بازوبندهای رنگین‌کمانی دلیل عدم پخش تصاویر لیگ برتر انگلیس از صداوسیما

ایران وایر - پیام یونسی‌پور: رقابت‌های لیگ برتر انگلیس، یکی از بالاترین سطوح فوتبال باشگاهی در اروپا، با وجود اعلام قبلی، از شبکه‌های سازمان صداوسیمای حکومتی ایران پخش نشد.

در روزهای جمعه و شنبه، صداوسیمای جمهوری اسلامی با زیرنویس‌هایی که در شبکه‌های سه و ورزش پخش می‌شد، از پخش زنده دیدار تیم‌های فولام و لیورپول در روز شنبه و مسابقه وستهم و منچسترسیتی در روز یکشنبه خبر داده بود. اما هر دو مسابقه، روی آنتن نرفت.

هم‌زمان با لغوِ بدون اطلاع‌رسانی پخش زنده این مسابقات، شایعه‌ای میان برخی کاربران ارزشی فضای مجازی منتشر شد، مبنی بر این‌که مدیریت سازمان صداوسیما اعلام کرده است تا زمانی که «علی رضوانی»، بازجوخبرنگار این سازمان از فهرست تحریم‌های پارلمان بریتانیا خارج نشود، رقابت‌های لیگ برتر انگلیس را پخش نخواهد کرد. خبری که بیشتر شبیه به یک طنز می‌ماند تا حتی شایعه مجازی.  

چرا رقابت‌های لیگ برتر انگلیس گاهی از سوی صداوسیمای جمهوری اسلامی تحریم می‌شود و آیا سازمان صداوسیما در جایگاهی قرار دارد که برای برگزارکنندگان یکی از معتبرترین مسابقات فوتبال اروپا، شروطی تعیین کند؟

بازوبندهای رنگین کمانی که کاپیتان‌های تیم‌های لیگ برتری در هفته نخست لیگ جزیره به بازو بسته بودند، باید از قاب تصویر صداوسیما دور می‌ماند.

***
سود صداوسیما از پخش رقابت‌های اروپایی چقدر است؟آذر سال ۱۳۹۹ «ایران وایر» به اسنادی دست یافت که بخشی از درآمدهای سازمان صداوسیما که از بخش آگهی‌ها تامین می‌شد را مشخص می‌کرد.

این تعرفه‌ها برای ۱۳ برنامه شبکه‌های «یک»، «دو»، «سه»، «پنج» و «آی‌فیلم» (I Film) در فروردین ماه سال ۱۳۹۹ تنظیم شده بودند که هر آگهی باید در ۳۶ ثانیه خلاصه می‌شد.

در ظاهر بالاترین میزبان رقم آگهی (در این جدول)، مربوط به برنامه «به خانه برمی‌گردیم» شبکه ۵ سیمای جمهوری اسلامی می‌شد؛ ۵۸۰ میلیون و ۷۷۰ هزار تومان برای ۳۶ ثانیه آگهی.

اما در اصل، بالاترین رقم، مربوط به «برنامه لیگ اروپا» از شبکه سه صداوسیما بود که برای «۱۸ ثانیه آگهی» مبلغ ۴۵۳ میلیون و ۴۳۸ هزار تومان برای هر نوبت پخش تعیین شده بود. این رقم، در رقابت‌های حساس اروپایی مانند فینال لیگ اروپا یا الکلاسیکو، به مرز یک میلیارد و صد میلیون تومان در ۱۸ ثانیه می‌رسید.

نکته قابل تامل، قرار نگرفتن نام برنامه «فوتبال برتر» در جمع تعرفه‌ها بود؛ برنامه‌‌ای که رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران را پوشش می‌دهد.

تنها دلیل قرار نگرفتن نام این برنامه‌ در فهرست تعرفه‌های مهم سازمان صداوسیما، متغیر بودن میزان حساسیت مسابقات و تفاوت تعداد تماشاگران این برنامه در روزهای مختلف هفته بود. به صورت نمونه، قیمت آگهی‌های بازی پرسپولیس و استقلال مقابل تیم‌های قعر جدول در روزهای یک‌شنبه یا سه‌شنبه، با قیمت آگهی‌هایی که این سازمان برای دیدارهای همین دو تیم مقابل سپاهان و تراکتور در روزهای تعطیل و آخر هفته اعلام می‌کند، بسیار متفاوت است.

اگر تصور کنیم که تعرفه سازمان صداوسیما، در تناسب با سال ۱۳۹۹ تغییری نکرده باشد، درآمد حاصل از پخش مستقیم دو بازی لیگ جزیره در روزهای شنبه و یکشنبه، برای این سازمان را می‌توان بیش از ۱۲۱ میلیارد تومان برآورد کرد.

صداوسیما در جریان پوشش مستقیم هر بازی اروپایی، بیش از ۴۰ دقیقه آگهی پخش می‌کند. یعنی ۸۰ دقیقه برای هر دو بازی روزهای شنبه و یکشنبه. سازمان صداوسیما صرفا با تعرفه‌های سال ۱۳۹۹ به درآمدی بیش از ۱۲۴ میلیارد و ۳۴۰ میلیون تومان می‌رسید؛ بدون حتی یک ریال پرداخت حق پخش تلویزیونی.
از سرقت تصاویر فوتبال اروپا چه می‌دانیم؟بهمن سال ۱۳۹۸ نامه‌ای از «علی فروغی»، رییس شبکه سه صداوسیمای جمهوری اسلامی به «ایران‌وایر» رسیده بود که نشان می‌داد مدیریت شبکه‌های صداوسیمای ایران، دستور به «کد شدن» و توقف پخش مستقیم رقابت‌های بین‌المللی فوتبال اروپا را می‌دهند.

اصطلاح کد شدن در صداوسیما به معنی از دسترس خارج کردن یک برنامه خاص روی فرکانس‌های ماهواره‌ای است. به این معنی که به‌صورت نمونه اگر حدفاصل ساعت ۲۰ تا ۲۲ شب، برنامه‌ای از شبکه سوم سیما کد شود، طی این دو ساعت یا برنامه‌ای جایگزین روی موج ماهواره‌ ارسال خواهد شد یا در تمام این مدت، بیننده‌هایی که شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی را از طریق امواج ماهواره‌ای دریافت می‌کنند، تصاویر را مخدوش دریافت خواهند کرد. این قاعده در مورد آنتن‌های خانگی صدق نمی‌کند.

صداوسیما با این راه تلاش می‌کرد جلوی لو رفتن سرقت تصاویر رقابت‌های اروپایی را بگیرد. این سازمان سال‌هاست که بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای، اقدام به پخش مستقیم رقابت‌های بین‌المللی می‌کند.

طی سال‌های اخیر نیز برخی از میزبانی‌های ایران به دلیل مشخص شدن سرقت تصاویر مسابقات بین‌المللی و پرداخت نشدن حق پخش، از سوی نهادهای بین‌المللی لغو شد.

رقابت‌های فوتبال در اروپا، سال‌هاست که تبدیل به محلی برای درآمدِ بدون هزینه برای صداوسیمای جمهوری اسلامی شده است.
بازوبندهای رنگین کمانی چگونه جلوی سرقت صداوسیما را می‌گیرند؟
کاپیتان‌های لیگ برتر فوتبال انگلیس در هفته نخست این رقابت‌ها، با بازوبندهای رنگین‌کمانی به نشانه حمایت از جامعه «LGBT» وارد زمین شدند.

تنها دلیلی که بازی‌های دو روز نخست رقابت‌های لیگ برتر از شبکه‌های سازمان صداوسیما پخش نشد، موضوع حمایت اتحادیه فوتبال انگلیس از جامعه رنگین‌کمانی بود.

این اتفاق تازگی هم ندارد. باشگاه خبرنگاران جوان، سال ۱۳۹۶ در توجیه پخش نشدن یکی از هفته‌های رقابت‌های لیگ برتر انگلیس، تصویری از «بند کفش» بازیکنان و داوران آن هفته مسابقات را منتشر کرد. بندهایی رنگین کمانی که باشگاه خبرنگاران جوان آن را «ویروس شرم‌آور» و «آلوده‌کننده روح فوتبال» نامید.

آذرماه سال ۱۴۰۰ رسانه طرفداری با انتشار تصویر بازوبند رنگین کمانی کاپیتانی منچستریونایتد، خبر داد که به دلیل استفاده دوباره از این بازوبندها، رقابت‌های لیگ برتر پخش مستقیم نخواهد شد.

در حقیقت سازمان صداوسیما، بابت این رقابت‌‌ها، پولی پرداخت نمی‌کند و گاهی قید بخشی از درآمد خود را با وجود زیرنویس کردن و اطلاع‌رسانی در مورد پخش مستقیم بازی‌ها می‌زند.