هشت سال زندان برای فعالیت در اینستاگرام؛ عزیز جباری کیست؟

ایران وایر: رقیه رضایی

به تازگی اسنادی به دست ایران‌وایر رسیده که نشان می‌دهد، «عزیز جباری»، گوینده سابق رادیو و تلویزیون اردبیل و شبکه برون‌مرزی سحر، به‌دلیل فعالیت در صفحه اینستاگرام خود به ۵ سال زندان محکوم شده است. او که اولین بار در خردادماه ۱۳۹۷ توسط اداره اطلاعات شهرستان اردبیل بازداشت شده، با اتهاماتی مانند «توهین به مقدسات اسلام» و «توهین به رهبر جمهوری اسلامی»، به ۴ سال زندان محکوم شده است. آقای جباری با وجود بیماری، از پاییز ۱۳۹۸ تا تیرماه ۱۴۰۱ را در بندهای مختلف زندان مرکزی اردبیل گذرانده و هم‌اکنون با پابند الکترونیکی در بیرون از زندان است تا از مادر سالخورده خود نگهداری کند.

یک منبع مطلع که خواست نامش محفوظ بماند، به ایران‌وایر گفته که ماموران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی پیش از این آقای جباری را به مرگ تهدید کرده‌اند و او بلافاصله بعد از این‌که به یک مرخصی ۵ روزه اعزام شده بوده، به طرز مشکوکی مسموم شده و تا پای مرگ رفته است. او همچنین گفته است که این گوینده سابق رادیو و تلویزیون، بعد از ۲۸ روز کما، در حالی‌که هنوز سلامتی کامل خود را به‌دست نیاورده بوده، با زخم بستر شدید، دوباره راهی زندان شده است.

عزیز جباری که با نام کاربری «سازلی سس»، در اینستاگرام فعالیت می‌کند، کمی بیش از ۱۵۰۰ دنبال‌کننده و بیش از ۶۰ سال سن دارد. آقای جباری که پدر و دو برادر خود را در جنگ از دست داده، خود نیز در اثر حضور در جبهه، از بیماری اضطراب مزمن رنج می‌برد. اما با وجود پرونده‌سازی اخیر و صدور حکم ۳ سال حبس تعزیری با همان اتهامات پیشین، او در معرض خطر بازگردانده شدن به زندان است.

***
عزیز جباری کیست و چرا زندانی شده است؟
«عزیز جباری کردقشلاقی»، گوینده سابق رادیو و تلویزیون اردبیل و شبکه سحر صداوسیما، از بیست و پنجم تیرماه سال جاری، با پابند الکترونیکی از زندان به بیرون آمده است. بر اساس این حکم که توسط شعبه اول دادگاه انقلاب اردبیل صادر شده، این شهروند در شرایط نظارت با پابند الکترونیکی و معرفی هر سه ماه یک‌بار به شعبه اجرای احکام و تعهد به عدم ارتکاب «جرم جدید»، فقط می‌تواند در محدوده مشخصی از شهر اردبیل تردد کند.

منبع مطلعی که به خانواده آقای جباری نزدیک است، به ایران‌وایر می‌گوید که آقای جباری فقط به این‌خاطر که بتواند از مادر سالخورده خود که از هر دو پا معلول است، کمک کند حاضر به دادن تعهد شده است. او همچنین می‌گوید که عزیز جباری، فقط اجازه دارد از ۵ ناحیه شهرستان اردبیل، در ناحیه ۲ آن تردد کند و با وجود بیماری خود و مادر سالخورده‌اش، از امکان دسترسی به خدمات پزشکی و درمانی لازم محروم مانده است.

این فرد آگاه همچنین از پرونده‌سازی جدید علیه عزیز جباری خبر داده و گفته است که او در حالی‌که برای مرخصی بیرون بوده، به‌خاطر ۳ لایوی که در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده، با همان اتهامات سابق، به‌علاوه اتهام «تبلیغ علیه نظام»، به ۳ سال زندان دیگر نیز محکوم شده است. این منبع مطلع همچنین از امکان بازداشت مجدد آقای جباری ابراز نگرانی کرده و می‌گوید: «عزیز به‌ طور مشکوکی در اسفندماه سال ۹۹، وقتی برای مرخصی بیرون آمده بود، مسموم شد. در اثر آن مسمومیت ۲۸ روز در کما بود و زخم بستر شدید گرفت. ولی با این‌وجود، بعد از این‌که از کما خارج شد و پیش از تکمیل دوره درمان، به دستور مقامات به زندان بازگردانده شد.»

او همچنین ادامه می‌دهد: «وضعیت زخم بستر او به قدری بد بود و بوی بسیار بدی داشت که هیچ‌کدام از هم‌بندی‌هایش نمی‌توانستند تحمل کنند. برای همین هم بعد از یک هفته، با تشدید عفونت، به دستور دادیار ناظر بر زندان، دوباره به مرخصی اعزام شد تا این بار در بیمارستان فاطمی اردبیل معالجه شود.»

بنا به گفته این منبع مطلع، مصادیق اتهامات آقای جباری، «انتشار صوت و تصاویر خود بر علیه رهبر جمهوری اسلامی و مقدسات اسلام، انبیاء و امامان» در شبکه‌های مجازی، از جمله اینستاگرام مطرح شده است.

او با اشاره به این‌که این مصادیق بسیار کلی و «مجهول» هستند، به ایران‌وایر می‌گوید: «اساسا اهانت در شخصیت عزیز نمی‌گنجد. او انسان بسیار فرهیخته و مودبی است. حرف‌هایی هم که در آن ویدیوها عنوان شده، نظرات او بوده که به‌عنوان یک شهروند حق دارد، آن را بیان کند. ولی، وزارت اطلاعات می‌گوید برای تغییر عقیده دیگران منتشر کرده و به همین خاطر با ۶۰ سال سن باید زندانی شود.»
تهدید به مرگ توسط بازجوها، قطع دسترسی به داروهای اعصاب در زندان
فرد آگاهی که درباره وضعیت عزیز جباری، فعال مدنی زندانی با ایران‌وایر مصاحبه کرده، می‌گوید که او در دوران حبس از دسترسی به داروهای خود محروم بوده است. بنا به گفته او، آقای جباری که از بیماری افسردگی و اضطراب رنج می‌برد، سال‌هاست که داروهای ضدافسردگی مانند «آلپرازولام» استفاده می‌کند، ولی مقامات زندان از دسترسی او به این دارو خودداری می‌کرده‌اند.

این فرد مطلع توضیح می‌دهد: «عزیز هر روز یک قرص آلپرازولام یک مصرف می‌کند. ولی، در زندان هر ۱۵ روز یک بار قرص نیم به او می‌دادند و او را تا حد جنون می‌کشاندند. برای این‌که او را تحقیر کنند، هر چند وقت یک بار بند محل حبس او را تغییر می‌دادند. دو ماه در بند قتل بود، دو ماه در بند قاچاق مواد مخدر، دو ماه هم در بند سرقت زندان مرکزی اردبیل.»

عدم دسترسی به داروها در زندان و اهمال در دسترسی به خدمات پزشکی و بهداشتی، پیش از این بارها جان زندانیان سیاسی و عقیدتی را گفته است. «بهنام محجوبی»، درویش زندانی که با بیماری اختلال حمله اضطرابی دست و پنجه نرم می‌کرد، در زندان اوین از دسترسی به خدمات درمانی محروم بود. او که در آبان‌ماه ۱۳۹۹ در یک فایل صوتی که از زندان منتشر کرد، گفته بود: «قانع شده‌ام که آن‌ها [ماموران امنیتی] قصد کشتن من را دارند!» بهنام محجوبی سرانجام در بهمن‌ماه ۱۳۹۹ با علائم مربوط به مسمومیت دارویی از زندان به بیمارستان منتقل شد و مقامات قوه قضاییه مرگ او را در سوم اسفندماه تایید کردند.

اما، عزیز جباری پیش‌تر در دوران بازجویی توسط ماموران اداره اطلاعات اردبیل نیز چندین بار تهدید به مرگ شده است. نیروهای امنیتی یک بار به او گفته بودند که «مراقب خودت باش، یک‌دفعه دیدی که یک ماشین آمد و به تو زد و مثل مرغ رفتی هوا و نقش بر زمین شدی! پس، زیاد به پر و پای آقا نپیچ.» آن‌ها همچنین به او گفته بودند که «فکر نکن فرزند و برادر شهیدی، این‌ها می‌تواند ضمانتت کند، پس مواظب رفتار و گفتارت باش.»

در ادبیات نیروهای امنیتی و طرفداران جمهوری اسلامی، «آقا» عنوانی است که برای «علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی استفاده می‌شود و ظاهرا نیروهای امنیتی عزیز جباری را تهدید کرده بودند که علیه رهبر جمهوری اسلامی حرفی نزند.

منبع مطلعی که با ایران‌وایر صحبت کرده، با اشاره به مسمومیت شدید و کمای حدودا یک‌ماهه‌ای که عزیز جباری به محض مرخصی از زندان در اسفندماه ۹۹، دچار آن شده می‌گوید: «برادر بزرگ عزیز خیلی سعی کرد دلیل مسمومیت را متوجه شود، ولی موفق نشد.»

گزارش‌هایی که به دست ایران‌وایر رسیده از این حکایت دارد که عزیز جباری در حالی‌که تازه از زندان برای مرخصی اعزام شده بوده، حدود ساعت ۳ صبح در نزدیکی دروازه «مشکین‌» در اردبیل، وارد یک رستوران طباخی شد. در حالی‌که او مشغول خوردن صبحانه بود، مرد جوانی با ظاهری موقر به او نزدیک شد و با علم به این‌که او به ادبیات و تاریخ ایران علاقه‌مند است، با او شروع به صحبت کرد. پس از آن‌که اعتماد او را جلب کرد، به او نوشیدنی تعارف می‌کند که ظاهرا حاوی سم بوده است. تنها چند دقیقه بعد از نوشیدن آن، عزیز جباری بی‌هوش شده و به بیمارستان «خمینی» اردبیل یعنی جایی که در بخش آی‌سی‌یو آن به مدت ۲۸ روز در کما بوده، منتقل شد.

آقای جباری بعد از آن از دو ناحیه کتف و باسن، دچار زخم بستر شد و بعد از هوشیار شدن، با وجود این‌که زخم‌های او باز و عفونی بودند و نیاز به مراقبت دائمی داشتند، به زندان منتقل شد. او در نهایت به خاطر وخامت حال، دوباره به مرخصی اعزام می‌شود.

زخم بستر یا زخم فشاری، ضایعه‌ای پوستی است که در اثر فشار ممتد و در اثر ناتوانی از تحرک، معمولا فردی که هوشیاری خود را از دست داده یا افراد معلولی که توانایی حرکتی بسیاری جزیی دارند، به آن مبتلا می‌شوند. درمان زخم بستر، روندی بسیار پیچیده دارد و نیازمند مراقبت‌های بسیار است. چنانچه زخم بستر به‌موقع درمان نشود، ممکن است موجب بروز بیماری‌های خطرناک و مرگباری شود.

با این‌وجود، فرد آگاهی که به خانواده آقای جباری نزدیک است، می‌گوید که با ابلاغ حکم سه سال زندان که تنها برای یک صفحه اینستاگرام با ۱۵۰۰ نفر دنبال‌کننده صادر شده، مشخص است که ماموران قصد جان او را دارند. او با تاکید بر این‌که عزیز جباری، بین سال‌های ۱۳۹۸تا ۱۴۰۱، فقط چند ماه در بیرون از زندان بوده و اغلب آن را هم بیمار بوده، می‌گوید: «بابت سه لایو اینستاگرام که او درباره عقاید خود برگزار کرده، سه سال حبس برای او صادر کرده‌اند، چون در ان ها گفته بود که مردم باید دست به دست هم بدهند و از این حکومت عبور کنند.»