معمای تولید مثل غیرجنسی؛ کنه تکجنس هزاران سال در طبیعت دوام آورده است
رأی دهید
این هیره که «اوپیلا نوا» (Oppiella nova) نام دارد و از راسته کنهسانان است، یک جانور تمامماده محسوب میشود. پیش از این تصور میشد که زنده ماندن طولانی مدت جانورانی که تولیدمثل غیرجنسی دارند غیرممکن است.
دانشمندان قبل از این نتوانسته بودند بفهمند این کنهها چگونه میتوانند بدون برقرار کردن رابطه جنسی تولید مثل کنند، بنا بر این فرض را بر این گذاشته بودند که آنها دور از چشم کنجکاو زیستشناسان این کار را انجام میدهند. با این حال آزمایش جدید تولید مثل غیرجنسی آنان را اثبات کرده است.
تولید مثل در جانداران غالبا به شکل جنسی انجام میشود. در واقع مبادله کروموزومی از طریق برقرار کردن رابطه جنسی در موجودات، از جمله انسانها، اجازه تنوع ژنتیکی را میدهد و باعث میشود بتوان با گذشت زمان با طبیعت سازگار شد و زنده ماند.
این تنوع ژنتیکی و اختلاط اما در میان موجوداتی که به صورت غیرجنسی تولید مثل میکنند اتفاق نمیافتد. آنها هرچند کلونی خود را میسازند، ولی تنوع ژنتیکی را از راه دیگری به دست میآورند و به گونهای متفاوت با محیط خود سازگار میشوند.
این شیوه متفاوت به نام «اثر مزلسون» شناخته میشود و میگوید یک ژن اگر در بدن موجودی باشد که به صورت غیر جنسی تولید مثل میکند، این ژن با گذشت زمان رفته رفته تغییر یافته و متفاوت میشود. به گونهای که میتواند تنوع ژنتیکی را در آن موجود تضمین کند.
پروفسور تانجا شواندر، استاد اکولوژی و تکامل در دانشگاه لوزان سوئیس، میگوید: «اثر مزلسون ممکن است ساده به نظر برسد، اما در عمل هرگز به طور قطعی در حیوانات نشان داده نشده بود».
تحقیق انجام گرفته بر روی کنه «اوپیلا نوا» برای اولین بار به صورت تجربی ثابت کرده است که بقای یک گونه برای مدت طولانی بدون تولید مثل جنسی امکانپذیر است. تخمین زده میشود عمر این موجود روی زمین به صدها هزار و حتی میلیونها سال برسد.
تیم زیست شناسان میگویند مطالعه بر روی این کنه کوچک در آینده میتواند به درک بهتر نحوه تکامل از طریق تولید مثل غیرجنسی کمک کند.
