مصطفی فرزانه فیلمساز، نویسنده و دوست صادق هدایت درگذشت
رأی دهید
مصطفی فرزانه، ملقب به "فری فرزانه"، نویسنده، فیلمساز و مترجم صاحب نام ایرانی روز سه‌شنبه ۲۸ تیر در شهر کن فرانسه زندگی را وداع گفت.
مصطفی فرزانه که در ایران بیشتر با کتاب "آشنایی با صادق هدایت" شناخته شده است، هنگام مرگ ۹۳ سال داشت.
اهل سینما، به دلیل نمایش فیلم‌های فرزانه در شش دهه پیش در جشنواره‌های کن، ونیز و لوکارنو، و را از بزرگترین پیشگامان سینمای ایران می‌دانند.
مصطفی فرزانه در سال ۱۳۳۷ با فیلم کوتاه "مینیاتورهای ایرانی" به عنوان محصول فرانسه در جشنواره فیلم ونیز حضور پیدا کرد. پس از آن فیلم دیگر او با نام "کورش کبیر" سال ۱۳۴۰ در بخش مسابقه فیلم‌های کوتاه جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و سپس با نمایش فیلم "زن و حیوان" در سال ۱۳۴۱ به جشنواره لوکارنو راه یافت و جایزه بهترین فیلم کوتاه هنری این فستیوال را از آن خود کرد.
"فری فرزانه" در خانواده ای اهل فرهنگ و هنر زاده شد. از طرف پدر نواده میرزا رحیم فرزانه، از مترجمان دوره قاجار و از طرف مادر نواده آقارضا اقبال‌السلطنه بود که به‌عنوان نخستین عکاس حرفه‌ای ایرانی شناخته می‌شود.
دوستی با صادق هدایت
فرزانه در اوایل جوانی با صادق هدایت، نویسنده بزرگ ایران آشنا شد و این آشنایی تا پایان عمر هدایت ادامه داشت. برخی حتی از رابطه "مریدی و مرادی" بین این دو گفته‌اند. آشنایی با هدایت باعث شد فرزانه کتاب دو جلدی "آشنایی با صادق هدایت" را بنویسد که به یکی از پرخواننده‌ترین کتاب‌های خاطرات ایران پس از انقلاب اسلامی تبدیل شد.
فرزانه پس از اخذ دکترای حقوق بین‌الملل در پاریس و تولوز با کسب بورسیه دولت فرانسه در "مدرسه مطالعات سینمایی پاریس" به پژوهش درباره هنر سرزمین مادری مشغول شد.
این فیلمساز مدت کوتاهی به به ایران بازگشت و تلویزیون ملی ایران را به همراه گروهی پایه‌گذاری کرد و پس از آن دوباره به پاریس بازگشت.
از جمله کتاب‌های دیگر فرزانه می‌توان به "چار درد"، "ماه گرفته"، "دندانها"، "خانه تبعید"، "بن بست: نامه‌های مرتضی کیوان"، "راست و دروغ"، "صادق هدایت در تار عنکبوت "و "زبان سرخ" اشاره کرد.
علاوه برتولید فیلم‌های مستند و کوتاه، مصطفی فرزانه ترجمه آثاری از فروید، اشتفان، رنه، گروسه ، گوگول چخوف نیز در کارنامه ادبی خود دارد.
