سالگرد عاشورای ۸۸؛ روزی که تهران «در آستانه سقوط» بود و معترضان به خانه رفتند
رأی دهید
۱۳ سال از ششم دی، عاشورای ۸۸ می‌گذرد. همزمان با گذشت صد روز از اعتراضات جاری در ایران، یادآوری‌ها و ارجاعات به این روز برای «درس گرفتن، انتقال تجربه و اهمیت وجود رهبری اعتراضات» در شبکه‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است.
روزی که به گفته گروهی از شاهدان عینی، مرکز تهران «در دست» معترضان و پایتخت ایران «در آستانه سقوط» بود، با وجود کشته شدن ده‌ها معترض در تهران و سراسر ایران، نیروهای امنیتی مجبور به عقب‌نشینی شده بودند. اما معترضان شب‌هنگام به خانه برگشتند.
سه روز بعد در ۹ دی حکومت با فراخواندن حامیانش به خیابانها، راه‌پیمایی برگزار کرد و مدعی «پایان» جنبش سبز شد؛ پایانی که البته یک سال بعد و در پی تجمعات معترضان در ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ و آغاز حصر خانگی موسوی، رهنورد و کروبی رقم خورد.
بنابر گزارش‌ها ۶ دی ۸۸ خونین‌ترین روز اعتراضات به نتیجه انتخابات بحث‌برانگیز ۱۳۸۸ و آخرین روزی بود که جمعیتی میلیونی از معترضان سبز به خیابانها آمدند.
با وجود گذشت ۱۳ سال از آن روز، هنوز تعداد دقیق کشته، زخمی و دستگیرشدگان آن روز مشخص نیست. گفته می‌شود که چند هزار معترض بازداشت شدند، صدها معترض زخمی و در تهران دست‌کم ۱۱ نفر و در شهرهای دیگر از جمله تبریز، شیراز و اصفهان بیش از ۳۰ نفر کشته شدند.
از جمله کشته‌شدگان عاشورای ۸۸، علی حبیبی موسوی، خواهر زاده میرحسین موسوی، کاندیدای معترض و از رهبران جنبش سبز بود که در مقابل منزل مسکونی‌اش ترور شد.
بازداشت‌های فله‌ای هم از آن روز با هدف «جمع کردن» اعتراضات در برنامه نیروهای امنیتی قرار گرفت.
گفته می‌شود در آن روز «حدود چهار هزار نفر» از معترضان، شامل فرزندان چهره‌های نزدیک به رهبران جنبش سبز، اعضای خانواده اعدام‌شدگان ۱۳۶۷، فعالان دانشجویی، شهروندان بهایی و چندین چهره سیاسی و هزاران معترض در خیابان دستگیر شدند.
اما عاشورای ۸۸ نمود وجه کمتر روایت‌شده جنبش سبز هم هست، جایی که معترضان در مقابله به مثل با نیروهای امنیتی و «اراذل و اوباش» که سرتیپ حسین همدانی بعدها اذعان کرد برای مقابله با اعتراضات سامان داده بود، دست به خشونت متقابل زدند. صحنه‌هایی از خلع سلاح و محاصره نیروهای ضد شورش، تا سالها در رسانه‌های نزدیک به اصلاح‌طلبان سانسور شد.
مقایسه آنچه در ۶ دی ۸۸ و روزهای منتهی به ۹ دی رخ داد، بسیاری از فعالان نسل ۸۸ را بر آن داشته تا از آنچه در آن روزها دیدند و تجربه کردند را برای دهه هشتادی‌های اعتراضات ۱۴۰۱ روایت کنند.
روزی که به گفته گروهی از شاهدان عینی، مرکز تهران «در دست» معترضان و پایتخت ایران «در آستانه سقوط» بود، با وجود کشته شدن ده‌ها معترض در تهران و سراسر ایران، نیروهای امنیتی مجبور به عقب‌نشینی شده بودند. اما معترضان شب‌هنگام به خانه برگشتند.
سه روز بعد در ۹ دی حکومت با فراخواندن حامیانش به خیابانها، راه‌پیمایی برگزار کرد و مدعی «پایان» جنبش سبز شد؛ پایانی که البته یک سال بعد و در پی تجمعات معترضان در ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ و آغاز حصر خانگی موسوی، رهنورد و کروبی رقم خورد.
بنابر گزارش‌ها ۶ دی ۸۸ خونین‌ترین روز اعتراضات به نتیجه انتخابات بحث‌برانگیز ۱۳۸۸ و آخرین روزی بود که جمعیتی میلیونی از معترضان سبز به خیابانها آمدند.
با وجود گذشت ۱۳ سال از آن روز، هنوز تعداد دقیق کشته، زخمی و دستگیرشدگان آن روز مشخص نیست. گفته می‌شود که چند هزار معترض بازداشت شدند، صدها معترض زخمی و در تهران دست‌کم ۱۱ نفر و در شهرهای دیگر از جمله تبریز، شیراز و اصفهان بیش از ۳۰ نفر کشته شدند.
از جمله کشته‌شدگان عاشورای ۸۸، علی حبیبی موسوی، خواهر زاده میرحسین موسوی، کاندیدای معترض و از رهبران جنبش سبز بود که در مقابل منزل مسکونی‌اش ترور شد.
بازداشت‌های فله‌ای هم از آن روز با هدف «جمع کردن» اعتراضات در برنامه نیروهای امنیتی قرار گرفت.
گفته می‌شود در آن روز «حدود چهار هزار نفر» از معترضان، شامل فرزندان چهره‌های نزدیک به رهبران جنبش سبز، اعضای خانواده اعدام‌شدگان ۱۳۶۷، فعالان دانشجویی، شهروندان بهایی و چندین چهره سیاسی و هزاران معترض در خیابان دستگیر شدند.
اما عاشورای ۸۸ نمود وجه کمتر روایت‌شده جنبش سبز هم هست، جایی که معترضان در مقابله به مثل با نیروهای امنیتی و «اراذل و اوباش» که سرتیپ حسین همدانی بعدها اذعان کرد برای مقابله با اعتراضات سامان داده بود، دست به خشونت متقابل زدند. صحنه‌هایی از خلع سلاح و محاصره نیروهای ضد شورش، تا سالها در رسانه‌های نزدیک به اصلاح‌طلبان سانسور شد.
مقایسه آنچه در ۶ دی ۸۸ و روزهای منتهی به ۹ دی رخ داد، بسیاری از فعالان نسل ۸۸ را بر آن داشته تا از آنچه در آن روزها دیدند و تجربه کردند را برای دهه هشتادی‌های اعتراضات ۱۴۰۱ روایت کنند.
دیدگاه خوانندگان
۴۶
Salabat - تهران، ایران
معترضان به خانه نرفتند؛ اسهال طلبانی همچون موسوی و خاتمی خیانت کردند! و مردم را با توهم پوشالی اصلاحات به خانه فرستادند به خیال آنکه می توانند سهمی از حکومت بدست بیاورند، ولی ارباب درمانده اشان تکه استخوانی هم برایشان نیانداخت! امسال سال باروت، سد علی تو تابوت! بلند بگو تا برسه به گوش کرش!
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۱:۴۶
۳۳
حسنلو - باکو، آذربایجان
دوست عزیز خیانت ازطرف یه ....پست فطرت گلوبالیست به اسم حسین اوباما صورت گرفت که بازم طبق عادت دیرینه مونگولای حرومی دموکرات طرف اخوندای انگل و گرفتن و مردم بی دفاع رو به کثافتای اثنی عشری فروختن
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۷:۲۲
۴۲
Chokam - ری، ایران
سقوط که نه، ولی یه جا مردم حمله کرده بودن به یه پاسگاه توی آزادی، آنجا اسلحه بود خیلی هم سعی کردن آتیشش هم زدن اما بهشون تیراندازی کردن کشتنشون، اگه اون پایگاه رو تسخیرکرده بودن دیگه کنترل انقلاب مردم خیلی سخت بود
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۹:۰۴
۵۴
Mohsen1000 - فرانکفورت، آلمان
در آن زمان به مردم ایران ثابت شد که به عناصر حکومتی که در زمان خود به ادامه استبداد مذهبی و فقیه کمک کردند، نمی توان اعتماد داشت. وقنی که موسوی دوران وحشت و کشتار بی گناهان در زمان حیاط خمینی را دوران طلایی نامید، می بایستی مردم به او پشت می کردند و خود به مانند اکنون در خیابانها می ماندند و خواهان فروپاشی این رژیم و حکومت فاسد وشیطانی استبداد مذهبی و فقیه می شدند.
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۱۲:۴۷
۳۱
chris.it.dude - شیکاگو، ایالات متحده امریکا
وضعیت الان کاملا متفاوته. مردم ایران به بلوغ رسیده اند. در ضمن عده زیادی از مخالفان رژیم ضحاک در اون موقع تازه به دنیا اومده بودند و تعدادیشون هم توسط حکومت بچه کش یا شهید شدند یا تجاوز و بقیه هم به کانونهای اصلاح و تربیت فرستاده شدند.
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۱۸:۱۴
۳۱
chris.it.dude - شیکاگو، ایالات متحده امریکا
وضعیت الان کاملا متفاوته. مردم ایران به بلوغ رسیده اند. در ضمن عده زیادی از مخالفان رژیم ضحاک در اون موقع تازه به دنیا اومده بودند و تعدادیشون هم توسط حکومت بچه کش یا شهید شدند یا تجاوز و بقیه هم به کانونهای اصلاح و تربیت فرستاده شدند.
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۱۸:۱۴
۵۴
Mohsen1000 - فرانکفورت، آلمان
در آن زمان به مردم ایران ثابت شد که به عناصر حکومتی که در زمان خود به ادامه استبداد مذهبی و فقیه کمک کردند، نمی توان اعتماد داشت. وقنی که موسوی دوران وحشت و کشتار بی گناهان در زمان حیاط خمینی را دوران طلایی نامید، می بایستی مردم به او پشت می کردند و خود به مانند اکنون در خیابانها می ماندند و خواهان فروپاشی این رژیم و حکومت فاسد وشیطانی استبداد مذهبی و فقیه می شدند.
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۱۲:۴۷
۴۲
Chokam - ری، ایران
سقوط که نه، ولی یه جا مردم حمله کرده بودن به یه پاسگاه توی آزادی، آنجا اسلحه بود خیلی هم سعی کردن آتیشش هم زدن اما بهشون تیراندازی کردن کشتنشون، اگه اون پایگاه رو تسخیرکرده بودن دیگه کنترل انقلاب مردم خیلی سخت بود
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۹:۰۴
۳۳
حسنلو - باکو، آذربایجان
دوست عزیز خیانت ازطرف یه ....پست فطرت گلوبالیست به اسم حسین اوباما صورت گرفت که بازم طبق عادت دیرینه مونگولای حرومی دموکرات طرف اخوندای انگل و گرفتن و مردم بی دفاع رو به کثافتای اثنی عشری فروختن
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۷:۲۲
۴۶
Salabat - تهران، ایران
معترضان به خانه نرفتند؛ اسهال طلبانی همچون موسوی و خاتمی خیانت کردند! و مردم را با توهم پوشالی اصلاحات به خانه فرستادند به خیال آنکه می توانند سهمی از حکومت بدست بیاورند، ولی ارباب درمانده اشان تکه استخوانی هم برایشان نیانداخت! امسال سال باروت، سد علی تو تابوت! بلند بگو تا برسه به گوش کرش!
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۱:۴۶
۴۶
Salabat - تهران، ایران
معترضان به خانه نرفتند؛ اسهال طلبانی همچون موسوی و خاتمی خیانت کردند! و مردم را با توهم پوشالی اصلاحات به خانه فرستادند به خیال آنکه می توانند سهمی از حکومت بدست بیاورند، ولی ارباب درمانده اشان تکه استخوانی هم برایشان نیانداخت! امسال سال باروت، سد علی تو تابوت! بلند بگو تا برسه به گوش کرش!
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۱:۴۶
۳۳
حسنلو - باکو، آذربایجان
دوست عزیز خیانت ازطرف یه ....پست فطرت گلوبالیست به اسم حسین اوباما صورت گرفت که بازم طبق عادت دیرینه مونگولای حرومی دموکرات طرف اخوندای انگل و گرفتن و مردم بی دفاع رو به کثافتای اثنی عشری فروختن
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۷:۲۲
۴۲
Chokam - ری، ایران
سقوط که نه، ولی یه جا مردم حمله کرده بودن به یه پاسگاه توی آزادی، آنجا اسلحه بود خیلی هم سعی کردن آتیشش هم زدن اما بهشون تیراندازی کردن کشتنشون، اگه اون پایگاه رو تسخیرکرده بودن دیگه کنترل انقلاب مردم خیلی سخت بود
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۹:۰۴
۵۴
Mohsen1000 - فرانکفورت، آلمان
در آن زمان به مردم ایران ثابت شد که به عناصر حکومتی که در زمان خود به ادامه استبداد مذهبی و فقیه کمک کردند، نمی توان اعتماد داشت. وقنی که موسوی دوران وحشت و کشتار بی گناهان در زمان حیاط خمینی را دوران طلایی نامید، می بایستی مردم به او پشت می کردند و خود به مانند اکنون در خیابانها می ماندند و خواهان فروپاشی این رژیم و حکومت فاسد وشیطانی استبداد مذهبی و فقیه می شدند.
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۱۲:۴۷
۳۱
chris.it.dude - شیکاگو، ایالات متحده امریکا
وضعیت الان کاملا متفاوته. مردم ایران به بلوغ رسیده اند. در ضمن عده زیادی از مخالفان رژیم ضحاک در اون موقع تازه به دنیا اومده بودند و تعدادیشون هم توسط حکومت بچه کش یا شهید شدند یا تجاوز و بقیه هم به کانونهای اصلاح و تربیت فرستاده شدند.
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۱۸:۱۴
۳۳
حسنلو - باکو، آذربایجان
دوست عزیز خیانت ازطرف یه ....پست فطرت گلوبالیست به اسم حسین اوباما صورت گرفت که بازم طبق عادت دیرینه مونگولای حرومی دموکرات طرف اخوندای انگل و گرفتن و مردم بی دفاع رو به کثافتای اثنی عشری فروختن
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۷:۲۲
۵۴
Mohsen1000 - فرانکفورت، آلمان
در آن زمان به مردم ایران ثابت شد که به عناصر حکومتی که در زمان خود به ادامه استبداد مذهبی و فقیه کمک کردند، نمی توان اعتماد داشت. وقنی که موسوی دوران وحشت و کشتار بی گناهان در زمان حیاط خمینی را دوران طلایی نامید، می بایستی مردم به او پشت می کردند و خود به مانند اکنون در خیابانها می ماندند و خواهان فروپاشی این رژیم و حکومت فاسد وشیطانی استبداد مذهبی و فقیه می شدند.
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۱۲:۴۷
۴۲
Chokam - ری، ایران
سقوط که نه، ولی یه جا مردم حمله کرده بودن به یه پاسگاه توی آزادی، آنجا اسلحه بود خیلی هم سعی کردن آتیشش هم زدن اما بهشون تیراندازی کردن کشتنشون، اگه اون پایگاه رو تسخیرکرده بودن دیگه کنترل انقلاب مردم خیلی سخت بود
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۹:۰۴
۴۶
Salabat - تهران، ایران
معترضان به خانه نرفتند؛ اسهال طلبانی همچون موسوی و خاتمی خیانت کردند! و مردم را با توهم پوشالی اصلاحات به خانه فرستادند به خیال آنکه می توانند سهمی از حکومت بدست بیاورند، ولی ارباب درمانده اشان تکه استخوانی هم برایشان نیانداخت! امسال سال باروت، سد علی تو تابوت! بلند بگو تا برسه به گوش کرش!
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۱:۴۶
۳۱
chris.it.dude - شیکاگو، ایالات متحده امریکا
وضعیت الان کاملا متفاوته. مردم ایران به بلوغ رسیده اند. در ضمن عده زیادی از مخالفان رژیم ضحاک در اون موقع تازه به دنیا اومده بودند و تعدادیشون هم توسط حکومت بچه کش یا شهید شدند یا تجاوز و بقیه هم به کانونهای اصلاح و تربیت فرستاده شدند.
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۱۸:۱۴
۴۶
Salabat - تهران، ایران
معترضان به خانه نرفتند؛ اسهال طلبانی همچون موسوی و خاتمی خیانت کردند! و مردم را با توهم پوشالی اصلاحات به خانه فرستادند به خیال آنکه می توانند سهمی از حکومت بدست بیاورند، ولی ارباب درمانده اشان تکه استخوانی هم برایشان نیانداخت! امسال سال باروت، سد علی تو تابوت! بلند بگو تا برسه به گوش کرش!
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۱:۴۶
۳۱
chris.it.dude - شیکاگو، ایالات متحده امریکا
وضعیت الان کاملا متفاوته. مردم ایران به بلوغ رسیده اند. در ضمن عده زیادی از مخالفان رژیم ضحاک در اون موقع تازه به دنیا اومده بودند و تعدادیشون هم توسط حکومت بچه کش یا شهید شدند یا تجاوز و بقیه هم به کانونهای اصلاح و تربیت فرستاده شدند.
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۱۸:۱۴
۴۲
Chokam - ری، ایران
سقوط که نه، ولی یه جا مردم حمله کرده بودن به یه پاسگاه توی آزادی، آنجا اسلحه بود خیلی هم سعی کردن آتیشش هم زدن اما بهشون تیراندازی کردن کشتنشون، اگه اون پایگاه رو تسخیرکرده بودن دیگه کنترل انقلاب مردم خیلی سخت بود
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۹:۰۴
۵۴
Mohsen1000 - فرانکفورت، آلمان
در آن زمان به مردم ایران ثابت شد که به عناصر حکومتی که در زمان خود به ادامه استبداد مذهبی و فقیه کمک کردند، نمی توان اعتماد داشت. وقنی که موسوی دوران وحشت و کشتار بی گناهان در زمان حیاط خمینی را دوران طلایی نامید، می بایستی مردم به او پشت می کردند و خود به مانند اکنون در خیابانها می ماندند و خواهان فروپاشی این رژیم و حکومت فاسد وشیطانی استبداد مذهبی و فقیه می شدند.
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۱۲:۴۷
۳۳
حسنلو - باکو، آذربایجان
دوست عزیز خیانت ازطرف یه ....پست فطرت گلوبالیست به اسم حسین اوباما صورت گرفت که بازم طبق عادت دیرینه مونگولای حرومی دموکرات طرف اخوندای انگل و گرفتن و مردم بی دفاع رو به کثافتای اثنی عشری فروختن
چهارشنبه ۰۷ دی ۱۴۰۱ - ۰۷:۲۲