نگاهی به برترین دانشگاه‌های سال «تایمز»؛ از ده دانشگاه برتر دنیا تا سهم اروپا و جایگاه ایران
رأی دهید
بر اساس رتبه‌بندی سالانه دانشگاه‌های جهانی تایمز یا Times Higher Education (THE) پس از آکسفورد، این دانشگاه هاروارد ایالات متحده است که همچنان در جایگاه دوم قرار دارد و پس از آن دانشگاه کمبریج که سال گذشته در رتبه پنجم مشترک قرار داشت، حالا به رده سوم صعود کرده است.
به جز آکسفورد و کمبریج، امپریال کالج لندن سومین دانشگاه برتر بریتانیایی به شمار می‌رود که در رتبه دهم قرار گرفته است.
لوئیز ریچاردسون، معاون رئیس دانشگاه آکسفورد در بیانیه‌ای در خصوص این نتایج گفت: «من و همکارانم بسیار خوشحالیم که برای هفتمین سال متوالی آکسفورد به عنوان برترین دانشگاه جهان انتخاب شد. بیش از همه، من مدیون زنان و مردان خارق‌العاده آکسفورد هستم که تحقیقات و تدریس آنها همچنان تخیل ما را تحریک می‌کند، افق دید ما را گسترش می‌دهد، بیماری را درمان می‌کند و مشکلات عمیقاً دشوار را برای بهبود جامعه کشف می‌کند. من افتخار می کنم که با آنها کار می‌کنم.»
در فهرست امسال ایالات متحده همچنان پرنماینده ترین کشور از نظر برترین دانشگاه‌های جهان است به طوری که ۷ مقام از ده رتبه نخست و همچنین ۵۸ از ۲۰۰ دانشگاه برتر را به خود اختصاص داده است.
با این حال این نگرانی برای موسسات آکادمیک آمریکایی وجود دارد که دانشگاه‌های چین در حال نزدیک کردن خود در این رده‌بندی هستند و برتری تحقیقاتی موسسات آمریکایی در حال کاهش است. موضوعی که گفته می‌شود به دلیل شکاف رو به رو افزایش میان دانشگاه‌های نخبه و سایر دانشگاه‌های آمریکایی است.
فهرست ۱۰ دانشگاه برتر دنیا در رده‌بندی تایمدر رتبه بندی امسال ۱۷۹۹ دانشگاه در ۱۰۴ کشور دنیا حضور دارند. در میان ۵۰ دانشگاه برتر، ۱۵ دانشگاه اروپایی حضور دارند که از آن میان می‌توان به دانشگاه‌های پلی‌تکنیک لوزان در سوئیس، دانشگاه کاتولیک لون در بلژیک، هایدلبرگ آلمان، دانشگاه پی‌اس‌ال پاریس و موسسه کارولینسکا سوئد اشاره کرد.
در این رده‌بندی عملکرد موسسات آکادمیک در چهار حوزه آموزش، تحقیق، انتقال دانش و چشم‌انداز بین‌المللی مورد بررسی و طبقه‌بندی قرار گرفته‌اند.
دانشگاه‌های برتر ایران
در کمال تعجب در میان برترین دانشگاه‌های ایران در این فهرست نه دانشگاه شریف، تهران، شهید بهشتی و یا علوم تحقیقات که دانشگاه علوم پزشکی گلستان، دانشگاه علوم پزشکی کردستان و علوم پزشکی مازندران هستند که با قرار گیری در رده ۳۵۰ تا ۴۰۰ این رتبه‌بندی به صورت مشترک در جایگاه نخست دانشگاه‌های برتر ایران قرار دارند.
در ادامه این فهرست هم دانشگاه علوم پزشکی اراک، دانشگاه علوم پزشکی بابل، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، علوم پزشکی قزوین، علوم پزشکی قم، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه علوم پزشکی ارومیه به صورت مشترک در رده چهارم قرار گرفته‌اند. تمام این ۷ دانشگاه از نظر رتبه‌بندی تایمز در رده ۴۰۰ تا ۵۰۰ رده‌بندی جهانی موسسات آکادمیک جهانی قرار می‌گیرند.
دانشگاه تهران هم در رده بیست و هفتم برترین دانشگاه‌های ایران طبقه‌بندی شده است.
رتبه بندی دانشگاه های برتر اروپا
اگر دیگر بریتانیا را عضوی از اتحادیه اروپا حساب نکنیم باید گفت که دانشگاه‌های اروپایی جایی در میان ده دانشگاه برتر دنیا ندارند و به جز سه دانشگاه بریتانیایی، هفت موسسه آکادمیک برتر دیگر آمریکایی هستند. بر این اساس دانشگاه ETH زوریخ در سوئیس به همراه دانشگاه کلمبیا ایالات متحده در رده یازدهم مشترک قرار گرفته و آن‌را می‌توان برترین دانشگاه اروپایی دانست. پس از آن دانشگاه صنعتی مونیخ و موسسه LMU مونیخ در رده سی و سی و سوم و سوم قرار دارند.
خیزش چین؟
بر اساس رتبه‌بندی صورت گرفته از سوی تایمز، موسسات چینی از نظر کیفیت تحقیقات در حال پیشرفت هستند. در طول سال گذشته میانگین امتیاز چین به طور قابل توجهی افزایش یافته و از ۵۵.۶ به ۵۸ افزایش یافته است. این در حالی است که همین دوره زمانی امتیاز دانشگاه‌های آمریکایی از ۷۰ به ۶۹.۴ کاهش یافته است.
وی ژانگ، دانشیار دانشگاه لستر و کارشناس آموزش عالی در چین، در این خصوص به THE می‌گوید که این کشور در حال حاضر بی‌تردید یک ابرقدرت علمی است.
با این حال چشم‌انداز بین‌المللی موسسات چینی یک نقطه ظعف برای دانشگاه‌های این کشور به شمار می‌رود. چرا که در هر چهار معیار مربوط به این موضوع چینی‌ها امتیازات قابل قبولی کسب نکرده‌اند. این چهار معیار عبارتند از: دیدگاه بین المللی، دانشجویان بین المللی، همکاری بین المللی و کارکنان بین المللی.
موضوع محدودیت‌های مربوط به همه‌گیری ویروس کرونا و همچنین سیاست‌های بسته چین در این خصوص و تاکید بر قرنطینه‌های گسترده می‌تواند یکی از این عوامل باشد.
جیمز لائورنسن، مدیر انستیتو روابط استرالیا و چین در دانشگاه صنعتی سیدنی در این خصوص به تایمز می‌گوید: «مطمئناً این موضوع وجود دارد که دانشگاهیان چینی محتاط‌تر هستند و باید از حلقه های بوروکراتیک بیشتری برای تعامل با همتایان خارجی خود نسبت به پنج سال پیش عبور کنند و در نتیجه روابط بین‌المللی این دانشگاه‌ها در مقایسه با رقبای جهانی محدودتر است.»
فاصله میان دانشگاه‌های آمریکایی
در همین حال ایالات متحده به شکل قابل توجهی با موسسات آموزشی سایر نقاط دنیا فاصله گرفته است. در میان ده دانشگاه برتر نام ۷ دانشگاه آمریکایی دیده می‌شود و در ادامه این فهرست هم در میان برترین‌ها باز هم بیش از همه نام موسسات آکادمیک مربوط به ایالات متحده می‌شوند. با این حال اختلاف میان دانشگاه‌های برتر و سایر دانشگاه‌های این کشور نیز قابل توجه است.
دیوید واتکینز، رئیس گروه علم داده یا دیتا ساینس THE در این خصوص می‌گوید: «تحلیل عمیق روند داده‌های رتبه‌بندی به ما پاسخ معناداری می‌دهد. تفاوت‌های واضحی میان ۲۵ درصد دانشگاه‌های برتر ایالات متحده و ۷۵ درصد دیگر موسسات آموزشی این کشور قابل مشاهده است.»
