکی حدود ساعت ۲:۳۰ بامداد پنجشنبه (۵ دسامبر)، عملیات بزرگی را در روستای خسوس ماریا، کولیاکان، در ۱۹۱ کیلومتری شمال غربی مرکز ایالت سینالوآ انجام دادند.
ویدیویی که رادیو فرمولا (Radio Formula) از مکزیکوسیتی در توییتر منتشر کرد، افسرانی را نشان می‌دهد که با سلاح‌های خودکار به سمت خانه‌ای در روستا شلیک می‌کنند.
ایوان گریلو، نویسنده و روزنامه‌نگار ساکن مکزیکوسیتی که بیش از یک دهه جنگ‌های مواد مخدر مکزیک را پوشش داده است، در یک پست توییتری گفت که مادر اویدیو در این دهکده زندگی می‌کند.
مقام‌های شهر گفتند که این دستگیری در طول یک شب پرخشونت انجام شد و روز پنجشنبه شهر کولیاکان از ایالت سینالوآ را فلج کرد.
پس از آنکه اعضای کارتل خودروها را با سرنشینان سرقت کردند و وسایل نقلیه را به آتش کشیدند و خروجی‌های چندین شهر در ایالت غربی مکزیک را مسدود کردند، به ساکنان هشدار داده شد که داخل خانه بمانند.
خوان دی دیوس گیمز، شهردار این شهر، در توییتر نوشت: «از شهروندان کولیاکان می‌خواهیم به دلیل محاصره‌هایی که در بخش‌های مختلف شهر رخ داده است، خانه را ترک نکنند.»
روبن روشا مویا، فرماندار سینالوآ، در توییتی نوشت که نیروهای مسلح فدرال از سحرگاه پنجشنبه در حال اجرای عملیاتی در روستای سینالوآ در خسوس ماریا بوده‌اند.
روشا مویا در این پیام نوشت: «این امر به برخی رویدادهای خشونت‌آمیز در پایتخت و سایر بخش‌های ایالت منجر شده است.»
خوان فرانسیسکو لاگاردا، روزنامه‌نگار لاگاسیتا (La Gaceta)، تصاویری از سوختن کامیون‌ها و اتوبوس‌ها را در توییتر منتشر کرد که جاده‌ها را در کولیاکان مسدود کرده بودند.
او نوشت: « کولیاکان در حال سوختن است و اینجا در لوس موسچیس، همه خروجی‌ها را مسدود کرده‌اند. کاملا احتیاط کنید!»
دستگیری و آزادی اویدیو در سال ۲۰۱۹
نیروهای امنیتی مکزیک اویدیو گوزمن را در اکتبر ۲۰۱۹ برای مدت کوتاهی، در کولیاکان و پس از تبادل آتش شدید با افراد کارتل که به کشته شدن ۸ نفر و زخمی شدن بیش از ۲۰ نفر منجر شد، بازداشت کردند.
بر اساس گزارش آسوشیتدپرس، در پی درخواست استرداد از ایالات متحده در سال ۲۰۱۸، ده‌ها سرباز برای دستگیری اویدیو گوزمنــلوپز به محل اعزام شدند.
آن‌ها وارد خانه‌ای شدند که گوزمن و سه نفر دیگر داخل آن بودند. او در حالی که دستانش را بالا برده بود، به بیرون هدایت شد و سربازان مکزیکی از دستگیری او فیلم گرفتند.
به گزارش آسوشیتدپرس، افراد مسلح کارتل خانه را کاملا محاصره کردند و باجه‌های عوارض و جاده‌های اصلی منتهی به شهر را به تصرف درآوردند.
در بحبوحه این هرج‌ومرج، ده‌ها زندانی در زندان مجاور شورش کردند و اسلحه‌ها را از نگهبانان گرفتند و گریختند.
خشونت ۱۷ اکتبر ۲۰۱۹ به نبرد کولیاکان یا «ال کولیاکانازو» معروف شد.
با اینکه تعداد سربازان و اسلحه‌هایشان بیشتر بود، کابینه امنیتی آندره مانوئل لوپز اوبرادور، رئیس‌جمهوری مکزیک، در تلاشی برای سرکوب خشونت‌ها، دستور آزادی اویدیو را صادر کرد.
لوپز اوبرادور در آن زمان گفت: «دستگیری یک جنایتکار نمی‌تواند بیش از جان مردم ارزش داشته باشد.»
«آن‌ها تصمیم گرفتند و من از آن حمایت کردم. ما مرگ نمی‌خواهیم. ما جنگ نمی‌خواهیم.»
یکی از وکلای خانواده گوزمن قول داد غرامت مجروحان و کشته‌شدگان را بپردازد.
گریلو، روزنامه‌نگار و نویسنده، این آزادی را «لکه ننگ» ریاست‌جمهوری لوپز اوبرادور دانست.
گریلو روز پنجشنبه در وبلاگ ساب‌استک (SubStack) خود نوشت، آندره مانوئل لوپز اوبرادور، آملو (AMLO) که رئیس‌جمهوری شناخته می‌شود، اکنون «ابلیسان ال کولیاکانازو» را به هلاکت رسانده است.
جنگ مواد مخدر مکزیک و کارتل سینالوآ
فیلیپه کالدرون، رئیس‌جمهوری وقت مکزیک در سال ۲۰۰۶، هزاران سرباز را در سرکوب نظامی کارتل‌های مواد مخدر به کار گرفت؛ چیزی که به عنوان آغاز «جنگ مواد مخدر مکزیک» شناخته می‌شود.
پس از موفقیت اولیه در بازداشت رهبران چندین کارتل، خشونت به‌سرعت افزایش یافت زیرا کارتل‌ها به گروه‌های جدید و خشن‌تر تقسیم شدند.
تخمین‌های رسمی تعداد قتل‌های مربوط به مواد مخدر را در سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲، زمانی که انریکه پنیا نیتو، به عنوان رئیس‌جمهوری انتخاب شد، حدود ۵۰ هزار مورد عنوان می‌کند. اعتقاد بر این بود که تعداد واقعی بیش از دو برابر این رقم است.
پنیا نیتو سیاست جنگ همه‌جانبه علیه کارتل‌های مواد مخدر مکزیک را دنبال کرد که به مرگ ده‌ها هزار نفر در سال منجر شد.
آملو در سال ۲۰۱۸ به قدرت رسید و اعلام کرد که «استراتژی صلح» او به خشونت پایان می‌دهد.
با این حال، بر اساس آمار رسمی، تعداد تلفات همچنان بالا است و فقط در سال ۲۰۱۹، تعداد ۳۱ هزار مکزیکی جان خود را از دست دادند.
طبق گزارش کمیسیون ملی جست‌وجوی مکزیک، ۶۰ هزار نفر دیگر بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۲۰ مفقود شده‌اند.
به گفته اندیشکده این‌سایت کرایم (InSight Crime)، در میان جنگ‌های منطقه‌ای خونین کارتل مواد مخدر، کارتل سینالوآ بانفوذترین و قدرتمندترین سازمان قاچاق مواد مخدر مکزیک است.
این کارتل «عضویت و شبکه اطلاعاتی قابل‌توجهی» را در تیجوانا، مسیر کلیدی قاچاق به ایالات متحده، حفظ کرد.
وزارت خارجه آمریکا کارتل‌های مواد مخدر مکزیک را به عنوان سازمان‌های جنایی فراملیتی معرفی کرده است که اکثر کوکایین، فنتانیلند مت‌آمفتامین مصرفی در ایالات متحده را قاچاق می‌کنند.
گوزمن تنها چند روز پیش از سفر جو بایدن به مکزیکوسیتی برای نشست رهبران آمریکای شمالی دستگیر شد.
این دستگیری می‌تواند بین مقام‌های مکزیک و ایالات متحده کشمکش ایجاد کند؛ جایی که اویدیو گوزمن به اتهام قاچاق مواد مخدر تحت تعقیب است.
