خرابکاری یا رزمایش/ چرا رسانه‌های نزدیک به سپاه خبر رسمی انفجار نطنز را رد کردند؟

سایت رویداد 24 :شب شنبه صدای انفجار مهیبی در آسمان نطنز شنیده شد و برخی از مشاهده نوری در آسمان نیز خبر دادند. اخبار منتشر شده بعد از انفجار نظنز جالب توجه بود. این خبر‌ها که همگی از تریبون‌های رسمی منتشر شده‌اند طیف گسترده‌ای از رزمایش دفاعی از پیش طراحی شده و بی ارتباط به خرابکاری تا سرنگونی یک پهپاد را در برمی‎‌گیرد.

یک روز پس از توقف مذاکرات دور هفتم وین، شنیده شدن صدای انفجار در نطنز توجه رسانه‌های داخلی و خارجی را به خود جلب کرد و روایت های متفاوتی از آن منتشر شد.

در دقایق اولیه شنیده شدن صدای انفجار روز گذشته در نزدیکی نطنز، خبرگزاری رسمی دولت، ایرنا نوشت انفجار در فاصله ۲۰ کیلومتری از تاسیسات هسته‌ای این شهر رخ داده است.

خبرگزاری تسنیم وابسته به نیروهای نظامی شدت انفجار را تایید کرد و نوشت شدت انفجار به حدی بود که موج آن باعث آسیب به درب بعضی خانه‌ها شده است.

خبرگزاری فارس دیگر خبرگزاری نزدیک به نیروهای نظامی اذعان کرده «شنیده‎های غیررسمی از انهدام یک پهپاد ناشناس حکایت دارد.»

این خبرگزاری نوشته صدای انفجار زمان کوتاهی شنیده شده و بعد از آن قطع شده. همچنین نور شدیدی همزمان در آسمان دیده شده و بنابر شنیده‌های غیررسمی یک پهپاد ناشناس در این منطقه منفجر شده.

یاسر جبرائیلی، روزنامه‌نگار اصول‌گرا، در توییتر خود به طور تلویحی به حمله تهاجمی اشاره کرده و گفته سایت هسته‌ای نطنز آسیبی ندیده و پدافند بادرود اهدافی را ساقط کرده که مقامات مرتبط توضیح خواهند داد.

دقایقی بعد، نور نیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی خبرهای قبلی را تکذیب و اعلام کرد: بر اساس آخرین اطلاعات دریافتی از منطقه، شلیک موشک پدافندی در آسمان منطقه بادرود با هدف آزمایش واکنش سریع نسبت به تهاجم احتمالی شلیک و با هدایت سایت پدافندی منطقه در اسمان منفجر شده است.

صدا و سیما با تاخیر اعلام کرد بر اساس آخرین اطلاعات دریافتی از منطقه موشک پدافندی با هدف آزمایش واکنش سریع به تهاجم احتمالی شلیک شد و این موشک پدافندی با هدایت سایت پدافندی منطقه در آسمان منفجر شده است.

امیر تقی خانی سخنگوی ارتش انفجار را یک رزمایش خواند و گفت: ساعتی پیش برای ارزیابی آمادگی میدانی، یکی از سامانه‎های موشکی منطقه آزمایش شد. این‎گونه تمرینات با هماهنگی کامل شبکه یکپارچه پدافندی صورت می‎گیرد و جای نگرانی وجود ندارد.

این اظهارات زمانی عجیب‌تر به نظر می‌رسد که بدانید فرماندار نطنز در همان دقایق اولیه انفجار به خبرگزاری فارس گفته بود هیچ اطلاعی از جزئیات این حادثه ندارد. برگزاری یک رزمایش ارتش بدون اطلاع فرماندار که در واقع رئیس شورای تامین شهرستان است غیر ممکن به نظر می‌رسد.

جالب اینجاست که برخی رسانه‌ها صبح روز یکشنبه از پیدا شدن یک فروند پهپاد در شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری خبر داده اند. در تصاویری که از سوی رسانه‌های خبری ایران منتشر شده، یک هلیکوپتر در حال جا به جایی این پهپاد از روستای میهه در شهرستان کوهرنگ است.

روزنامه همشهری هم در حساب توییتر خود نوشته است "پرنده موجود در تصاویر شبیه به پهپاد ایرانی سیمرغ و آر کیو ۱۷۰ آمریکایی است".
سایت‌های هسته‌ای ایران در یک سال گذشته دو بار مورد حمله قرار گرفته اند، سایت کرج یک بار در تیر ۱۳۹۹ و سایت نظنز در فروردین امسال هدف خرابکاری بوده‌اند. حمله فروردین ماه به شبکه برق نطنز منجر به حجم بالایی از خسارت در این سایت هسته‌ای شد و تعداد قابل توجهی از سانتریفیوژ‌ها و تاسیسات جدید زیرزمینی را از بین برد.

در تمام این موارد هم واکنش اولیه ایران، تکذیب حادثه بود. در مورد حادثه فروردین ماه ایران زمانی مجبور شد توضیحات دیگری ارائه دهد که اورشلیم پست اسرائیل اعلام کرد یک حمله موفقیت آمیز در خاک ایران انجام داده که خسارت سنگینی به بار آورده. بعد از این رسانه اسرائیلی دیگر رسانه‌ها نیز خبر را تایید کردند و در نهایت تهران مجبور شد اعلام کند خسارت سنگینی دیده است.

در تمام خرابکاری‌های اخیر صنعت هسته‌ای و دیگر صنایع انگشت اتهام به سمت اسرائیل نشانه رفته بود. در برخی از موارد اسرائیل به طور تلویحی مسئولیت خرابکاری‌ها را نیز پذیرفته.

با همه این احوال، اخبار ضد و نقیض درباره افنجار اخیر نظنر و نوع واکنش رسانه‌های نزدیک به سپاه و در نهایت موضع گیری تکذیبی ارتش شرایط متفاوتی ایجاد کرده است. در این جا متغییر از سرگیری مذاکرات وین را نباید در نحوه موضع گیری ایران بی تاثیر قلمداد کرد.
واکنش رسانه‌های اسرائیلی به حادثه نطنز
یک فرضیه این است که اسرائیل واقعا در حادثه نطنز شنبه شب دست داشته باشد.

نشریه اسرائیلی اورشلیم پست صبح امروز در گزارشی تحلیلی احتمال دست داشتن اسرائیل در این حادثه را بررسی کرده است. این رسانه نوشته حمله تیرماه به سایت کرج تنها چند روز بعد از انتخاب رئیسی به عنوان رئیس جمهور اتفاق افتاد. اورشلیم پست نوشته حمله شب گذشته می‌تواند «پیامی برای ابراهیم رئیسی باشد» که به او هشدار می‌دهد اگر نقض محدودیت‌های هسته‌ای را ادامه دهد و موضع حداکثری در وین داشته باشد ممکن است او را «آسیب پذیر» کند حتی اگر غرب هم مرعوب او شده باشد.

این رسانه نوشته شاید هم این بار واقعا دفاع هوایی ایران ارتقا پیدا کرده و جلوی یک حمله را گرفته باشد. در این صورت برای اولین بار در چهار دور متوالی به موفقیت دست پیدا کرده.

اورشلیم پست نوشته تصاویر ماهواره‌ای تکذیب خسارت حملات به حوادث قبلی در نطنز را غیر ممکن کرده بود. باید منتظر تصاویر ماهواره‌ای جدید بود.

فرضیه دوم معطوف به نحوه واکنش رسانه‌های نزدیک به سپاه است. این رسانه‌ها سقوط یک پهپاد توسط پدافند دفاعی ایران را تایید کرده‌اند و این در حالی است که تریبون‌های رسمی دیگر این خبر را تکذیب کرده‌اند.

در صورت بروز یک خرابکاری دیگر از سوی اسرائیل، نحوه واکنش ایران بر مواضعی که در مذاکرات هسته‌ای اتخاذ می‌کند بی‌تاثیر نخواهد بود. تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران هفته آینده قرار است به وین برگردد و دور هشتم مذاکرات را از سر بگیرد.

اگر حمله اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران را مفروض بگیریم، مذاکره کنندگان دولت رئیسی می‌توانند از این حادثه به عنوان سندی دال بر جدی نبودن اراده طرف غربی به فرآیند مذاکرات و عدم مقابله با تحرکات اسرائیل استفاده کنند. این در حالی است که آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا بعد از پایان دور هفتم مذاکرات وین، تهران را به عدم جدیت در مذاکره متهم کرده است.